Provinciebestuur de weg kwijt in dossier luchtvaart, draait 180 graden
Het provinciebestuur van Noord-Holland maakt zich ongeloofwaardig door in antwoorden op recente vragen van de Partij voor de Dieren te wijzen naar de Luchtvaartnota. Diezelfde nota werd vorig jaar volledig afgebrand door verantwoordelijk gedeputeerde Jeroen Olthof (PvdA). Wat is hier aan de hand?
Statenleden Ines Kostić en Jaap Hollebeek van de PvdD maken zich ernstige zorgen over de vervuiling en het lawaai van Schiphol. Daarover stelden zij een groot aantal ‘kamervragen’ aan het provinciebestuur.
Een daarvan was de vraag om vóór het maken van verdere beleidskeuzes “de volle impact van Schiphol op gezondheid, milieu en natuur in kaart te brengen”.
Tot grote verbazing van kenners van het Schiphol-dossier verwijst het provinciebestuur in antwoord hierop naar de afgeserveerde Luchtvaartnota. Ze stellen nu dat de nota gaat zorgen voor een “gezonde en aantrekkelijke leefomgeving” en “een daadwerkelijke afname van de negatieve gezondheidseffecten door geluidbelasting en uitstoot van schadelijke stoffen”.
Verbijsterend
Ronduit verbijsterend is dat de Provincie Noord-Holland in een ingediende zienswijze de ontwerp-Luchtvaartnota eerder tot de grond toe afbrandde.
Dat gebeurde als belangrijkste partij binnen de Bestuurlijke Regie Schiphol (BRS), het officiële overleg tussen provincies en gemeenten over de ontwikkelingen op Schiphol. Voorzitter van die BRS: gedeputeerde Jeroen Olthof van Noord-Holland.
In de zienswijze stelt BRS dat door het Rijk gekozen wordt voor groei zonder randvoorwaarden. Waardoor de afweging tussen groei en leefbaarheid uit balans is. De regie merkt fijntjes op dat het geen tijd is om over groei te praten als bestaande knelpunten niet eens zijn opgelost.
Niet verankerd in de wet
De BRS geeft ook aan dat de huidige operatie wettelijk niet verankerd is. Daarbij doelen de bestuurders op de ontbrekende natuurvergunning en de al jaren slepende soap rond het anticiperend handhaven (lees: gedogen) van geluidsoverschrijdingen in afwachting van het nieuwe handhavingsstelsel.
De zienswijze constateert voorts: “Nut en noodzaak, de consequenties voor de omgeving, de keuzes die daarbij worden gemaakt tussen diverse publieke belangen en de gevolgen daarvan voor het ruimtegebruik, de gezondheid en het klimaat zijn niet in beeld gebracht. Ook inzicht in sturingsinstrumenten ontbreekt. Zelfs de grenswaarden waarop het kabinet wil gaan sturen zijn niet helder.”
Oftewel: Ministerie van I&W, doe je huiswerk en kom terug met een nota die wél af is, in plaats van deze reclamefolder voor de luchtvaart. Dit is een pure vrijbrief voor de vliegindustrie.
Geen draagvlak
De zienswijze sluit af met de harde vaststelling dat de luchtvaartnota in de huidige vorm niet op regionaal draagvlak kan rekenen. En doet een oproep om gezamenlijk aan een kloppende Luchtvaartnota te werken. Aldus liefst 56 aangesloten gemeenten en niet minder dan vier provincies in de BRS.
De gebruikelijke omzichtigheid waarop het openbaar bestuur normaalgesproken onderling communiceert ontbreekt volledig in de zienswijze. Zo fout zegt BRS de ontwerp-Luchtvaartnota te vinden. En dan zou nu datzelfde stuk volgens hetzelfde provinciebestuur de zorgen van oppositie en omwonenden moeten wegnemen? Wie houdt wie hier voor de gek?
Om het nog schrijnender te maken, in dezelfde tijd stuurde Gedeputeerde Olthof namens BRS ook nog een brandbrief naar de Minister van Binnenlandse Zaken, Kajsa Ollongren. De BRS zegt hierin zich grote zorgen te maken dat de ontwerp-Luchtvaartnota de bouw van nieuwe woningen onmogelijk maakt, terwijl over ‘wonen en vliegen’ in 2016 andersluidende afspraken zijn gemaakt. Het probleem van de woningnood is bepaald niet kleiner geworden sindsdien.
Groei niet te verantwoorden
De BRS-leden maken zich zorgen over bestaande bewoners. In de brandbrief vraagt de regie zich af hoe in hemelsnaam de keuze voor groei “in balans met de omgeving” nog kan worden onderbouwd als het akoestisch leefklimaat voor de hele regio nu al op zijn al best als “tamelijk slecht is te kwalificeren, maar voor grote delen slecht en zeer slecht is?”
Uit de brief spreekt ergernis dat de luchtvaartbelangen niet worden afgewogen tegen andere belangen. Minder diplomatiek gezegd: de vliegindustrie claimt koninklijke voorrang, zoals de lobby van KLM en Schiphol dat al decennialang gewend is.
