Opinie - Mirjam Jager over groeiambities Schipholgroep

Toevoeging redactie vlieghinder.nl
Onderstaande brief heeft Mirjam Jager aan alle ministers en het Koningshuis gestuurd en gemaild naar: alle 2e kamerleden, alle belangenverenigingen omgeving Schiphol, alle burgemeesters van de gemeenten in Flevoland als ook Zwolle, Kampen, Steenwijkerland, Hellendoorn, Harderwijk, Nunspeet en Elburg, CvdK van provincie Flevoland en de actiegroepen ‘Hoog-Overijssel’, ‘Red de Veluwe’ en ‘Vliegop’.


Ministerie van Buitenlandse Zaken
t.a.v. dhr. Drs. H. Zijlstra

Postbus 20061

2500 EB Den Haag




Betreft: leefklimaat Nederland en democratie



Dronten, 15 november 2017


Geachte heer Zijlstra,

De groei van klachten over geluidsoverlast van vliegverkeer in Nederland gaan hand in hand met de groei van de Schipholgroep. Inmiddels ergert 20% van de Nederlandse bevolking zich blauw aan overkomende vlieg-tuigen van/naar Schiphol dan wel één van de regionale luchthavens. Dan tel ik de mensen van de gemeenten in het Groene Hart als ook de protestgroepen uit Gelderland, Overijssel, Friesland en Flevoland tegen de ontwikkelingen van de nieuwe luchthaven in Lelystad nog niet mee.

Wat deze laatste nieuw te ontwikkelen luchthaven betreft, blijkt de MER onvolledig en vol met foutieve berekeningen te staan. Protestgroep ‘Hoog-Overijssel’ heeft hier werk van gemaakt en de oud-staatssecretaris geconfronteerd met het feit dat het vliegverkeer van/naar Lelystad straks aanzienlijk lager vliegt en daardoor een zwaardere geluidsbelasting voor een groot deel van Nederland geeft, als aangegeven in de MER. En wat zegt oud-secretaris mw. Dijksma hierover: “ik erken dat de MER onvolledig en incorrect is, maar Lelystad-Airport gaat volgend jaar april gewoon open!”… over de rug van de eigen bevolking en ik maar denken dat we in een democratie leven … en dan vraagt Mark Rutte onze minister-president zich eind oktober in het vrijdag-middaggesprek met omroep MAX zich verwonderend af, waarom het publiek weinig vertrouwen in de overheid heeft. Vervolgens zet de oud-secretaris de protest-groepen weg met de opmerking dat het luchtruim opnieuw ingedeeld gaat worden … en waarom gaat het luchtruim opnieuw ingedeeld worden?! … als hoofdreden om Schiphol door te laten groeien naar 600- en mogelijk 800.000 vluchten per jaar waardoor het vliegverkeer naar Lelystad altijd wanneer of waar dan ook laag zal moeten vliegen om Schiphol niet in de weg te zitten. In een brief van dhr. Drs R.W. Huijser van 30 oktober 2015 geeft dhr. Huijser aan conform het kabinetsbeleid in de Luchtvaart-nota naast de drie huidige wachtgebieden (R’dam, Noordzee én Dronten) een vierde wachtgebied ten zuidoosten van Schiphol geïmplementeerd gaat worden. Mijn eerste naïeve reactie was “gelukkig, ze gaan de geluidsoverlast spreiden over vier ipv drie wachtgebieden waardoor het op mijn woonlocatie weer wat stiller gaat worden”. Nee domoor, dat vierde wachtgebied komt er om Schiphol door te laten groeien. Nu bekend is dat de geluids-belasting veel hoger wordt als aangegeven in de MER, hebben meerdere omliggende gemeenten van Lelystad-Airport om uitstel gevraagd om het leefklimaat van haar inwoners zoveel mogelijk te waarborgen. Gemeente Dronten is ook uit het overlegorgaan “de Alderstafel” gestapt omdat de gemeente zich niet gehoord voelt én mede ook vanwege de manier van werken: dhr. Aat de Jonge, burgemeester van Dronten citeert: ‘Je krijgt de agenda van een overleg een uur van tevoren, er worden geen verslagen gemaakt, want de overleggen zijn geheim: dat is niet de manier waarop wij het zouden willen.’

