Reizigers gaan krimp Schiphol merken: duurdere tickets en minder bestemmingen
Door Herman Stil
Duurdere vliegtickets, minder vliegtuigen naar de zonvakantie, minder buitenlandse bedrijven en toeristen naar ons land? Wat is de prijs die we moeten betalen voor de krimp van Schiphol.
Luchtvaartminister Mark Harbers besloot zomer vorig jaar dat het maximum aantal vluchten op Schiphol teruggaat van een half miljoen naar 440.000. Daarmee moet het vliegverkeer eindelijk binnen de geluidsgrenzen blijven. Vanwege Europese regels heeft hij het plan inmiddels moeten afzwakken en zijn er vanaf november dit jaar circa 460.000 vluchten mogelijk.
Lees ook hier: Schiphol legt zich neer bij krimp van het aantal vluchten, zolang die tijdelijk is
Schiphol liet afgelopen woensdag weten zich neer te leggen bij die grens. Maar in de onderbouwing van dat besluit staat geen woord over de gevolgen die een dergelijke teruggang met zich meebrengt voor de luchthaven zelf, de passagiers en de Nederlandse economie. En die zijn er wel degelijk.
Maatschappijen zullen hun prijzen altijd afstemmen op vraag en aanbod. Ze verhogen de prijs tot het niveau dat voldoende klanten overblijven
Rogier Lieshout, Luchtvaarteconoom
,,Minder vluchten en passagiers betekent voor Schiphol minder inkomsten uit havengelden, winkels, horeca en parkeren’’, zegt luchtvaarteconoom Rogier Lieshout, ,,terwijl de kosten doorlopen. Dat betekent minder winst voor de luchthaven en hogere tarieven voor maatschappijen en passagiers.’’
Prijzen gaan omhoog
Minder vluchten op Schiphol betekent ook dat de prijs van vliegtickets verder zal stijgen. De vraag naar vliegreizen groeit immers, zowel in Nederland als wereldwijd en als er ergens een tekort aan ontstaat stijgen de prijzen nu eenmaal. Lieshout denkt dat maatschappijen zo’n daling opvangen door de ticketprijzen te verhogen. ,,Als ergens schaarste optreedt, gaan prijzen omhoog.’’ Daar zit wel een grens aan. ,,Maatschappijen zullen hun prijzen altijd afstemmen op vraag en aanbod. Ze verhogen de prijs tot het niveau dat voldoende klanten overblijven.’’
Ook de keuze waarheen we kunnen vliegen zal door krimp worden ingeperkt, alhoewel Harbers dat steevast tegenspreekt. Volgens de minister zal het aantal bestemmingen dat rechtstreeks vanaf Schiphol te bereiken is (nu 313 voor passagiers en vracht) niet onder krimp leiden.
KLM heeft transferpassagiers nodig om zowel het intercontinentale netwerk als de Europese vluchten rendabel te houden
Onderzoeksbureaus die betrokken waren bij Harbers’ krimpplannen vinden de onderbouwing van die redenatie ‘arbitrair en eenzijdig’ omdat vooral is gekeken naar het behoud van bestemmingen die van belang zijn voor zakenreizigers. Terwijl die maar een derde van het totaal aantal passagier op Schiphol uitmaken. Volgens onderzoeksbureaus SEO, CE Delft en Erasmus UPT worden niet alleen de gevolgen voor Nederlandse vakantiegangers daarmee onderschat, maar ook de impact op luchtvracht (goed voor een kwart van de economische waarde van Schiphol voor Nederland) en van overstappassagiers op Schiphol.
Minder rendabel
Reizigers die bij KLM en haar partners op Schiphol overstappen van de ene naar de andere bestemming zijn broodnodig om het merendeel van de intercontinentale bestemmingen en een groot deel van de Europese routes rendabel overeind te houden. Als er minder vluchten op Schiphol mogelijk zijn, zullen transferreizigers eerder kiezen voor een overstap op een andere luchthaven, Frankfurt, Parijs of Londen voorop. Dat betekent dat KLM-vluchten zowel in Europa als wereldwijd minder vol raken en minder rendabel worden.
,,KLM is sterk afhankelijk van transferpassagiers die met ‘feedervluchten’ worden aan- en afgevoerd’’, zegt luchtvaarteconoom Lieshout. ,,Ze hebben die passagiers nodig om zowel het intercontinentale netwerk als de Europese vluchten rendabel te houden. Dat is een delicate balans. Als KLM 8 procent van haar starts en landingen moet inleveren, handhaaft ze natuurlijk de vluchten die het meeste rendement opleveren. Dat zijn met name intercontinentale vluchten en bestemmingen met weinig concurrentie. Wat verdwijnt, zijn de vluchten naar Nice of andere vakantiebestemmingen.’’
