Uitstoot kankerverwekkende stoffen Schiphol honderd keer hoger dan gemeld bij RIVM

De uitstoot van kankerverwekkende stoffen door vliegtuigen van en naar Schiphol is veel hoger dan gemeld bij het RIVM. Uit antwoorden op vragen van GroenLinks in de gemeenteraad van Haarlemmermeer blijkt dat alleen de uitstoot van proefdraaiende vliegtuigen wordt doorgegeven.
Daarmee blijft de uitstoot van giftige en kankerverwekkende stoffen door taxiënde, opstijgende en landende toestellen volledig buiten de emissieregistratie van het rijksinstituut dat volksgezondheid en het milieu bewaakt. Eerder leek uit vermeldingen op die site de uitstoot tot 900 meter hoogte te worden meegenomen. Dat blijkt nu niet het geval te zijn.
Met het proefdraaien van vliegtuigen is een fractie van een procent van alle uitstoot gemoeid. Met name tijdens het opstijgen wordt heel veel kerosine verbrand en worden dus heel veel giftige stoffen uitgestoten, voor een belangrijk deel vlak boven woonwijken in de regio.
“De totale uitstoot van kankerverwekkende stoffen vanaf vliegveld Schiphol is daarmee veel groter dan 40.000 kilogram per jaar, mogelijk meer dan 100.000 kilogram per jaar”, aldus Johan Vollenbroek van de organisatie voor natuurbescherming Mobilisation for the Environment.
Verantwoordelijk voor de meldingen is Schiphol zelf. Het vliegveld moet net zoals ieder vervuilend bedrijf iedere vijf jaar een rapportage inleveren met daarin ook de stappen die worden ondernomen om de kankerverwekkende uitstoot terug te brengen.
De rapportage die op 1 januari 2021 moest worden ingeleverd, kwam bijna een jaar later, maar bleek toen incompleet. Schiphol heeft daarom (voor de vierde keer) extra tijd gekregen om de juiste gegevens aan te leveren.
Registratie incompleet
Uit de brief van burgemeester Marianne Schuurmans aan de gemeenteraad van Haarlemmermeer blijkt dat RIVM alleen de uitstoot registreert die wordt veroorzaakt door het proefdraaien. Dat gaat om 40.000 kilogram per jaar aan puur kankerverwekkende stoffen als benzeen en formaldehyde. Daarnaast komen er nog eens 400.000 kilogram zogenaamde vluchtige organische stoffen vrij, waarvan een deel ook kankerverwekkend is.
Hoewel Vollenbroek aangeeft dat de hoeveelheid kankerverwekkende stoffen mogelijk tot wel 100.000 kilogram kan oplopen, verwachten wij dat het nog (veel) meer is. Immers wordt slechts een zeer klein deel van de op Schiphol verkochte kerosine gebruikt voor het proefdraaien.
Veel meer kerosine gaat naar het taxiën, opstijgen en rondvliegen van toestellen. Aannemende dat aan het proefdraaien minder dan een procent van alle op Schiphol verkochte kerosine wordt besteed, kan de hoeveelheid ziekmakende uitstoot daardoor zelfs een factor honderd hoger zijn dan vermeld in de officiële registratie van het RIVM.
Miljoenen kilogrammen kankerverwekkende stoffen
In dat geval moet al snel worden geconcludeerd dat het vliegverkeer van en naar Schiphol jaarlijks verantwoordelijk is voor de uitstoot van miljoenen kilogrammen kankerverwekkende stoffen, deels op zeer lage hoogte boven kinderrijke woonwijken.
Deze mogelijkheid is ronduit schokkend. Kleine hoeveelheden van dergelijke stoffen zijn al kankerverwekkend. Nu blijkt dat het over veel grotere hoeveelheden gaat, is het de hoogste tijd dat een instituut als RIVM de uitstoot grondig gaat onderzoeken en toewerkt naar een totaaloverzicht waarin niet alleen de hoeveelheden duidelijk komen vast te staan, maar ook de effecten op de volksgezondheid.
Eerder rekenden we grofweg uit dat met de lagere uitstootcijfers de concentratie van gifstoffen rond Schiphol tot vijftien keer hoger ligt dan gemiddeld in ons land. Nu blijkt dat het leeuwendeel van de uitstoot niet eens wordt meegerekend, komen de concentraties veel hoger te liggen.
