Oproep aan de Tweede Kamer om de Luchtvaartnota te laten aanpassen

Regering, zorg voor veel minder luchtvaartschade aan de samenleving

De regering was tot nu toe partijdig in de steeds fellere strijd tussen de lobbyende luchtvaartsector en bewoners die de heftige aantasting van hun leefomgeving en gezondheid niet meer accepteren. De Ontwerp-Luchtvaartnota stuurt aan op vergroting van Schiphol om de sector “perspectief te bieden”, zonder overtuigende economische argumenten. Meer van hetzelfde is een armzalig toekomstbeleid.

De nieuwe regering kan het roer omgooien en zorgen voor luchtvaart die Nederland internationaal bereikbaar maakt met veel minder schade aan de samenleving. Dan wordt ook woningbouw in de regio Schiphol weer mogelijk.

De luchtvaartnota begint inspirerend met het centraal stellen van publieke belangen die er echt toe doen: bereikbaarheid van de kleine thuismarkt, veiligheid, leefomgeving en duurzaamheid. Daar moeten nog biodiversiteit (stikstofuitstoot) en ruimte voor woningbouw aan toegevoegd worden. Deze trits van economische en publieke milieubelangen blijkt een handig richtsnoer te zijn voor een echt nieuwe koers in het luchtvaartbeleid. Die koers komt in de luchtvaartnota niet aan bod, maar daarvoor kan de nieuwe regering alsnog zorgen.

Goede internationale bereikbaarheid is een uitstekend economisch motief. Wel moet de gewenste bereikbaarheid nog ingevuld worden en in evenwicht gebracht worden met een veel betere bescherming van de publieke milieubelangen. Dit vereist een selectieve keuze van het luchtverkeer en bestemmingen die reizigers van/naar thuismarkt Nederland werkelijk nodig hebben. Dan kunnen bestemmingen en vluchten afgeschaft worden die voor Nederland onbelangrijk zijn. Een restant uit decennia lang overstapbeleid. Extreem goedkope vluchten die niet aan bereikbaarheid bijdragen kunnen met ticketbelastingen teruggedrongen worden. Met deze prijsverhoging kan de iets duurdere trein veel korte vluchten overnemen en het internationale vervoer milieuvriendelijker maken.

Voor een goede bescherming van de publieke milieubelangen moet afgestapt worden van het historische “vullen van milieuruimte met luchtvaartgroei”. Daaronder valt ook het groeiverdienmodel. Milieuruimte moet niet meer opgeofferd worden aan onnodig luchtverkeer. De impact moet juist scherp omlaag. Daarvoor is een uitstekend principe voorhanden. Het heet ALARA, verlaag de impact zoveel als redelijkerwijs mogelijk is. Minder aantasting van leefklimaat, gezondheid, biodiversiteit en klimaat levert in combinatie met een goede bereikbaarheid veel welvaartswinst op. In het licht van de nieuwe bestuurscultuur zou het kabinet een actieve dialoog moeten voeren met burgers die daar belang bij hebben.

Bij de behandeling van de Ontwerp-Luchtvaartnota kan de Tweede Kamer de nieuwe minister van IenW vragen de luchtvaartnota, de luchtruimherziening en het LVB-1 op de volgende punten aan te passen:

“Zorg voor aanzienlijk minder luchtvaartschade aan de samenleving:
1) Beperk de hub Schiphol tot luchtverkeer en bestemmingen die benodigd zijn voor een goede bereikbaarheid van Nederland voor thuismarktpassagiers. Pas het huidige plafond op
luchtverkeer op Schiphol daarop aan.
2) Erken dat Airport Lelystad daardoor voor commercieel verkeer overbodig is geworden.
3) Eis een volwaardige bijdrage van de luchtvaart aan de snelle reductie van broeikasgassen en stikstofdeposities.
4) Ontwikkel in dialoog met bewoners nieuwe ALARA-normen en rechtsbescherming tegen geluidhinder en schadelijke uitstoot, om de schade aan volksgezondheid en leefklimaat
zoveel mogelijk verlagen.
5) Schep geluidsruimte voor de dringend noodzakelijke woningbouw in de Schipholregio.”

Hans Buurma,
Werkgroep Toekomst Luchtvaart (WTL)