Ik ben zelf geboren in Castricum en heb daar tot mijn pubertijd gewoond om vervolgens naar de Noordwest Veluwe te verhuizen. Eerder ging ik nog wel eens een weekje terug naar Castricum; maar de laatste jaren doe ik dat niet meer omdat ik weet dat ik de hele dag in de herrie van overkomende vliegtuigen zit. Datzelfde geldt voor de NW-Veluwe als ook Gouda in het Groene Hart waar ik in het weekend in ieder geval niet meer kom vanwege herrie van vliegverkeer. Spreek ik mijn kennissenkring en omwonenden dan krijg ik dezelfde reactie; die mensen mijden ook locaties waarvan ze weten dat ze de hele dag in de herrie van vliegtuigen zitten. De locale economie is daardoor gedupeerd.

Straks met het operationeel worden van Lelystad-Airport – centraal in Nederland – is zeker 30% van de bevolking absoluut niet blij met de ontwikkelingen van vliegverkeer boven hun woonlocatie. Dat is één op de drie Nederlanders! Uit onderzoek van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur, een adviesorgaan dat het Rijk zelf in het leven heeft geroepen, blijkt dat Schiphol helemaal geen pijler is van de Nederlandse economie! Waar is de overheid in godsnaam mee bezig? In ieder geval niet met het – naar eer en geweten – goed dienen van de publieke zaak. Natuurlijk biedt Schiphol werkgelegenheid en dat worden meer banen naar gelang de Schipholgroep groeit. In andere sectoren is echter ook veel werkgelegenheid op alle werkniveaus te creëren; dat geeft dhr. Huijser, directeur Luchtvaart in een brief van 26 september 2016 zelf aan met de link www.topsectoren.nl

Schiphol wordt voor een groot deel gebruikt als ‘hubfunctie’ voor passagiers/overstappers die Nederland helemaal niet als eindbestemming hebben. Dat zou volgens het kabinet interessant zijn voor internationaal opererende bedrijven om zich in Nederland te vestigen; er zijn echter veelal belangrijker redenen om zich in Nederland te vestigen. Als Schiphol alleen gebruikt wordt voor haar eigen inwoners, plus eindbestemming voor buitenlandse reizigers, dan zijn jaarlijks 500.000 vluchten meer dan genoeg en maakt daarmee Lelystad-Airport overbodig en mogelijk dat zelfs andere regionale luchthavens kunnen krimpen (waarvan ik weet draaien Eelde en Maastricht-Aachen Airport al jaren met verlies). Dit zou het leefklimaat en daarmee levensgenot van 17 miljoen Nederlanders goed doen.

Ik heb het nog helemaal niet gehad over de CO2 uitstoot van al die vliegtuigen en daarmee fijnstof en daarmee dat Nederland op Europees niveau onderaan bungelt wat luchtvervuiling betreft. Door die luchtvervuiling overlijden Nederlanders gemiddeld 13 maanden eerder. Ja, zegt het kabinet “kolencentrales moeten dicht”. Wel die CO2 kun je afvangen en dat kan van de lucht- als ook de scheepvaart niet!