Tamelijk verrassend is dat de BRS-leden hardop uitspreken dat de gelijkwaardigheidscriteria van I&W voor geluidshinder “géén bescherming bieden aan de omgeving”. Dat is precies wat omwonenden al decennialang aangeven.
Feest van herkenning
Beide documenten van de BRS zijn sowieso een feest van herkenning voor omwonenden en belangenorganisaties. Veel van hun zorgen en standpunten blijken door de BRS erkend te worden.
De brandbrief en de zienswijze geven dus allebei aan dat het provinciebestuur van Noord-Holland en gedeputeerde Olthof in het bijzonder, de ontwerp-Luchtvaartnota een totaal misbaksel vinden en de rijksoverheid proberen te overtuigen deze van tafel te halen.
Het wekt dan grote verbazing als een jaar later datzelfde gedrocht -waar sindsdien niets aan veranderd is – nu door hetzelfde bestuur wordt gebruikt in een kennelijke poging Statenleden en omwonenden gerust te stellen. Dat is totaal ongeloofwaardig.
Afstemming met I&W
Waar de draai van 180 graden vandaan komt, is de grote vraag. Uit de beantwoordingsbrief blijkt wel dat het provinciebestuur deze heeft “afgestemd” met het Ministerie van I&W.
Hoe daarbij eigen eerdere standpunten zoveel geweld kunnen worden aangedaan, is een groot raadsel. Wat zouden de samenwerkingspartners in de BRS vinden van deze draai van voorzitter Olthof. Is Provinciale Staten, die goedkeuring heeft verleend aan de eerdere zienswijze, gekend in dit verrassende nieuwe standpunt?
Het geeft de burger weinig vertrouwen in de daadkracht en integriteit van het provinciale bestuur. Burgers die iedere dag worden geconfronteerd met ongezonde hoeveelheden vlieglawaai en kankerverwekkende uitstoot zien dat deze politici geen enkele aanstalten maken ‘hun’ burgers te beschermen, maar zwaar leunen op antwoorden die rechtstreeks voortkomen uit de koker van I&W, het ministerie dat slechts bezig lijkt de luchtvaartlobby op haar wenken te bedienen.
Geen enkel perspectief omwonenden
Door de vragen van PvdD op deze wijze te beantwoorden, vormt de provincie serieuze problemen om tot een een-tweetje met I&W, waarbij omwonenden geen enkel perspectief krijgen op verbetering van de zeer onwenselijke en ongezonde situatie. Sterker, zij moeten vrezen voor verdere verslechtering.
Dat is des te schrijnender nu minister Mark Harbers als bij toverslag de concept-Luchtvaartnota tot definitief beleid heeft verklaard, zonder dat deze in de Tweede Kamer behandeld is. Meerdere Kamerleden bleken flabberguested over deze ‘voortvarendheid’ van de bewindsman. Nota bene terwijl BRS lang niet de enige partij was met stevige kritiek op het beleidsstuk. Onder meer de Commissie-MER en het Kennisinstituut voor Mobiliteit waren – netjes gezegd – niet gecharmeerd van de nota.
Als Provincie Noord-Holland, zoals in de brieven staat, echt vindt dat:
- Het luchtvaartbeleid onderwerp moet worden van een integrale belangenafweging waarbij luchtvaartbelangen afgezet worden tegen belangen als wonen, gezondheid en natuur,
- eerst de huidige knelpunten opgelost moeten worden voordat er überhaupt over nieuw beleid gesproken kan worden,
- de huidige operatie juridisch verankerd moet worden, dus inclusief geldige natuurvergunning én voldoen aan wettelijke en handhaafbare geluidsnormen,
dan moet de Provincie aan het werk. Niet parlement en burgers van Noord-Holland voor de gek houden met een Luchtvaartnota waartegen zelf zo duidelijk is geageerd. Voor het vertrouwen van de burger in het openbaar bestuur en voor de eigen geloofwaardigheid is dat dodelijk.
Geplaatst door Kijk naar de toekomst uit Uitgeest
In de 56 BRS gemeenten treden overal nieuwe wethouders aan.
Daardoor kan het Provinciebestuur samen met de Metropoolregio MRA 2.0 en I&W het streven van Schiphol naar de "Holland Metropool", gebaseerd op een groeiende HUB, eenvoudig doordrukken.
Alle aangesloten 32 gemeenten rond Schiphol droegen immers macht en middelen over naar het Metropoolbureau op de Zuid As waar de drie topbestuurders Halsema - GL burgemeester van Amsterdam - alsmede de Commissarissen van de Koning Van Dijk (VVD) in NH en Verbeek (PvdA) van Flevoland de lakens uitdelen.
Een staaltje "Netwerkstrategie" (of: "Netwerk-corruptie", net wat men wil) waarbij de struisvogelpolitiek alom hoogtij viert. Afgedwongen geheimhouding rond de plannen voor een hyperpreferente Polderbaan 2.0-voorzien van de gevreesde "Next-Gen" technologie voor hoogfrequente operatie - via het Project luchtruimherziening doet de rest.