Veel vragen bij milieubeweging en politici over steun KLM

Door Lisa Dupuy

Wat wil het kabinet van KLM inzake hinder en duurzaamheid in ruil voor steun? Dat zijn voor velen nog belangrijke vragen.

Het was wachten op de overheidssteun voor KLM. Dat het daarbij om miljarden zou gaan, was ook wel duidelijk. Maar over de vooralsnog vage voorwaarden zijn nog veel vragen, blijkt uit een rondgang langs politici en milieuorganisaties. Welke ‘groene’ voorwaarden moeten volgens die partijen aan de staatssteun worden verbonden?

„De ministers en het bedrijf hebben de publieke verontwaardiging over de bonussen vast gevoeld”, denkt Tweede Kamerlid Suzanne Kröger van GroenLinks. „En ze lijken doordrongen van de noodzaak de luchtvaartsector te verduurzamen. Die discussie loopt al een aantal jaar flink op.” Meerdere milieuorganisaties (Lees hier) riepen eerder deze maand al op tot een kritische benadering van de luchtvaartmaatschappij. De sector als geheel geniet een uitzonderingspositie in veel plannen die zijn opgesteld voor beter milieubeleid, klinkt het. Voor de financiële hulp zou het kabinet moeten eisen dat eerder gedane beloften concreter en strenger worden. „Dan kunnen bedrijven erop worden afgerekend als ze die stappen niet zetten”, zo stelt Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu. „Lawaai en overlast, luchtvervuiling, CO2-uitstoot: dat moet echt minder. KLM betaalt geen belasting over kerosine en ook geen btw over vliegtickets, allemaal zaken die nu eens zouden moeten worden aangepakt. Trek de luchtvaart gelijk met andere sectoren.”

‘Niet te ingewikkeld maken’
iet te ingewikkeld maken’Of zulke harde afspraken op papier komen, is afwachten. Kamerlid Jan Paternotte, D66-woordvoerder voor het luchtvaartdossier, laat weten vertrouwen te hebben in de positie van minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD, Infrastructuur en Waterstaat) in onderhandelingen met het bedrijf: „We moeten het ook niet té ingewikkeld maken, het is duidelijk welke dingen er moeten veranderen. En daarbij moeten we nu ook snel hulp kunnen bieden.” Kröger verwacht dat de Kamer wordt betrokken bij de voortgang van de onderhandelingen. Maar niet iedereen gaat daarvan uit. Dat de financiële steun is toegezegd voordat de voorwaarden zijn bepaald, is volgens de Partij voor de Dieren een veeg teken. Kamerlid Lammert van Raan: „Minister Hoekstra zei er ‘alles’ aan te willen doen om KLM te redden. Ik kan dat moeilijk rijmen met het daarna willen stellen van voorwaarden.”

‘Minder korte tripjes’
Ook Max van Dam van burgercollectief SchipholWatch is sceptisch. Bijvoorbeeld over de hinderbeperking die Van Nieuwenhuizen in de persconferentie noemde: „Dat kan nog van alles inhouden. Nachtvluchten zijn omwonenden een doorn in het oog, een nachtslot zouden we verwelkomen. Maar we hebben eerder gezien dat voor één geschrapte nachtvlucht drie nieuwe vluchten overdag terugkomen. De enige verstandige optie is een algehele reductie van het aantal vliegtuigen” aldus de voorzitter van de actiegroep.

Uitfaseren: dat is volgens de natuurorganisaties de keus waarvoor KLM staat. Als het vliegverkeer na de coronacrisis weer op gang komt, zouden er minder korte vluchten moeten worden opgestart: „Er moeten veel minder tripjes van onder de duizend kilometer worden gevlogen”, zegt Dewi Zloch van Greenpeace. Als campagneleider op het dossier luchtvaart pleit zij voor een CO2-plafond als onderdeel van de voorwaarden.

In april stelde de Oostenrijkse regering voorwaarden aan een financieel reddingsplan voor Austrian Airlines. GroenLinks-lid Kröger ziet dat als een aanknopingspunt: „Het progamma voor KLM moet op z’n minst in lijn komen met de Europese Green Deal. Als meerdere lidstaten dat doen bij hun bedrijven is dat een grote stap.” Zo’n stap is nodig, vinden de organisaties, want na de coronacrisis wacht het volgende wereldwijde probleem: „We moeten waken voor een naïeve opvatting van wat vergroening betekent”, volgens Zloch. „Deze miljarden moeten op zo’n manier worden ingezet dat ze een verschil maken.”