Vorig jaar heeft op politiek vlak het toen zittende kabinet, als ook alle fractievoorzitters, 2e kamerleden, voorzitters programmacommissies, het Koningshuis en burgemeesters van meerdere gemeenten van mij een brief met soortgelijke boodschap als deze brief ontvangen. Eisen is een groot woord, maar opnieuw zie ik graag – ik spreek in ieder geval namens 20% van de bevolking - en met het mogelijk operationeel worden van Lelystad-airport – zeker 30% van de bevolking dat het indammen van het vliegverkeer een belangrijk politiek uit te voeren punt wordt. Nederland behoort tot de top vijf van dichts bevolkte gebieden in de wereld. Dan moet je juist zuinig zijn met de stiltegebieden die we nog hebben! En niet, zoals oud-politicus dhr. Prof. Dr. Winsemius zegt “dat heel Nederland ‘geschiphold wordt”.

Tsja democratie – ik vergeet de opmerkingen van oud-secretaris Sharon Dijksma maar even - , maar ik vertrouw erop dat het Rijk de belangen van haar inwoners zoveel mogelijk dient en oog heeft voor haar leefklimaat. In het vertrouwen dat ik u met bovenstaande tot actie kan bewegen, teken ik,


Met vriendelijke groet,


Mirjam Jager


Toevoeging redactie vlieghinder.nl
Ook heeft ze haar visie in een opiniestuk (gedateerd 18 december 2017) op de ontwikkeling van de luchtvaart op papier gezet. Deze treft u onderstaand aan.


OPINIE

1. Kennismaking: ondernemersgezin

2. Huidige situatie Schipholgroep:
a. Groei voorspoediger dan prognoses: vastgestelde 500.000 vluchten voor 2020 zijn nu al bereikt. Mede groei door functie van hub-luchthaven (passagiers die Nederland niet als eindbestemming hebben).
b. Samen met regionale luchthavens Eindhoven en Rotterdam een goed verdienmodel; ik meen dat Maastricht en Eelde verliesgevend zijn.
c. Veel werkgelegenheid.

3. Ambities Schipholgroep:
Microniveau en korte termijn
a. Ontwikkeling Lelystad-Airport voor vakantievluchten eigen bevolking; deze luchthaven wordt in omvang de 2e luchthaven van Nederland.
b. Groei Schiphol-Amsterdam naar 600- en mogelijk 800.000 vluchten per jaar.

4. Nadelen ambities Schipholgroep microniveau:
a. Amsterdam in drukbevolkt gebied en Lelystad centraal in Nederland en daardoor overlast gevend voor een groot deel van Nederland.
b. Groot aantal belangengroepen rondom Schiphol, maar ook o.a. in Castricum, Leiden, Baarn, Amersfoort en bewoners rondom Eindhoven en Rotterdam en zelfs Gaasterland die de geluidsoverlast meer dan zat zijn.
c. Meerdere protestgroepen vanuit Gelderland, Overijssel en Flevoland vanwege de geluidsoverlast de Lelystad straks gaat geven.
d. Dit jaar ook brandbrief van meerdere gemeenten uit het Groene Hart (Gouda, Alphen a/d Rijn, Boskoop e.a. gemeenten) die de geluidsoverlast van vliegverkeer van/naar Schiphol helemaal zat zijn.
e. Luchtruim zit vol; Nederland is een klein landje en met ruim 17 mln. inwoners behoort het tot de top vijf van dichts bevolkte landen ter wereld.
f. Ook na herindeling van het luchtruim, heeft een groot deel van Nederland en door de huidige groeiplannen van de Schipholgroep, heel Nederland straks geluidsoverlast van overkomende vliegtuigen; ons land is tenslotte klein. Met herindeling van het luchtruim, wordt het luchtruim niet groter. Ik citeer Professor Winsemius: “heel Nederland wordt in de nabije toekomst geschiphold”.
g. Lelystad-Airport is slecht bereikbaar; nog meer fileleed de polder in/uit.
h. Luchtkwaliteit nog slechter; uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een Nederlander gemiddeld 13 maanden eerder overlijdt vanwege onze slechte luchtkwaliteit. Als er iets CO2 uitstoot dan is het de lucht- en scheepvaart.

