Opvangzuil beperkt ultrafijnstof vliegverkeer

Door Frans van den Berg

SCHIPHOL - De enorme uitstoot van ultrafijnstof van startende vliegtuigen zou zomaar eens (deels) kunnen worden opgevangen. In dat geval zouden bij het begin van de startbanen zuiveringszuilen moeten worden geplaatst.

Meeste uitstoot bij startbanen
Het klinkt als onmogelijk, maar de Rotterdamse kunstenaar en innovator Daan Roosegaarde heeft de grootste smog stofzuiger ter wereld gebouwd. Deze Smog Free Tower is zeven meter hoog, maakt 30.000 kubieke meter lucht per uur schoon en verbruikt niet meer stroom dan een waterkoker. Onlangs werd de zuil geplaatst in het park naast het kantoor van Roosegaarde in Rotterdam.

Ziekenhuizen
In de toren is apparatuur verwerkt die ook in ziekenhuizen wordt gebruikt, waarmee het volgens de initiatiefnemer veilig en getest is. ,,Uit de metingen die we hebben verricht blijkt dat de lucht in het gebied rond de zuil 75 procent schoner is’’, verduidelijkt Charlotte de Mos van Studio Roosegaarde. ,,Met één zuil kan je niet de hele stad schoon krijgen, maar wel een parkje of speelterrein. De toren haalt fijnstof en ultrafijnstofdeeltjes uit de lucht. Wanneer een volgende toren wordt gebouwd, zal die ook gassen opvangen. De opgevangen stoffen worden overigens gebruikt om sieraden van te maken. Via crowdfunding is geld ingezameld voor het project en krijgen de deelnemers een ring.

Snelwegen
Dat de zuil op slechts een beperkte plek de lucht kan zuiveren, maakt het systeem ongeschikt om hele steden of langs snelwegen de vervuiling op te vangen. Maar uit de metingen van TNO bleek juist dat het ultrafijnstof van vliegtuigen vooral valt waar te nemen bij de kop van de startbanen. Een vliegtuig maakt daarna hoogte en dan verdunt de uitstoot al snel.

Startbanen
De grootste gezondheidsproblemen zijn dan ook te verwachten bij de startbanen en op de luchthaven zelf. Het plaatsen van tientallen zuiveringstorens kan wel eens een oplossing zijn, want vooralsnog zijn er geen mogelijkheden om de uitstoot van vliegtuigen te verminderen, behalve dan minder vliegen. Maar Schiphol heeft nog geen bestelling geplaatst, zo blijkt bij navraag. ,,Het project is bij ons bekend en er zijn goede contacten met Daan Roosegaarde. Schiphol wil echter wachten op nog meer onderzoeken omdat we nog steeds niet zeker weten of en zo ja hoe schadelijk ultrafijnstof is’’, benadrukt de woordvoerster. ,,Op dit moment ligt onze focus op het aanpakken van emissies bij de bron en het overstappen naar schone brandstoffen. Voorbeelden zijn de elektrische bussen op het platform en de taxi’s.’’

Overigens zit Studio Roosegaarde helemaal niet te wachten op een order voor tientallen zuilen. ,,Met dit project willen de vooral de luchtvervuiling in de stad aan de orde stellen. De zuil is geen excuus om niet te zoeken naar echte oplossingen. De vervuiling moet bij de bron worden aangepakt. Daarom gaan we met de zuil na Rotterdam reizen naar andere steden zoals Peking, Mexico City, Parijs en Los Angeles. Kom in actie, willen we overal oproepen’’, onderstreept De Mos. ,,Het is dus niet onze optie om de zuil in massaproductie te maken, maar we sluiten natuurlijk niets uit.’’