Schiphol erkent: bij opening Lelystad Airport wordt het niet stiller rond Amsterdam

Door Shwant NamAndra

Schiphol geeft toe dat het openen van Lelystad Airport de geluidshinder rond Amsterdam niet zal verminderen. Toch moet de luchthaven open, stelt topman Pieter van Oord, zodat die in Flevoland banen creëert. Bovendien verdient Schiphol dan zijn investering terug.

Dat zei luchthavendirecteur Pieter van Oord vrijdag tijdens de presentatie van de jaarcijfers. Hij geeft leiding aan Schiphol Group, de luchthavengroep met vliegvelden bij Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven, Lelystad en Maastricht.

Net als al zijn voorgangers wil ook Van Oord graag dat Lelystad Airport opengaat. Dat plan werd jarenlang verkocht met het idee dat er daardoor vluchten zouden worden verplaatst van Schiphol naar Lelystad. Van Oord is de eerste Schiphol-topman die toegeeft dat het na de opening van Lelystad niet stiller wordt rond Amsterdam.

Luchtvaartmaatschappijen hebben nu landingsrechten op Schiphol. Er is volgens Van Oord nu geen manier om die slots wettelijk over te hevelen naar Lelystad. Als bijvoorbeeld Transavia besluit om voortaan vanaf Lelystad te vliegen, kunnen andere vliegmaatschappijen de vrijgekomen plek op Amsterdam weer innemen. Van Oord noemt de mogelijkheid van overhevelen van slots ‘zeer wenselijk’.

Tegelijkertijd wil Schiphol graag dat Lelystad open gaat. Een luchthaven is immers een ‘banenmotor’ waarvan Flevoland kan profiteren, stelt Van Oord. Bovendien is het voor Schiphol ook gewoon een centenkwestie. ‘We hebben er tot nu toe 200 miljoen euro in geïnvesteerd. Het kost ons nu elk jaar tien miljoen euro. Dat is uit bedrijfseconomisch perspectief niet sustainable.’

Het is Van Oords tweede persconferentie als baas van de luchthaven. Tijdens zijn eerste optreden afgelopen zomer baarde hij opzien door de plannen van zijn voorganger Ruud Sondag te bagatelliseren. Hij wekte daarmee de indruk weer meer om te kijken naar de noden van vliegmaatschappijen, en minder naar die van omwonenden.

Van Oord deed vrijdag meermaals zijn best om dat beeld te nuanceren. ‘Ik wil vliegtuiggeluid niet bagatalliseren. Er zijn ieder jaar veel oprechte klachten.’ Tegelijkertijd ziet hij dat mensen die dichtbij Schiphol wonen de luchthaven een warmer hart toedragen dan mensen die veraf wonen. ‘De mensen die niet happy zijn met Schiphol wonen in Drenthe. In Aalsmeer en Hoofddorp zijn ze wel happy.’

Het werd opnieuw duidelijk dat Van Oord, die jarenlang het gelijknamige Rotterdamse baggerconcern bestierde, iets anders in de wedstrijd zit dan zijn voorganger. Onder Sondag pleitte Schiphol onomwonden voor bijvoorbeeld een nachtsluiting en een afstandsafhankelijke vliegbelasting.

Van Oord vindt het heus wel belangrijk dat zijn buren minder last hebben van vliegtuigherrie, zegt hij. Maar dat kun je ook op een andere manier bewerkstelligen dan door ’s nachts helemaal niet te vliegen. Hij oppert het ‘optimaliseren van het baangebruik’, iets waar ook KLM al jaren mee schermt, maar wat tot nu toe tot weinig concreets heeft geleid. Zijn mening over de nachtsluiting is ‘nog niet precies bepaald. Maar dat blijft een optie’.

De afstandsafhankelijke vliegtaks, die het kabinet per 2027 wil invoeren, vindt de Schiphol-baas net als KLM ‘geen goed idee’. ‘Als alleen Nederland dat invoert, rijden mensen gewoon naar België of Duitsland.’

Vrijdag werd bekend dat Schiphol het afgelopen jaar een winst van 407 miljoen euro in de boeken wist te zetten, het hoogste bedrag sinds 2006. Schiphol verdient het meeste geld met de commerciële tak, die winkels uitbaat, parkeerkaartjes verkoopt en vastgoed verhuurt. Puur de luchtvaartactiviteiten – het onderhoud, beveiligen en schoonmaken van de luchthaven – leverde slechts een magere winst op van 69 miljoen euro. Zie hier


De luchtvaartindustrie heeft geen makkelijke jaren achter de rug vanwege corona. Schiphol is echter bijna helemaal opgekrabbeld. In 2024 reisden 66,8 miljoen reizigers via Schiphol. Dat is nog altijd iets minder dan 2019, het jaar voor corona, toen de luchthaven 71,7 miljoen reizigers te verwerken kreeg.

Ondanks de klinkende winstcijfers is Schiphol nog altijd van plan de tarieven flink op te krikken, zei topman Van Oord. Vliegmaatschappijen moeten vanaf april liefst 41 procent meer havengeld gaan betalen. Dat komt neer op zo’n 15 euro extra per passagier.

Schiphol heeft dat geld nodig omdat het aan de vooravond staat van een grote opknapbeurt en uitbreiding. Daaraan wil het 12 miljard euro besteden in de komende tien jaar. ‘We zijn een te kleine en te oude luchthaven’, stelt financieel directeur Robert Carsouw. Hij wijst op de lage positie van zijn luchthaven op een internationale ranglijst: Schiphol scoort qua passagiersbeleving slechter dan al zijn directe concurrenten.

Schiphol denkt niet dat het zichzelf met de tariefsverhoging uit de markt prijst. Volgens een onderzoek van bureau SEO, dat jaarlijks de tarieven vergelijkt met twaalf concurrenten, behoort Schiphol vooralsnog tot de middenmoot. Maar zijn klanten – luchtvaartmaatschappijen – denken daar anders over. Die hebben bij de Autoriteit Consument & Markt bezwaar aangetekend tegen de tariefsverhoging. De marktmeester doet voor 1 april uitspraak.


Schiphol keert in goede jaren dividend uit aan zijn eigenaren, waaronder het ministerie van Financiën (70 procent van aandelen) en de gemeenten Amsterdam (20 procent) en Rotterdam (2 procent). Dat is nu nog jaarlijks 60 procent van de winst. Financieel directeur Carsouw wil dat dividend vanaf 2027 met ‘enkele tientallen procenten’ omlaag schroeven. Zo kan het bedrijf voortaan meer geld herinvesteren.

Shwant NamAndra is economieverslaggever en specialist luchtvaart en spoorwegen.

Toevoeging redactie vlieghinder.nl
In het volledige artikel staan meerdere grafieken en tabellen. Zie via onderstaande link........