Die 45.000 vluchten die naar Lelystad verplaatst gaan worden, zijn een druppel op de gloeiende plaat. Volgens de I.A.T.A. zal voor 2030 het aantal passagiers in de luchtvaart zijn verdubbeld.

Groeiambities Schipholgroep: goede omzetten, toename (indirecte) werkgelegenheid, nog meer investeringen en nog meer groei – “Ja, maar niet langer over de rug van de eigen bevolking en daarmee een verdere verslechtering van het leefklimaat!” Op dit moment overlijden jaarlijks meer mensen als gevolg van geluidsoverlast als dat er doden in het verkeer vallen. Wetende dat het aantal passagiers in de luchtvaartsector gaat verdubbelen, is het nu tijd om voor de luchtvaart op de lange termijn te gaan denken én daarmee investeringen te gaan doen. Daarom de volgende hypotheses Schipholgroep op meso- en macroniveau, waarbij de laatste naar mijn idee de meest interessante is.

Hypothese 1
Mesoniveau / lange termijn:
Verplaats de luchthaven in de Noordzee. Ik weet dat hier eerder plannen voor zijn geweest maar in die tijdsfase was de investering voor verplaatsing in de Noordzee te groot, mede omdat de luchtvaartsector en daarmee de groeiprognoses er destijds minder goed uitzagen als nu.
Je legt alleen de vliegbanen in de Noordzee en houdt de terminals, incheckbalies, douanes en alle andere grondactiviteiten in Amstelveen. Sterker nog, je breidt deze werkzaamheden uit naar een tweede – ik noem het maar even - “station” namelijk Den Haag. Je legt vanaf de luchthaven uit zee twee lightrails aan naar Amstelveen en Den Haag. Je spreidt hiermee de werkgelegenheid als ook het reisverkeer van/naar de twee stations namelijk Amstelveen en Den Haag. Den Haag als overheidsstad met ook alle ambassades is interessant als tweede “station”. Lelystad-Airport komt te vervallen en met uitzondering van het vliegverkeer van/naar de andere regionale luchthavens (Eindhoven, R’dam, Maastricht en Eelde) is Nederland gevrijwaard van geluidsoverlast van overkomende vliegtuigen naar de hoofdluchthaven.

Met het verhuren van baancapaciteit aan het Verenigd Koninkrijk, dat met Gatwick en Heathrow in dichtbevolkt gebied met hetzelfde probleem kampt als Amstelveen, kun je een nog interessanter verdienmodel maken.

Met deze hypothese zie ik echter wel beren op de weg namelijk o.a.: de vele windmolens in zee, de visserijsector, stijging van de zeespiegel.

Hypothese 2
Macroniveau, lange termijn:
1. ontwikkel de landelijke hoofdluchthaven op de 2e Maasvlakte.
2. behoud de huidige – ik noem het maar even grondactiviteiten – zoals in- en uitchecken, bagageafhandeling, paspoortcontrole, taxfreeshopping e.d. op de huidige locaties van Amstelveen, Eindhoven en Rotterdam (behoud huidige werkgelegenheid).
3. breidt bovengenoemde grondactiviteiten uit naar meerdere – ik noem het maar even “startstations”- die verspreid zijn over een deel van Nederland. Deze “startstations” kunnen bijvoorbeeld gelokaliseerd worden in Zwolle, Arnhem, Eindhoven, Utrecht en Rotterdam.
4. Ontwikkel een vaste snelle treinverbinding – zonder tussenstops – vanaf de “startstations”naar de landelijke hoofdluchthaven. Voor Zwolle, Arnhem en Utrecht kan mogelijk gebruik worden gemaakt van de huidige HSL-lijn en voor Eindhoven kan de HSL-lijn afgetakt worden. Een restauratiewagon kan de treinreis veraangenamen.

