Opinie: Plannen voor vliegveld Lelystad zijn ingehaald door de tijd

Leon Adegeest

Vakantievluchten van en en naar Lelystad Airport: doe het niet, schrijft Leon Adegeest. Het levert alleen maar herrie op voor de wijde omgeving, en kost de belastingbetaler bakken geld.

Dit is een ingezonden opiniestuk. Het standpunt in dit artikel is niet per definitie ook het standpunt van Trouw.

Vorig jaar heeft de Tweede Kamer uitgesproken dat opening van Lelystad Airport voor vakantieverkeer niet langer gewenst is. Toch wil minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) in 2025 een ultieme poging doen om dit toch door te drukken. Dat was voor deze krant aanleiding tot het artikel ‘Wordt dit dan het jaar van Lelystad Airport?’ (Verdieping, 2 januari).
In het artikel blijven wezenlijke bezwaren en obstakels onderbelicht, terwijl die maken dat de poging van de minister om het vliegveld geopend te krijgen onverstandig en niet realistisch is.

Om te beginnen: Lelystad Airport is op een uiterst ongelukkige locatie gesitueerd. Vliegtuigen zijn daardoor genoodzaakt om laag over grote delen van Nederland te vliegen, zodat ze onder het vliegverkeer van Schiphol blijven. Lelystad Airport ligt namelijk dichtbij én precies onder de aanvliegroutes naar Schiphol.

De laagvliegroutes leiden in Flevoland, Overijssel, Gelderland, Drenthe en Friesland tot een niet op te lossen herrieramp. Het kan minister Madlener kennelijk niet veel schelen. Luchtvaartbelangen gaan boven het leefklimaat van hele landstreken, vruchtbare grond en de toeristische aantrekkelijkheid van deze regio’s. De enige plek die hierbij ontzien wordt, is Lelystad zelf, omdat de vliegroutes niet boven de woonwijken van deze stad komen te liggen. Dit verklaart waarschijnlijk waarom een deel van de Lelystedelingen nog wel te porren is voor Lelystad Airport.

De plannen voor het vliegveld zijn ingehaald door de tijd. Onderzoeken die ooit ten grondslag hebben gelegen aan bijvoorbeeld de Milieueffectrapportage uit 2014, zijn verouderd. In de omgeving zijn intussen duizenden woningen en tientallen windmolens gebouwd. Op tal van terreinen, zoals geluid en stikstof, gelden inmiddels andere normen.

Het is onmogelijk om op basis van verjaarde onderzoeksrapporten op rechtmatige basis een dergelijk verstrekkend besluit te nemen. Lelystad Airport beschikt bovendien niet over de stikstofrechten nodig voor de natuurvergunning en kan die ook niet krijgen.

Niet rendabel te krijgen
Dan de financiële kant van Lelystad Airport. De business-case van de exploitatie is niet rendabel en niet rendabel te krijgen. Er zal dus jaar op jaar miljoenen aan belastinggeld bij moeten. De miljoenen kostende luchtverkeersleiding wordt al jaren niet door Schiphol Group, maar door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat betaald. Kortom: De verliesposten zijn enorm. Deze bezwaren zijn bekend op de verschillende ministeries.

Waarom doet minister Madlener dan toch wat hij doet? Gevoed door de CEO’s van Schiphol Group en KLM grijpt de minister terug op oude groeistrategieën uit de jaren 70, 80 en 90. Hij ziet zich gesteund door een halfslachtige lobby vanuit bestuurlijk Flevoland en Lelystad, met als inzet om ‘hun’ vliegveld alsnog geopend te krijgen. Allen bedienen zich van achterhaalde argumenten en onjuistheden. Realiteit is dat Lelystad Airport geen werkgelegenheid van betekenis oplevert.

Verdere groei luchtvaart
Waar de discussie over Lelystad Airport oorspronkelijk ging om het nationale belang als overloopluchthaven van Schiphol, gaat deze nu vooral nog om het lokale belang van bestuurlijk Flevoland. Want het is immers al jaren duidelijk dat luchtvaartmaatschappijen hun ‘slots’ op Schiphol niet willen opgeven.

Opening van Lelystad Airport betekent daarom geen overloop, maar autonome groei van het luchtverkeer. En ook dat is voor de Tweede Kamer onaanvaardbaar, getuige meerdere aangenomen moties. Autonome groei is het laatste waar Nederland, Europa en het klimaat op zitten te wachten.

De problemen zijn dus talrijk en mettertijd alleen maar groter geworden. Lelystad Airport is onnodig, en door het ontbreken van elk zicht op legale vergunningverlening, volstrekt onrechtmatig. De luchtvaart is er voor Nederland en niet andersom.

Leon Adegeest is voorzitter Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen