Voor het ‘nieuwe’ Schiphol zijn 400.000 vluchten genoeg

Opinie - Hans Buurma en Matt Poelmans
Met grote woorden schetst de nieuwe Luchtvaartnota een duurzame toekomst van Schiphol. Dat is een loze belofte, menen Hans Buurma, voorzitter van de Werkgroep Toekomst Luchtvaart en Matt Poelmans, delegatieleider Bewoners Omgevingsraad Schiphol.
De Luchtvaartnota 2020-2050 zet een nieuwe koers uit naar een duurzame luchtvaartsector die Nederland goed blijft verbinden met de rest van de wereld.” Zo luidt de samenvattende openingszin van de nota die minister Van Nieuwenhuizen medio mei presenteerde.
Het publieke belang staat voorop, zegt ze. Maar die fraaie belofte over publieke belangen staat haaks op het kabinetsplan. Dat zet de groei van Schiphol als vanouds voort met het tot op de draad versleten argument dat daarvoor ‘milieuruimte zou zijn’. Naar maar liefst 780.000 vluchten in 2050, twee keer zoveel als voor een goede verbinding met de wereld nodig is.
Overbodige bestemmingen
Die overcapaciteit veroorzaakt nog meer vluchten naar overbodige bestemmingen, met nog veel meer overstappers. En goedkoop massatoerisme, nu ook intercontinentaal. Dit is geen publiek belang, maar de wens van een luchtvaartsector die in Den Haag erg veel invloed heeft. Weliswaar zegt de minister dat de autonome groei van Schiphol niet meer voorop staat, maar dat doet ze voor de bühne. De luchtvaartbedrijven willen blijven groeien en het kabinet steunt ze als vanouds op alle mogelijke manieren. De ‘nieuwe koers’ uit de openingszin is dus een loze belofte.
Het Nederlands publiek betaalt daarvoor de prijs. Nederland streeft naar minstens 95 procent CO2 -reductie in 2050 ten opzichte van 1990. De luchtvaartsector zal over dertig jaar niet minder, maar juist 20 procent meer uitstoten. De ‘duurzame luchtvaartsector’ wordt met dit groeiplan dus ook een loze belofte. Schiphol-topman Benschop beweert weliswaar dat nul uitstoot in 2050 mogelijk is, maar hij geeft niet aan hoe dit bereikt kan worden. Met dit groeiplan is het volstrekt onmogelijk. Dit dubbelhartige luchtvaartbeleid is de coalitiepartijen onwaardig.
In het licht van het echte publieke belang hoeft het herstel van Schiphol en KLM na de coronacrisis niet verder te gaan dan uiteindelijk hoogstens 400.000 noodzakelijke vluchten per jaar. Dan nog hebben ze een grotere stoelcapaciteit dan de thuismarkt nodig heeft,met veel overstappers. Met steeds minder overstappers kan de groei van de thuismarkt tot 2050 opgevangen worden.
Schiphol voerde in 2019 echter ook 100.000 niet-noodzakelijke vluchten uit, die drijven op overstappers en nauwelijks gebruikt worden door de Nederlandse zakenreiziger en toerist. Luchtverkeer dat niet bijdraagt aan het ‘goed verbinden’ van Nederland. Ook vonden veel vluchten plaats naar nabije bestemmingen die via treinverkeer bereikt kunnen worden.
Waar is het publieke belang?
Beperking van het luchtverkeer is hard nodig in het publiek belang. Zo kan de hinder met minder vliegtuigpassages, meer rustperioden en nachtsluiting aanmerkelijk verminderd worden. De sector wordt duurzamer, omdat de CO2-uitstoot dankzij de volumebeperking in 2030 gehalveerd en in 2050 tot vrijwel nul teruggebracht kan worden. Voor stikstofuitstoot kan een natuurvergunning worden afgegeven. Enorme investeringen in een veiliger en groter baanstelsel kunnen uitblijven.
Nederland heeft voor goede internationale vervoersverbindingen een echt nieuwe koers nodig, die een optimale balans tussen maatschappelijk nut en impact oplevert. Die balans is voorhanden, als uitsluitend de publieke belangen worden gediend in een beleidsplan waarin Schiphol het verkeersvolume beperkt tot vluchten die voor verbinding met de wereld noodzakelijk zijn. Sector en regering kunnen straks met een schone lei beginnen aan de wederopbouw van een Schiphol dat echt duurzaam kan worden, met minder dan 400.000 vliegtuigbewegingen per jaar.
Geplaatst door Jaap uit Bussum
Hoe die 1% precies berekend is, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat een vermindering van 3dB(A) een halvering van de geluidsdruk is. Dat lijkt veel, maar de meeste mensen zullen het niet eens goed kunnen waarnemen. Zachte geluiden neemt het oor relatief sterker waar dan harde. Voorlopig trek ik dus de conclusie dat 50% stiller al nauwelijks zoden aan de dijk zet, laat staan 1%.