Voordelen hypothese 2:
1. de regionale luchthavens in Rotterdam, Maastricht, Eindhoven en Eelde kunnen vervallen. De grondactiviteiten en daarmee werkgelegenheid in Amstelveen, Rotterdam en Eindhoven kunnen behouden blijven. De geluidsoverlast in de regio van de hoofdluchthaven en alle regionale luchthavens komen te vervallen omdat er geen vliegverkeer meer is.
2. praktisch heel Nederland wordt gevrijwaard van geluidsoverlast van vliegverkeer.
3. spreiding van het wegverkeer naar de hoofdluchthaven nu over meerdere “startstations”, hierdoor wordt de druk van het fileleed naar A’-dam enigszins verlicht. Daar komt bij dat de “startstations” allen een goede aansluiting hebben op het huidige spoorwegennet zodat deze ook met openbaar vervoer goed bereikbaar zijn.
4. toename werkgelegenheid in de gemeenten van de genoemde “startstations”.
5. gelegen nabij wereldhaven Rotterdam, is de locatie van de hoofdluchthaven op de 2e Maasvlakte ook interessant voor vrachtverkeer. (ook aansluiting met de Betuwelijn).
6. omdat de HSL-lijn ook naar Antwerpen, Brussel en zelfs Luik loopt, kun je mogelijk baancapaciteit verhuren aan België.
7. met de ontwikkeling van de “startstations” en de aanleg van een nieuwe hoofdluchthaven krijgt de Nederlandse economie een enorme boost. Met bijvoorbeeld Ballast Nedam, Volker Wessel Stevin en Boskalis als ook Prorail en de Koninklijke BAM-Groep heeft Nederland gerenommeerde partijen die hun sporen internationaal hebben verdiend. Zij kunnen de hoofdluchthaven en de “startstations” ontwikkelen, bouwen en aanleggen.
8. de huidige locatie van de vliegbanen van Schiphol in Amstelveen maar ook van de regionale luchthavens van Eindhoven en Rotterdam en de totale oppervlakte van de andere regionale luchthavens, kan een herbestemming krijgen. Hiervoor kunnen interessante publiek/private-samenwerkingen ontstaan tussen bijvoorbeeld institutionele beleggers, projectontwikkelaars en gemeenten voor de herinrichting van de vrijgekomen gronden. Hierdoor ontstaat in deze gemeenten een forse werkgelegenheid en geeft daarmee deze gemeenten opnieuw een enorme economische impuls. Dan de herinrichting van Lelystad-Airport dat nu volop in aanbouw is: “ga eens in gesprek met prins Bernhard die zijn racecircuit op Zandvoort weer wil openen waartegen veel weerstand uit het dorp is vanwege geluids- en stankoverlast als ook het gebrek aan parkeergelegenheid”. De locatie van Lelystad-Airport kan een toplocatie zijn voor een dergelijk circuit.
9. bijzonder interessant verdienmodel voor een groot deel van Nederland en dat zonder geluidsoverlast. Goed voor het imago van de Schipholgroep dat nu toch door miscommunicatie over de gevolgen van Lelystad-Airport een behoorlijke kras heeft opgelopen.
Nadeel:
1. verdere verslechtering van de luchtkwaliteit.
2. een klein deel van de functies van de hoofdluchthaven en de regionale luchthavens zal moeten verhuizen dan wel worden opgeheven.
3. Provincie Flevoland, gemeente Lelystad en het regionale bedrijfsleven in Flevoland zullen geen extra economisch gewin hebben nu Lelystad-Airport geen doorgang vindt.

Samenvattend:
Met de huidige groeiplannen van de Schipholgroep – het operationeel laten worden van Lelystad-Airport en de hoofdluchthaven door laten groeien naar 600 of zelfs 800.000 vluchten jaarlijks - wordt heel Nederland ‘geschiphold’. Gezien de huidige groeiprognoses van de luchtvaart in het algemeen is het operationeel worden van Lelystad-Airport een druppel op de gloeiende plaat.

