Schiphol in zee getuigt van visie

Verplaatsing levert ruimte voor huizen op

Door Yteke de Jong

AMSTERDAM - Nu luchthaven Schiphol dit jaar volloopt en er nauwelijks draagvlak lijkt voor uitbreiding, komt een nationale luchthaven op zee weer in beeld.
’Schiphol op zee’ is actueel omdat Lelystad en Eindhoven beide geen alternatief zijn voor het volle Schiphol. Eindhoven is al vol, zonder dat er nog één vlucht is uitgeplaatst vanaf Schiphol. Lelystad kan in de huidige opzet maar 13 vluchten per dag accommoderen. Volgende week praat de Tweede Kamer weer over het hoofdpijndossier Schiphol.

„Een luchthaven in zee voor de kust zou een project van nationaal belang kunnen zijn. Goed voor banen in onze sector, goed voor de economie, gunstig voor het leefklimaat in de regio Amsterdam en het creëert internationaal aanzien. Bijkomend voordeel is dat eilanden voor de kust ook een beschermende functie hebben voor onze kwetsbare kustlijn. Het zou van visie getuigen als het volgende kabinet hier werk van maakt”, zegt Peter Berdowski, bestuursvoorzitter van maritiem concern Boskalis.

In de afgelopen decennia zijn er meerdere malen plannen ontwikkeld voor ’Schiphol in zee’. Eind jaren ’90 was er politieke steun, maar dat plan sneefde volgens ingewijden op Schiphol. De toenmalige directie wilde meer verdienen en dat kon niet als de luchthaven in overheidshanden bleef. Dit plan had nu gereed kunnen zijn.

De ontwikkeling van een luchthaven op zee kan niet zonder de steun van de regering, ook omdat in de plannen vaak ook als waterkering fungeert. Eind jaren ’90 is becijferd dat een passagierstaks van €5 per persoon de jaarlijkse rente van een investering van €9 miljard zou kunnen dekken.

„Het zijn de kosten die er telkens voor zorgen dat dit soort plannen weer in de bureaula verdwijnen”, zegt docent luchtvaarttechniek Joris Melkert van de TU Delft. In 2008 is er een andere voorzet gedaan door baggeraar Van Oord en adviesbureau DHV. Dit is in het kader van innovatie aangeboden aan het toenmalige kabinet Balkenende IV. De reizigers werden in dat plan vervoerd met een snelle magneetbaan en op de huidige luchthaven Schiphol afgeleverd.

D66 is voorstander van een luchthaven in zee. „We moeten in Nederland durven nadenken over grote, innovatieve ideeën. Een vliegveld op zee, gebouwd door Nederlandse baggeraars, zou zo’n oplossing voor de toekomst van Schiphol kunnen zijn. Het zou kunnen zorgen voor banen, en tegelijkertijd hebben mensen geen last van vliegtuigen die over hun huis scheren”, zegt Kamerlid Rob Jetten.

Het project zou grotendeels gefinancierd kunnen worden uit de opbrengsten van de grond die voor huizen gebruikt kan worden. De provincie Noord-Holland wil 100.000 woningen bouwen en zit daarom verdere groei van Schiphol op dit moment in de weg.

Jetten van D66 staat er ’realistisch’ in. „Het lost de problemen waar we nu direct mee te maken hebben niet op.”

Een ander voordeel om opnieuw te starten is dat Schiphol nu een banensysteem heeft dat kris-kras door elkaar in plaats van een parallelle banen. Dat zorgt voor een verhoogd risico op ongelukken.

Melkert: „Als je ver genoeg de zee opgaat, dan scheelt dat flink in overlast. Als Nederlanders hebben wij de technische kennis om dit te doen, het zou een prachtig internationaal visitekaartje zijn. Maar ik vrees dat we hier blijven doorpolderen.”