Schiphol weer op de vingers getikt: kruisende vliegtuigen zijn onveilig

Door Herman Stil

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) moet stoppen met het gelijktijdig gebruik van kruisende landingsbanen op Schiphol. Dat was tot voor kort nodig vanwege de grote drukte, maar leidt tot onveilige situaties.

Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).

De raad begon een onderzoek na een bijna-botsing (Lees hier), twee jaar geleden. Een Boeing 737 van KLM maakte toen een zogeheten doorstart op de Zwanenburgbaan nadat het de landing moest afbreken. Het vliegtuig kwam vervolgens gevaarlijk dicht bij eenzelfde toestel van Transavia, dat net van de Kaagbaan was gestart. De 737’s passeerden elkaar op dezelfde hoogte op een kleine kilometer afstand — minder dan drie seconden vliegen.

De vliegroutes van beide banen kruisen elkaar. Eenzelfde situatie deed zich begin van deze eeuw ook al een aantal malen voor, maar daar is onvoldoende op gereageerd.

Meer vliegtuigen
Volgens de onderzoeksraad had het incident voorkomen kunnen worden. De procedures van de luchtverkeersleiding maken het mogelijk dat een vliegtuig opstijgt voordat een vliegtuig op een andere baan, met een kruisende koers, geland is. Hierdoor kunnen per uur meer vliegtuigen gebruikmaken van de banen. Maar doordat de routes elkaar in de lucht kruisen, ontstaat het risico dat de vliegtuigen te dicht bij elkaar komen.

LVNL moet nu afzien van het gelijktijdige starten en landen. Volgens de raad geldt nu de regel dat een vliegtuig pas mag opstijgen nadat een toestel met een kruisende koers op een andere baan geland is. Nu het vliegverkeer vanwege corona is ingezakt, heeft dat geen gevolgen voor de capaciteit van Schiphol. Dat wordt anders als de luchthaven weer op volle toeren draait, wat op zijn vroegst in 2023 wordt voorzien.

Door het uit de jaren vijftig van de vorige eeuw stammende ontwerp van Schiphol, kruisen de vliegroutes van veel landingsbanen elkaar. Terwijl bij moderne vliegvelden banen evenwijdig aan elkaar liggen, staan ze op Schiphol deels in een hoek op elkaar. Destijds was dat nodig omdat vliegtuigen veel gevoeliger waren voor de windrichting.

Twee keer eerder
De onderzoeksraad tikt nu voor de derde maal (Lees hier) de luchtvaartsector op de vingers. OVV kapittelde het veiligheidsregime al twee keer eerder, vanwege de veiligheidssituatie op en rondom de luchthaven. In 2017 en 2018 was de boodschap dat Schiphol nog net aan veilig was, maar dat er geen garantie is dat het met het toen groeiende vliegverkeer ook zo blijft. Schiphol, luchtvaartmaatschappijen en verkeersleiding startten toen een trits projecten om de veiligheid te verbeteren.