Weer te veel herrie, weer geen handhaving: Uithoorn is vliegtuigen zat

Door: Eline Boshuizen

De geluidsnormen boven Uithoorn zijn in 2024 opnieuw overschreden. Het dorp kreeg het afgelopen jaar bijna een kwart meer geluid voor haar kiezen dan is toegestaan. En tot frustratie van Uithoornaars heeft dat weer geen consequenties.

De afbeelding toont een vliegtuig dat vliegt in de bewolkte lucht. Een dak en ramen van een gebouw zijn zichtbaar in de linkerbenedenhoek van de afbeelding, gedeeltelijk afgetekend tegen de bewolkte lucht.

"Om moedeloos van te worden. Weer te veel vliegtuiggeluid in Uithoorn. En weer mag de inspectie niet handhaven", zegt bewonersvertegenwoordiger Mirella Visser van PUSH in Uithoorn. "Na de coronajaren is het ieder jaar weer raak. Dit jaar zelfs 22 procent teveel."

Handhavingspunten
In totaal zijn er zestig zogeheten handhavingspunten waar het geluid wordt berekend, en op drie punten zijn de geluidsnormen in 2024 overschreden, waaronder dus in Uithoorn. De totale geluidsbelasting in de omgeving van Schiphol neemt volgens de cijfers echter af. Voor 31 van de zestig handhavingspunten bleef de feitelijke geluidbelasting zelfs vijftig procent of meer onder de grenswaarde.

Berekenen?
Ja, op de handhavingspunten wordt geluid van vliegtuigen niet gemeten maar berekend. De geluidsbelasting wordt berekend op basis van de beschikbare informatie rondom het vliegverkeer. Dit zou nauwkeuriger zijn omdat bij metingen vliegtuiggeluid kan worden beïnvloed door omgevingsfactoren.

Uithoornaars zullen inmiddels wel bekend zijn met het beruchte handhavingspunt 25: want ook vorig jaar waren daar de geluidsnormen overschreden.

Waar het in 2023 ging om een overschrijding van 19 procent, was de overschrijding dit jaar 22 procent. "Wij zijn ook teleurgesteld in Schiphol want dit hebben ze zien aankomen. Waarom heeft Schiphol niet aan de bel getrokken dat het dit jaar bij ons weer te veel zou zijn of maatregelen genomen?", vraagt Visser zich af.

Rechtszaak
De stichting Recht op Bescherming Geluidhinder (RBV) stapte vorig jaar naar de rechter om af te dwingen dat de staat meer zou doen om omwonenden van Schiphol te beschermen tegen de negatieve effecten van geluidsoverlast. Volgens RBV schendt de staat mensenrechten door de hinder van omwonenden onvoldoende serieus te nemen.

De rechter was het met hen eens en sommeerde de Staat de rechten van omwonenden beter te gaan beschermen. Dat moest binnen twaalf maanden gebeuren, een termijn die op 20 maart afloopt. De Staat is echter in hoger beroep gegaan.

In dat hoger beroep mogen ook luchtvaartmaatschappijen, Schiphol en belangenclubs hun zegje doen. De zaak loopt daardoor wel flinke vertraging op. Het is niet bekend of de minister vanaf 20 maart maatregelen neemt om de rechten van omwonenden beter te beschermen.

In de toenmalige Omgevingsraad Schiphol (ORS) is door overheden, sectorpartijen,
belangenorganisaties en bewonersvertegenwoordigers afgesproken gebruik te maken van de start- en landingsbanen die de minste geluidhinder veroorzaken.

Er is in 2024 volgens die regels gevlogen, blijkt uit het rapport. Alles wat tóch over de grenzen heen gaat, wordt volgens de afspraken gedoogd. Dat komt omdat de afspraken nog niet wettelijk zijn vastgelegd in een nieuw Luchthavenverkeersbesluit, waar het ministerie nu aan werkt. Onder de streep zou deze manier van vliegen namelijk tot de minste hinder in de omgeving leiden.

Omwonenden zijn boos omdat het al zo lang duurt. "Waar is onze rechtsbescherming?", zegt Uithoornaar Visser.

Compensatie
Omwonenden in Uithoorn die in 2023 te veel vliegherrie voor hun kiezen kregen, krijgen een vergoeding van het ministerie. Dat liet het ministerie eerder weten aan NH. Om hoeveel geld het gaat, is nog niet bekend. Al eerder werden Uithoornaars gecompenseerd voor overlast door de overschrijding van de geluidsnormen.

Toch lijkt het in de toekomst voor Uithoornaars wellicht iets beter te gaan worden. Vorige maand werden de plannen voor het nieuwe luchtruim gepresenteerd. De nieuwe indeling zou voor een afname van de geluidsbelasting in Aalsmeer en Uithoorn moeten zorgen.

Hoe staat het er eigenlijk voor met de krimp van Schiphol?
Het kabinet wil het aantal vliegbewegingen terugbrengen tot 478.000. De Europese Commissie concludeerde echter gisteren dat de huidige plannen nog tekortschieten. Voordat Nederland deze reductie kan doorvoeren, moet eerst de zogenoemde ‘balanced approach procedure’ correct worden afgerond.

Brussel verlangt dat Den Haag meerdere aspecten onderzoekt voordat er een definitief besluit valt. Bovendien heeft de Staat slechts gedeeltelijk rekening gehouden met de mogelijkheden om met nieuwe vliegtuigen de geluidsoverlast te verminderen, iets wat de luchtvaartsector en Schiphol al langer benadrukken.

Ook heeft Nederland volgens de Europese Commissie onvoldoende gekeken naar geluidsreducerende vliegprocedures, zoals geavanceerde landings- en navigatietechnieken. Het is dus nog even afwachten.