Nieuwe kans burgerluchtvaart Twente Airport

Door Leo van Raaij

ENSCHEDE – Twente Airport heeft dankzij elektrisch vliegen over een aantal jaren volop kansen voor commerciële luchtvaart, zonder de nadelen van geluidsoverlast en milieuvervuiling. Maar dan moet de regionale politiek nu in actie komen, zegt luchtvaartjurist Jochem Croon. De VVD in Enschede staat te trappelen van ongeduld.

De laatste plannen voor commerciële luchtvaart vanaf Twente Airport gingen in 2014 de prullenbak in. De meeste, zo niet alle bezwaren die destijds op tafel lagen, worden ondervangen wanneer Twente Airport zich voor commerciële vluchten zou toeleggen op elektrisch vliegen.

Hoewel de meningen over de toekomst van elektrisch vliegen niet eenduidig zijn – voor intercontinentale vluchten zouden de batterijen te zwaar zijn – lonkt volgens Croon voor de kleinere regionale luchthavens juist wel een rooskleurige toekomst. Deze vliegvelden kunnen profiteren van de korte vluchten die in de nabije toekomst met elektrische vliegtuigen gemaakt kunnen worden.

„Een vlucht van Amsterdam naar New York is voorlopig niet aan de orde. Maar het gaat voor korte afstanden wel degelijk binnen afzienbare termijn gebeuren”, zegt Croon. „Er zijn al fabrikanten die toestellen ontwikkelen tot 19 stoelen. Die komen rond 2025 of 2026 op de markt.”

Voordelen evident
De voordelen van elektrisch vliegen voor de omgeving zijn evident. „Wij noemen het 0.0 Aviation: er is geen uitstoot van fijnstof of CO2 en de geluidsbelasting – de beperkende factor voor alle luchthavens – is fors minder”, zegt Croon. Er zijn er bovendien meerdere economische redenen om in te zetten op elektrisch vliegen. De ‘businesscase’ is al snel concurrerend ten opzichte van de bestaande luchtvaart, omdat de kostprijs per stoel bij de kleinere toestellen veel lager ligt. Croon: „Ongeveer gelijk met een conventionele Boeing 737 met 190 stoelen. Maar van dat vliegtuig moet dan wel elke stoel bezet zijn. De winst bij elektrisch vliegen zit in lagere onderhoudskosten en lagere brandstofkosten.” Daarmee zijn ‘dunnere’ routes al veel sneller rendabel.

Er zijn volgens hem ook economische kansen voor de regio, zeker in Twente. „Elektrisch vliegen ontsluit de regio door de lucht op duurzame wijze, levert sociaaleconomische groei op en leidt tot meer autonomie ”, zegt Croon. „Twente Airport heeft als belangrijk voordeel ten opzichte van de andere luchthavens in Nederland, dat het veel ruimte heeft: om deze nieuwe vliegtuigen te testen en voor het onderhoud daarvan. Het is een locatie die van waarde kan zijn om allerlei zaken aangaande deze nieuwe vliegtuigen te laten certificeren. Helemaal als je een fabrikant kan vinden, die dat op Twente Airport kan doen en er een lokale producent van bijvoorbeeld composieten aan kan koppelen. Schakel de Universiteit Twente bij en je hebt een ‘innovatie satelliet’.”

Snel in actie komen
Volgens Croon is het wel zaak dat de Twente politiek dan snel in actie komt. „De ontwikkeling is nu aan de orde. Je moet dus nú bewegen. Maar er ligt uit het verleden eigenlijk een expliciete keuze om niet voor passagiersvervoer te gaan, vanwege onder meer de emissie en geluidsproblematiek. Wanneer die werkelijkheid verandert, zou je dat embargo ter discussie moeten stellen.”

Voor de provincies Groningen en Drenthe deed de stichting PEN-EM, waar Croon medeoprichter van is (zie kader), een onderzoek naar de kansen voor elektrisch vliegen in Noord-Nederland. „Twente zou zo’n onderzoek wellicht ook kunnen overwegen.” De luchtvaartjurist wijst verder op het landelijke initiatief Power-Up, waarbij Eindhoven Airport, Rotterdam The Hague Airport, Groningen Airport Eelde en Maastricht Aachen Airport gaan testen met elektrisch vliegen. Doel is lijndienstvluchten op te zetten met elektrische vliegtuigen binnen Europa. „Naar verwachting worden de eerste elektrische passagiersvluchten tussen luchthavens in Nederland binnen vijf jaar uitgevoerd”, aldus Power Up.

Oud luchtvaartconcept
Volgens waarnemend directeur Jan Schuring van Airport Twente ‘is elektrisch vliegen zeker een markt die in de toekomstplannen voor de luchthaven wordt meegenomen’. „Vanuit het oude luchtvaartconcept is gezegd dat er geen commerciële burgerluchthaven zou komen voor bijvoorbeeld vakantievluchten. Maar met een toekomst van elektrisch vliegen, zou de omgeving daar wel eens heel anders tegenaan kunnen gaan kijken. Schoon, emissievrij vliegen voor kleine vervoersstromen, het zou raar zijn wanneer we daar niet naar zouden kijken.”

Echter: zelf ‘vindt hij er niets van’. „Dat zijn politieke keuzes. Maar het is wel een kans die je moet willen verkennen.”

Wat de VVD in Enschede betreft is dat ‘verkennen’ al voorbij. „Het verhaal van Croon is ons uit het hart gegrepen”, zegt het liberale raadslid Joost Nijhuis. „Wij zeggen al langer dat Twente Airport de ideale plek is, waar alle mogelijkheden samenkomen om nieuwe ontwikkelingen op het terrein van drones en elektrisch vliegen te testen, samen met de UT en maakbedrijven uit de regio.” Hij kondigt een motie aan die in het verlengde daarvan ligt.

Wie is Jochem Croon?
Jochem Croon is luchtvaartjurist en een van de initiatiefnemers van de Stichting PEN EM, die de introductie van de commerciële elektrische luchtvaart in Nederland en Europa wil bevorderen en versnellen. Hij is een erkend deskundige op het gebied van EU- en Nederlands luchtvaartrecht. Croon was meer dan 12 jaar werkzaam bij Transavia, als hoofd juridische zaken en hoofd industriële zaken en externe betrekkingen.