De maatschappij zelf heeft berekend dat bij krimp tot 440.000 vluchten, het einddoel van Harbers, 25 Europese bestemmingen waaronder Istanboel, Porto en Belgrado en vijf tot tien intercontinentale bestemmingen (als Montreal, Boston en Osaka) geschrapt zullen worden. Dat kan verder oplopen als andere landen, China en Japan voorop, KLM-vluchten beperken als hun maatschappijen op Schiphol aan banden worden gelegd.
De afname van het aantal vluchten op Schiphol kan ook gevolgen hebben voor de Nederlandse economie. Onderzoeker SEO becijferde in 2015 dat bij een soortgelijk scenario als wat Harbers nu in gedachten heeft, 14.300 banen verloren gaan en de Nederlandse economie jaarlijks een miljard euro misloopt. CE Delft kwam onlangs op een verlies aan 6500 arbeidsplaatsen.
Tot minder vliegen en minder milieuvervuiling zal het niet leiden. De helft van de getroffen passagiers zal volgens CE Delft vanaf buitenlandse vliegvelden gaan vliegen, een derde neemt in het vervolg de auto. Ook zullen luchtvaartmaatschappijen als ze minder starts en landingen mogen maken, grotere vliegtuigen gaan gebruiken. En die maken per saldo mee geluid en stoten meer CO2 uit dan de vliegtuigtypes die nu worden gebruikt.
Forse kritiek KLM op kabinet
KLM wil dat het kabinet afziet van krimp op Schiphol. Volgens president-directeur Marjan Rintel voldoen de plannen niet aan nationale, Europese en mondiale regels. Bovendien is op andere manieren veel meer resultaat te behalen, zowel bij het beperken van geluidshinder als van milieu-uitstoot.
,,Wij roepen al maanden dat we onze verantwoordelijkheid willen nemen, maar daar wordt onvoldoende naar geluisterd. We besteden miljarden aan nieuwe vliegtuigen, we investeren fors in duurzame vliegtuigbrandstof. Dat levert meer op dan krimp.’’
De maatschappij gaat volgens Rintel de komende weken opnieuw op zoek naar kostenbesparingen om geld vrij te maken voor verdere investeringen in duurzaamheid. De maatschappij kan volgens de ceo zelfs een toekomstige investering in nieuwe vliegtuigen voor de lange afstand naar voren halen zodat geluidsreductie en beperking van de CO2 uitstoot sneller vallen te behalen.
Maar juist voor zulke miljardeninvesteringen ontbreekt volgens Rintel het perspectief in de krimpplannen. ,,Het kabinet heeft nog steeds geen geluidsgrenzen vastgesteld, geen vergunningen geregeld, geen vastomlijnde milieudoelen bepaald. Krimp is uitgangspunt geworden zonder alternatieven te onderzoeken. Dan sloop je het huis omdat de dakpannen loszitten, terwijl we de woning toekomstbestendig moeten maken.’’
Minister Harbers gaf eerder aan vier tot vijf jaar nodig te hebben om dat allemaal te regelen. ,,Maar zonder enige toezegging. De vorige keer heeft het vijftien jaar geduurd.’’
Schiphol stemde afgelopen woensdag wel in met krimp, onder voorwaarden. ,,Zij omarmen die 460.000 vluchten in de hoop dat het nieuwe vliegstelsel er snel komt’’, zegt Rintel. ,,Maar daar hebben wij geen vertrouwen in. Dan is de stap naar verdere krimp zo gemaakt.’’
Volgens KLM is de manier waarop het kabinet krimp wil doorvoeren, in strijd met nationale en Europese wetgeving en met internationale verdragen. ,,We zien dat onder andere de Verenigde Staten zich hier grote zorgen over maakt. Je mag als overheid niet zomaar slots innemen. En als je het vrije vervoer van goederen en personen wilt inperken, dan moet je van Europa aantonen dat dit de enige manier is om je doel te bereiken.’’
![[Vliegroutes Schiphol afgelopen maand]](https://www2.vlieghinder.nl/plots/_cache/recent/_thumbnails/_afgelopen_maand.jpg "Vliegroutes boven Nederland van de afgelopen maand")
Geplaatst door B. van Marlen uit Uitgeest
1. Minder vluchten, minder herrie, minder uitstoot en vervuiling.
2. Een streng handhavingsregime gebaseerd op de WHO-normen en met individuele
bescherming van burgers.
3. Veel luxe en nutteloze bestemmingen voor NL weghalen.
4. Hogere ticketprijzen.
5. Minder stedentripjes voor een habbekrats.
6. Minder toeristen, zodat het leuk blijft.
7. Geen afwenteling van de ellende over pechvogels onder vaste routes.
8. Weg met de VS en ICAO dictatuur!
9. CEO’s en politici die dit gaan inzien!