Zonder draagvlak geen groei Schiphol

Door Frans van den Berg

Zonder draagvlak kan de luchtvaart in Nederland niet verder groeien, zo constateerde Schipholdirecteur Jos Nijhuis het woensdag treffend bij een hoorzitting in de Tweede Kamer.

Daar is volgens bewonersvertegenwoordiger Kees van Ojik een onkreukbare milieueffectrapportage (mer) voor nodig.
Het probleem is namelijk dat alle wet- en regelgeving, handhaving en discussies over de toekomst van de luchthaven moeten zijn gebaseerd op die mer.
Zo lang die mer niet is vastgesteld, ligt alles stil en kan de inspectie bij overtredingen niet optreden. Hoe langer deze situatie duurt, hoe verder het vertrouwen in Schiphol daalt.

Bezorgd
Bij Lelystad is de discussie over het rapport van de milieueffecten nog niet verstomd. Na vele aanpassingen blijven bewoners bezwaar houden. Dat gevaar dreigt ook bij het rapport over Schiphol, waar inmiddels al jaren aan wordt gewerkt.

,,De partijen die het rapport opstellen en moeten beoordelen liggen bij elkaar in bed. Ik ben uitermate bezorgd of het goed gaat verlopen. Als het rapport weer niet goed is, is dat een catastrofe’’, meent Van Ojik.

Enkele Kamerleden vonden het ook vreemd dat Schiphol als opsteller zo nauw samenwerkt met het ministerie, omdat het ministerie de mer moet beoordelen. Dit vergroot het wantrouwen in Schiphol. ,,Het opstellen van de mer is uitermate complex’’, zo gaf directeur Nijhuis toe.

Net als bij een bouwvergunning, moet ook Schiphol zelf de aanvraag indienen.

,,Voordat we daarmee begonnen hebben we een notitie gemaakt en met iedereen besproken om te kijken wat erin moest komen en waarop dat is gebaseerd. Later stelde de onafhankelijke toetsingscommissie dat niet het Nederlandse rekenmodel, maar het Europese model moest worden toegepast. Dat hadden we liever eerder geweten. Nu moest het opnieuw. Later kwam ook het ministerie met aanvullende vragen. Dat je zo dagelijks met elkaar contact hebt, overigens ook over andere dingen, is normaal. Je wil wel weten of alle gevraagde informatie is aangeleverd. Iedereen vult alles integer in’’, bezwoer Nijhuis. In juni moet de mer klaar zijn en gaat het rapport de inspraak in. ,,Vertrouwen over de feitenbasis is hard nodig.’’

Nakomen
Nijhuis en KLM-directeur Rene de Groot benadrukten richting de Tweede Kamerleden dat ook bepaalde afspraken uit het Aldersakkoord niet zijn nagekomen. Zo had Lelystad al jaren geleden als overloop voor Schiphol moeten opengaan en zou het luchtruim zijn heringedeeld. Ook is het wettelijk nog steeds niet mogelijk om selectiviteit door te voeren. De schaarse ruimte op Schiphol moet worden gebruikt voor het netwerk naar zoveel mogelijk zakelijke bestemmingen. Dat is goed voor het bedrijfsleven, net als vrachtvluchten. ,,Dat mag niet worden weggedrukt door de zoveelste vlucht naar Londen of Ibiza’’, meenden ook de bewoners.

De Natuur en Milieufederatie Noord-Holland meent dat met het huidige aantal vluchten prima het belang voor de Nederlandse economie kan worden gediend. Maar KLM wil nadrukkelijk verder groeien op Schiphol. ,,De afspraak was dat geluidswinst die tot 2020 wordt geboekt, daarna mag worden omgezet in extra vluchten.’’ De provincie Noord-Holland ziet ruimte door nachtvluchten te verminderen in ruil voor extra vluchten overdag.

Luchtvaart SER
Onafhankelijke deskundigen moeten een plek krijgen aan de adviestafels over de luchtvaart in Nederland. Bepleitte Sijas Akkerman, directeur van de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland bij de hoorzitting in de Tweede Kamer. Daar was de centrale vraag hoe het verder moet met het huidige Schipholoverleg.

Oorspronkelijk zaten vanaf 2006 bewonersgroepen, de luchtvaartsector en overheden onder leiding van Hans Alders aan tafel om te praten over een selectieve groei van de luchtvaart in Nederland.

Later werd dat de Omgevingsraad Schiphol, waar vooral wordt gesproken over de uitwerking van het akkoord. Dus over routes, baangebruik, nachtelijke vluchten en woningbouw.

Maar als het gaat om de nationale luchtvaartagenda, dan moeten er volgens Akkerman ook onafhankelijke deskundigen en wetenschappers aan tafel zitten en vertegenwoordigers zoals de spoorwegen en de initiatiefnemers van de hyperloop. „Een overleg net als de Sociaal Economische Raad. Een platform dat discussie voert over de nationale luchtvaart. Die groep geeft dan adviezen aan het kabinet”, stelde hij voor. Zijn voorstel kreeg meteen bijval.

De huidige Omgevingsraad Schiphol moet volgens velen een nieuwe impuls krijgen. Met name door duidelijker ieders rol vast te leggen.

De Tweede Kamer moet de grote lijnen bepalen. Nu voelen Kamerleden zich vaak voor voldongen feiten geplaatst. Het proces moet efficiënter en begrijpelijker. De bewonersdelegatie benadrukt dat het Aldersoverleg juist goed heeft gewerkt. Het akkoord is volgens hen niet verouderd.