Kijken we naar hypothese 2 dan is dat een heel interessant bedrijfsmodel met een prima verdienmodel voor de Schipholgroep als ook de gemeenten die worden aangewezen als “startstation”. Het publiek belang staat hierbij ook nog eens voorop omdat het huidige geluidsoverlast zowel van de hoofdluchthaven als de regionale luchthavens wordt weggenomen en het fileleed van verkeer naar/van de hoofdluchthaven wordt verspreid. Natuurlijk zullen er altijd tegenstanders zijn met bovenstaande hypothese, maar gezien de groeiprognoses, ons dichtbevolkte land, het publiek belang én het interessante verdienmodel voor meerdere stakeholders is dit een prima optie.

Mijn persoonlijke mening:
1. Ik ben van mening dat we een stap terug moeten doen in de vrijhandel van producten, diensten en personen. Hierdoor stabiliseert - of is er mogelijk zelfs een afname - in de luchtvaart, scheepvaart en vrachtverkeer op de weg en daardoor afname in CO2 zodat klimaatdoelstellingen gehaald kunnen worden.
2. Het zou het kabinet sieren om, in overleg met de IATA, de vliegprijzen te indexeren vanaf 1990. Hierdoor stijgen de tarieven met ik denk zo’n 40%; het aantal passagiers en daarmee vluchten neemt daardoor af, terwijl de omzet door de hogere tarieven mogelijk gelijk blijft. Het klimaat zou dit waarderen.

Dit opiniestuk is met toestemming van Mirjam Jager op de site van vlieghinder.nl geplaatst.


Mirjam Jager
Beukenlaan 21
8253 AK Dronten



Ter afronding. PVRC/vlieghinder.nl heeft bovengenoemde documenten van Mirjam via de mail ontvangen met onderstaand schrijven.


Van: m.jager@solcon.nl [mailto:m.jager@solcon.nl]
Verzonden: dinsdag 19 december 2017 9:26

Onderwerp: gesprek directie Luchtvaart Ministerie infra & milieu / leefklimaat groei schipholgroep

Geachte heer / mevrouw,

Als gevolg van mijn brief van 15 november - zie onderstaand mailbericht - die u ook ontvangen heeft, heb ik gisteren een gesprek met dhr. Stremler, de plv. directeur Luchtvaart Ministerie Infra & Milieu gehad. Natuurlijk begrijp ik dat de Schipholgroep belangrijk is voor de economie als ook een grote werkgever is. Maar wij leven met ruim 17 mln. mensen in een piepklein landje en wetende dat het aantal passagiers in de luchtvaart in het algemeen tot 2030 zal verdubbelen zo ook de groeiambities van de Schipholgroep, heb ik hiervoor een visie geschreven.

Gisteren heb ik een constructief gesprek gehad met dhr. Stremler over die visie, die u overigens in de bijlage aantreft. Mijn visie kwam goed getimed omdat er juist nu een werkgroep wordt samengesteld die volgend jaar een Luchtvaartvisie 2020 - 2040 gaat opstellen dat begin 2019 wordt gelanceerd. Hypothese 2 in mijn visie vond dhr. Stremler creatief en interessant. Deze hypothese is een win-win situatie omdat het optimaal economisch gewin voor een groot deel van Nederland heeft terwijl het publiek belang ook nog eens voorop staat omdat de huidige geluidsoverlast van de hoofdluchthaven én de regionale luchthavens weg wordt genomen.

Ik mag hopen dat de politiek betreffende de groei van de luchtvaart naar de lange termijn gaat kijken en niet blijft "aanmodderen" met de huidige 1.2 miljoen geregistreerde klagers dat inherent aan de groei van de luchtvaart alleen maar toe gaat nemen.

In het vertrouwen u met bovenstaande en bijlagen geïnformeerd te hebben, teken ik,

met vriendelijke groet,
Mirjam Jager
________________________________________