Overheid mag niet langer wegkijken
GGD’s beschikken over veel cijfers over gezondheidsproblemen in de regio en over de oorzaak van sterftegevallen. Tot op heden is in ons land nooit onderzoek uitgevoerd naar de relatie tussen (dodelijke) ziektes, de uitstoot van gifstoffen en het wonen onder een aan- of uitvliegroute.
De GGD Kennemerland heeft enige tijd geleden wel gegevens opgevraagd over de vlieghoogtes van toestellen in de regio uit de database van vliegherrie-app Explane. Dat gebeurde volgens een medewerker in het kader van een onderzoek naar hart- en vaatziekten, stress en slapeloosheid als gevolg van vliegverkeer. Niet bekend is of dit onderzoek ook kijkt naar de giftige uitstoot.
Parallel aan het uitgebreide onderzoek naar Tata, kan de overheid niet anders dan nu ook snel te starten met research naar de gevolgen van het vliegverkeer op de volksgezondheid in de omgeving van vliegvelden. Burgers hebben recht op bescherming van hun gezondheid en leefomgeving. De overheid mag hier niet langer van wegkijken.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met GroenLinks Haarlemmermeer en de natuurbeschermers van Mobilisation for the Environment.
UPDATE artikel
Emissieregistratie Schiphol toch completer dan gedacht
Gepubliceerd door SchipholWatch op 23 januari 2022
Vrijdag jongstleden meldden we op basis van antwoorden op vragen uit de gemeenteraad van Haarlemmermeer dat alleen de emissies bij het proefdraaien op Schiphol werden meegenomen door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Gelukkig blijkt er meer te worden geregistreerd, maar nog lang niet alles.
Dit blijkt uit documentatie afkomstig van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). In ‘Methods for calculating the emissions of transport in the Netherlands’ staat in hoofdstuk 8 te lezen dat de officiële registratie alle uitstoot tot een vlieghoogte van 3000 voet (circa 900 meter) wordt vastgelegd.
Die uitstoot wordt niet gemeten, maar berekend, onder meer op basis van gegevens uit een database van vlieglobbyclub ICAO. Dat is een agentschap van de Verenigde Naties dat de belangen van de luchtvaartindustrie behartigt.
De registratie bevat naast het vliegen tot 900 meter hoogte ook de emissies van onder meer apparatuur op de grond en de power units voor vliegtuigen die aan de gate staan.
Belangrijk deel alsnog niet meegenomen
Deze nieuwe informatie betekent dat de uitstoot van het vliegverkeer van en naar Schiphol weliswaar niet honderd keer zoveel is als vastgelegd door RIVM, maar dat een belangrijk deel van de uitstoot alsnog niet bekend wordt gemaakt.
Volgens deze registratie komt jaarlijks zo’n 40.000 kilogram kankerverwekkend formaldehyde en ruim 5.000 kilogram eveneens kankerverwekkend benzeen vrij. Daarnaast wordt nog eens meer dan 400.000 kilogram deels kankerverwekkende vluchtige organische stoffen uitgestoten.
Dit gebeurt allemaal tot maximaal 900 meter vlieghoogte of op het vliegveld zelf. Wat daarboven wordt uitgestoten is onbekend, maar gezien het brandstofverbruik van een vliegtuig op hoge snelheid zal dat een substantieel deel van de totale uitstoot zijn.
Behalve kankerverwekkende uitstoot is ook sprake van emissies van stoffen die de natuur schaden (meer dan 3,5 miljoen kilogram NOx per jaar) en 240.000 kilogram zwaveldioxide. Ultrafijnstof wordt in het geheel niet geregistreerd.
Misinterpretatie
Het misverstand over wat wel of niet wordt vastgelegd bij het RIVM ontstond nadat burgemeester Marianne Schuurmans van Haarlemmermeer een brief stuurde aan de gemeenteraad waarin werd aangegeven dat de gemeente slechts verantwoordelijk is voor de uitstoot bij het proefdraaien. Dat is door ons foutief geïnterpreteerd als zou slechts deze uitstoot worden doorgegeven aan RIVM. Waarvoor onze oprechte excuses.
Ook zonder de misinterpretatie blijft de uitstoot van Schiphol hoog en levert dat gevaren op voor de volksgezondheid. Concentraties van kankerverwekkende stoffen liggen rond Schiphol tot wel vijftien keer hoger dan gemiddeld in ons land.
Zie hier het aanvullende artikel op de site van SchipholWatch.
Geplaatst door John Damen uit Haarlem
Stel je woont in Noord Holland...