Onderzoeksraad wil veiligheidsplan Schiphol: ’Eerst discussie over toekomst luchtvaart’

Door PAUL ELDERING

Een principiële discussie over de toekomst van luchthaven Schiphol is vanwege de veiligheid onvermijdelijk. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) woensdag naar aanleiding van de reacties die de Raad heeft ontvangen op de aanbevelingen uit het rapport Veiligheid Vliegverkeer Schiphol, dat in april 2017 werd gepubliceerd.

Daarin concludeert de raad dat de grenzen in zicht komen van de hoeveelheid vliegverkeer die op Schiphol veilig afgehandeld kan worden. „Op Schiphol is een patroon zichtbaar dat de betrokken partijen eerst nieuwe veiligheidsrisico’s accepteren en vervolgens maatregelen nemen om de negatieve gevolgen voor de veiligheid te beperken. Die aanpak moet doorbroken worden” vindt de OVV.

Veiligheid speelt naar het oordeel van de raad in het huidige debat over de groei van Schiphol een ondergeschikte rol, waardoor het belang van veiligheid onvoldoende wordt afgewogen tegen de andere belangen die met de luchthaven zijn gemoeid.

’Geen signalen’
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Veiligheidsplatform Schiphol (VpS) grijpen volgens de OVV het rapport aan om te benadrukken dat de Onderzoeksraad geen signalen heeft dat de veiligheid van het vliegverkeer op en rond Schiphol op het moment van onderzoek onvoldoende was. „Daarmee gaan zij echter voorbij aan de conclusie dat de grenzen in zicht komen van wat op Schiphol veilig afgehandeld kan worden als gevolg van de snelle groei en de grote complexiteit van de infrastructuur en het vliegverkeer”, aldus de kritiek.

Deze eenzijdige nadruk van de sector en het ministerie op een ’veilig’ Schiphol doet volgens de OVV geen recht aan de door de Onderzoeksraad in het rapport beschreven zorgen over veiligheid.

’Veiligheid staat voorop’
Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) reageert op de zware OVV-kritiek. „Voor mij staat veiligheid van de luchtvaart en van Schiphol en de omgeving altijd voorop.” De minister deelt de opvatting van de Onderzoeksraad dat: de veiligheid geborgd dient te zijn.

„De raad mag erop rekenen dat wij met grote voortvarendheid aan het werk zijn met de aanbevelingen over maatregelen die overheid en de luchtvaartinspectie moeten nemen. We begrijpen dat de raad concreet wil zien dat we de noodzakelijke stappen ook echt zetten”, luidt de reactie.

’Wordt werk van gemaakt’
De minister deelt de urgentie dat ook de luchtvaartsector voortvarend de aanbevelingen voor veiligheidsmaatregelen op Schiphol oppakt. Zij zal de sector er op aanspreken dat Schiphol het advies van de OVV ter harte neemt en er ook werk van maakt.„Voordat er sprake kan zijn van groei moet de veiligheid op Schiphol honderd procent in orde zijn.”

Een veilige omgeving van Schiphol is naast geluidshinder en woningbouw ook de belangrijkste randvoorwaarde in de advisering door inspraakorgaan Omgevingsraad Schiphol. De ORS zal na de zomer advies uitbrengen aan de minister over mogelijke groei van vluchten tussen 2020 en 2030. Omwonenden kijken zeer kritisch naar de ontwikkelingen.

Luchtvaartsector eens met rapport
Ook de luchtvaartsector vindt dat er maatregelen nodig zijn om de veiligheid op Schiphol verder te verbeteren. Daarmee onderschrijven ze de kritiek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV), die vindt dat bij alle discussies over groei te weinig wordt gekeken naar veiligheid.

Ook werd kritiek geuit op het gezamenlijk functioneren van de sector. Schiphol, luchtvaartmaatschappijen, tankdiensten, luchtverkeersleiders en andere sectorpartijen werken momenteel aan een Integraal Safety Management Systeem (ISMS). Het gezamenlijk optrekken is volgens hen nodig om de veiligheid op Schiphol te blijven garanderen.

Nederland is volgens de initiatiefnemers het eerste land in Europa dat op deze manier samenwerkt in de luchtvaartsector om veiligheidsrisico’s te „identificeren, analyseren en op te lossen”.

Politiek
De Tweede Kamer wil dat het kabinet serieus aan de slag gaat met de aanbevelingen van de OVV.

D66-Kamerlid Paternotte spreekt van een ‘glashelder signaal’. Hij vindt dat er nu te veel incidenten zijn: „Veiligheid moet voorop staan, dus dat moet echt eerst beter voordat Schiphol weer kan groeien.” VVD-Kamerlid Dijkstra is het daarmee eens: „De groeiende luchtvaart moet nu en in de toekomst in de eerste plaats veilig zijn.”

CDA-Kamerlid Amhaouch voorziet geen grote problemen: „Er moet eerst gewerkt worden aan de veiligheid, maar die tijd is er ook. Schiphol mag pas vanaf 2020 verder groeien.”

GroenLinks, geen fan van luchthavens, is geschokt door de conclusies van de OVV. „Ik verwacht van de minister dat ze de veiligheid van burgers op nummer 1 zet, ook als dat betekent dat de luchtvaart dan niet kan groeien”, reageert Kamerlid Kröger. In juli is er een debat over vliegveiligheid.