‘Stille en schone vliegtuigen zijn ijkpunt voor groei’

De nieuwe topman van de Britse budgetmaatschappij easyJet denkt nog wel te kunnen groeien, zelfs op Schiphol. „Jullie regering is voor slimme en duurzame luchtvaart. Wij ook.”

Nederlandse reizigers hebben baat bij de samenwerking tussen de twee budgetmaatschappijen easyJet en Norwegian op Schiphol, zegt Johan Lundgren, de topman van easyJet. Lundgren: „Onze samenwerking bevordert concurrentie en concurrentie is goed. Meer aanbod is altijd in het voordeel van de klant. Alle ticketprijzen tussen Amsterdam en New York zullen dalen, ook die van KLM.” Vier maanden geleden begon de Zweed Lundgren (51), afkomstig van reisconcern TUI Group, als nieuwe bestuursvoorzitter van de Britse maatschappij easyJet. Hij nam het stokje over van Carolyn McCall, die het passagiersaantal de afgelopen zeven jaar liet groeien naar ruim 80 miljoen per jaar. Lundgren wil dit jaar naar 90 miljoen passagiers.
Vorige week was de nieuwe topman – even opgewekt en energiek als zijn voorganger – in Berlijn. Hij kwam vieren dat easyJet na de overname van een deel van de vliegtuigen en het personeel van het failliete Air Berlin de grootste partij is op Tegel, een van de twee – verouderde – vliegvelden van Berlijn.

Ook kondigde easyJet een uitbreiding aan van boekingsplatform ‘Worldwide by easyJet’, waarmee reizigers zelf goede aansluitingen kunnen boeken tussen Europese easyJet-vluchten en intercontinentale vluchten van zes partnermaatschappijen. Een van die partners is de Noorse maatschappij Norwegian, die vanaf 7 mei vier keer per week van Schiphol naar New York vliegt.

Is dit het einde van het monopolie van de traditionele maatschappijen op lange routes?
„Het zou wel heel moedig zijn als ik ja zou zeggen. Het is in ieder geval een belangrijke ontwikkeling in de luchtvaart. We weten nog niet of dit het nieuwe model wordt, maar we weten wel dat het heel gebruiksvriendelijk is. De traditionele maatschappijen proberen dit al dertig jaar met allianties en codeshare-overeenkomsten, maar hun systeem voor aansluitende vluchten is nog steeds ingewikkeld. Ons platform past bij een nieuwe manier van reizen, met een grotere rol en meer keuze-opties voor reizigers.”

Budgetmaatschappijen hebben Europa veroverd en breiden nu uit naar lange vluchten. U werkt met ze samen, maar laat de lange vluchten aan anderen over. Waarom?
„We stappen in een markt waar we tot nu toe niet in zaten. Het mooie is dat we niet eerst allemaal dure lange afstandsvliegtuigen hoeven te kopen om mee te kunnen doen. Het mooie voor onze partners is dat ze gebruik kunnen maken van ons netwerk, het beste van Europa. En onze klanten winnen natuurlijk ook.”

Verwacht u dat andere budgetmaatschappijen uw voorbeeld volgen en partnerschappen zullen aangaan?
„Dat wordt interessant om te zien. Er is nog een grote Europese budgetmaatschappij, [Lundgren bedoelt Ryanair maar vermijdt de naam, red.] maar die vliegt op tweederangs vliegvelden, van nergens naar nergens. Op die vliegvelden is niemand om mee verder te vliegen.”

Bent u nog wel blij met het etiket ‘budgetmaatschappij’?
„O God, ja! Absoluut, heel blij. Door ons lage kostenniveau hebben we een groot voordeel ten opzichte van onze concurrenten en we zijn geobsedeerd met het behouden van dat voordeel. Ik denk ook dat we een ander imago hebben dan de maatschappij waar we het net over hadden. Die heeft problemen met haar reputatie, service, sociaal beleid. Dat hebben wij allemaal niet.”
Met 6 miljoen passagiers in 2017 is easyJet de tweede maatschappij op Schiphol na KLM (32,9 miljoen passagiers). Op de in 2015 geopende basis staan permanent acht vliegtuigen, deze zomer negen. Met twee andere maatschappijen wist easyJet donderdag via de rechter meer ruimte in de zomer op Schiphol af te dwingen.
EasyJet maakte onlangs bekend zijn overstapservice voor intercontinentale vluchten uit te breiden. Lees ook: Prijsvechters willen grotere hap uit transatlantische markt

