Stikstofcalculaties vliegvelden: veel fouter dan gedacht

Vlak voor Sinterklaas publiceerde dr ir Leon Adegeest een nieuwe reeks tweets waaruit blijkt dat het met de stikstofberekeningen rond Lelystad Airport nog veel erger is dan al werd verwacht. Wat moet dit voor Schiphol dan wel niet betekenen?

Hoe realistischer de invoergegevens voor de software, hoe groter het stikstofprobleem voor de vliegvelden. Er wordt veel meer natuur verwoest door vliegverkeer dan ministerie en Schiphol ons willen doen geloven (illustratie: Leon Adegeest, SATL). Redactie vlieghinder.nl:zie hier.

Minister Schultz van Haegen (VVD) had na een eerste berekening in 2014 een ‘second opinion’ laten uitvoeren waaruit de fouten in de oorspronkelijke – naar haar smaak te hoge – uitkomsten moedwillig werden teruggerekend.

Dat lukte goed: de depositie werd door het inderhaast ingehuurde bureautje Adecs Airinfra weggetoverd tot slechts 0,4 mol stikstof per hectare per jaar. Dat is ruim onder de norm van 1 mol per hectare per jaar waarvoor het verplicht is een stikstofvergunning aan te vragen.

Voorlopige conclusie: zo’n vergunning was niet nodig, een melding zou voldoende zijn. Gaan met die banaan.

Ongeloof bij Commissie MER
Dit kon volgens de Commissie MER niet waar zijn. Deze organisatie controleert milieu-effectrapportages op juistheid en volledigheid. Na enig gerommel over en weer komt vervolgens de aap uit de mouw: vliegveld Lelystad, en dus de Schiphol Groep, erkent schoorvoetend dat ‘per ongeluk’ is gerekend met uurcijfers in plaats van jaarcijfers.

Deze ‘vergissing’ scheelt zo maar een factor 8760 in de sjoemelberekeningen. Immers zoveel uren zitten er in een jaar. Hoewel bekend blijft dit ‘foutje’ ook terugkomen in het ontwerp luchtvaartbesluit van I&W.

Blunderberekeningen
De erkende misrekening blijft dus worden opgenomen in de officiële stukken die ook worden toegestuurd aan de leden van de Tweede Kamer. Op basis van de blunderberekeningen worden besluiten over Lelystad genomen die de weg vrij moeten maken voor opening van het vliegveld voor grote passagiersvliegtuigen.

Pas in maart van dit jaar – ruim vijf jaar later – komt de minister na aanhoudende kamervragen met drie mogelijke verklaringen voor de ‘vergissing’. Er zou sprake zijn geweest van een fout in de omrekening van gram per seconde naar gram per jaar, er zouden twee soorten depositie zijn opgeteld en er zou een aanpassing hebben plaatsgevonden van het onderzochte gebied.

‘Onlogische verklaringen’
Al deze verklaringen noemt deskundige tegen wil en dank Adegeest allemaal “niet heel logisch, ook niet in combinatie met elkaar”. Voor hem de reden de berekeningen dan maar weer zelf uit te voeren.

Adegeest rekent verschillende scenario’s door, maar komt niet tot de minieme depositiegetallen van het ministerie en Schiphol.

Na bestudering van de door bureau Adecs gebruikte software, blijkt men sterk verouderde software te hebben gebruikt, vol met bugs die belangrijke delen van de depositie wegmaken.

Democratisch proces tegengewerkt
Die bugs waren al in 2014 (!) bekend en toch bleef het bureau weigeren een nieuwere versie van die software te gebruiken. Het gevolg is dat al die tijd onder de hoede van het ministerie van I&W in samenwerking met Schiphol Groep het democratische besluitvormingsproces is gefrustreerd met valse informatie.

Bovendien gebruikte het bureau zeer ongebruikelijke invoergegevens in zijn modellen. Onder meer werd een veel te hoge en onrealistische warmteinhoud van de emissie verondersteld. Zo’n warmteinhoud zorgt ervoor dat de stikstof niet neerslaat op natuurgebieden, maar snel verdwijnt in de atmosfeer en daar oplost in het niets.

Nog los daarvan ontbreken in de stikstofberekeningen voor Lelystad tot op de dag van vandaag belangrijke toenames van verkeersstromen als gevolg van een eventuele opening van het vliegveld.

En Schiphol zelf dan?
Wij vragen ons inmiddels af hoe erg het gesteld moet zijn met de uitstoot en depositie van een megalomaan vliegveld als Schiphol. Als een klein regionaal vliegveld als Lelystad al zorgt voor zoveel overschrijding van de milieunormen, wat moet er dan in de regio Schiphol wel niet aan de hand zijn?

Het ministerie van Landbouw (LNV) is op dit moment druk bezig met de vergunningverlening voor alle vliegvelden, waaronder Lelystad en Schiphol. Daarbij worden nieuwe stikstofberekeningen gemaakt, volgens minister Schouten met de nieuwste versie van de software.

Zo gauw LNV de vergunning wil gaan verlenen, zullen de aanvragen gepubliceerd worden, inclusief de nieuwste berekeningen. Johan Vollenbroek staat al in de startblokken om die vergunningen aan te vechten, gesteund door honderden burgers in ons land die doneerden om juridische stappen mogelijk te maken.