Schiphol zit vol. Vindt u dat de afspraak over maximaal 500.000 vliegbewegingen per jaar moet worden herzien?
„Jullie regeerakkoord spreekt over slimme en duurzame groei op Schiphol. Daar zijn wij erg voor. We kunnen op Schiphol verder groeien door de inzet van grotere vliegtuigen, we gaan van de A320 naar de A321neo, met 235 in plaats van 180 stoelen. We hebben een jonge vloot, met veel minder CO2-uitstoot en lawaai dan voorheen. Wij zijn voor prikkels om schonere en stillere vliegtuigen te gebruiken, dat moet het ijkpunt worden voor groei. Dat is een veel betere oplossing dan belastingen of uitwijken naar andere vliegvelden in Nederland.”

In zijn eerste maanden als baas was Lundgren veel bezig met de Brexit, die naar verwachting flinke gevolgen zal hebben voor de Britse luchtvaart. Zijn gesprekken met politici in Londen en Brussel hebben hem gerustgesteld: „Iedereen die ik sprak wil een aparte regeling voor luchtvaart, zo’n deal komt er zeker.” Om een Europese maatschappij met bijbehorende rechten te blijven, heeft easyJet in Wenen de maatschappij easyJet Europe opgericht.

Is de Weense vestiging voldoende om alle juridische hobbels te overwinnen?
„Wij denken van wel. We zijn nu een Europese groep met drie maatschappijen in het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Oostenrijk. Door onze licentie in Wenen kunnen we na de Brexit ook vluchten tussen Europese landen en binnenlandse vluchten binnen bijvoorbeeld Duitsland blijven doen. Onze Weense tak is nu de snelst groeiende maatschappij van Europa. Dit of volgend jaar hebben we daar 130 vliegtuigen geregistreerd.”

Voorwaarde voor een Europese maatschappij is dat de aandeelhouders in meerderheid EU-burgers moeten zijn. Haalt easyJet dat?
„We zitten dicht tegen de 50 procent, ik maak me daar geen zorgen over. Oprichter Stelios Haji-Ioannou en zijn familie zijn EU-burgers uit Cyprus en bezitten 33 procent van de aandelen. We zijn echt Europees: de helft van onze passagiers komt uit EU-landen, 4.000 van onze 12.000 werknemers werken in de EU.”

Iets anders: bij uw aantreden leverde u vrijwillig 39.000 euro salaris in omdat u niet meer wilde verdienen dan uw vrouwelijke voorganger. Zij verdiende bij vertrek 808.000 euro, u zou 847.000 euro gaan verdienen. Een mooi gebaar, maar waarom lag uw salaris bij aanvang hoger?
„Ik kreeg deze baan aangeboden met dat salaris. Ik vond dat in eerste instantie passend bij de functie. Ik ging er 21 procent op achteruit ten opzichte van mijn baan bij TUI. Bij nader inzien wilde ik dit statement maken omdat ik geloof in gelijkheid en diversiteit.”

EasyJet heeft een loonkloof van 52 procent tussen mannen en vrouwen. Hoe valt dat te rijmen met streven naar diversiteit?
„Die kloof wordt volledig verklaard door het ongelijke aantal mannelijke en vrouwelijke piloten. Meer dan enige andere maatschappij werven wij vrouwelijke piloten, vorig jaar kwamen er 49 bij. Maar we hebben nog steeds 95 procent mannelijke piloten, en die verdienen gemiddeld 110.000 euro, veel meer dan ons cabinepersoneel, waar de man/vrouw verhouding 40/60 is. We streven ernaar dat 20 procent van onze nieuwe piloten in 2020 vrouw is. Piloot is een prachtig beroep. Vooral bij easyJet, want door onze korte afstanden kun je elke avond gewoon thuis slapen.”