Nachtvluchten Schiphol ‘zijn mishandeling’, aangifte volgt. ‘Je schrikt wakker en blíjft wakker ....

Door Henk Runhaar

Met slaapverstorende nachtvluchten maakt Schiphol zich schuldig aan mishandeling, stelt advocaat Bénédicte Ficq namens omwonenden. Na aangiften tegen staalfabriek Tata en chemiebedrijf Chemours doet Ficq nu ook een poging de luchthaven strafrechtelijk te laten vervolgen.

Volgens de advocaat zijn de nachtvluchten een regelrechte aanslag op de gezondheid van tienduizenden mensen. ,,Als je structureel uit je slaap wordt gehouden, kun je daar behoorlijk ziek van worden. Zelf ben ik na één slechte nacht al niet te genieten.’’ De onvoorspelbaarheid van de nachtelijke herrie maakt het allemaal alleen maar erger. ,,De luchtvaart is nu eenmaal afhankelijk van het weer.’’

Ficq opperde drie jaar geleden al dat ze Schiphol zou willen aanpakken en voegt, met Stichting SchipholWatch en ‘een aantal natuurlijke personen’ als cliënten, nu de daad bij het woord. ,,In februari doe ik rechtstreeks bij het Openbaar Ministerie aangifte. Afgesproken is dat ik het dossier nu eerst juridisch en feitelijk handen en voeten geef.’’

De aanklacht is overigens ook gericht tegen de Nederlandse Staat als grootste aandeelhouder van Schiphol en tegen KLM en Transavia als meest frequente nachtvliegers.

Marteling
Hoe het is om nacht in, nacht uit wakker te worden van vliegtuigen, vertelt inwoner Michiel Parreeren van het Haarlemmermeerse dorp Burgerveen. ,,Ik noem het marteling. Je wordt wakker gemaakt door een vliegtuig en vervolgens wakker gehóuden omdat je weet: ‘er komt er straks weer eentje’. Al weet je nooit precies wanneer.’’ In elk geval vanaf vijf uur ’s ochtends, weet hij. ,,Voor de wekker is gegaan, zijn er al veertig, vijftig over gevlogen.’’

Onderdeel van de ellende is de onmachtige woede waaraan de 42-jarige ict’er dikwijls ten prooi valt. Daarbij speelt het besef een rol dat hij en zijn vrouw ruim vier jaar geleden bewust kozen voor dit dorp. ,,We woonden in Hoofddorp en waren op zoek naar iets groters voor ons gezin, inmiddels hebben we behalve een dochter van vijf ook een zoon van anderhalf. Dat was in Hoofddorp niet te betalen. De wanhopige zoektocht naar een huis bracht ons hier.’’

Natuurlijk wist het gezin van de vliegtuigen. ,,Maar daar hadden we in Hoofddorp nooit zo’n last van. We hebben hier twee keer een uurtje naast het huis geluisterd en dachten: ‘het valt wel mee’.’’

Preventieve plas
Dat het wel meevalt, zeggen vrienden en familie die op bezoek komen nog steeds, vertelt Parreeren. ,,Het punt is dat je nooit weet wanneer het een slecht dag is. Soms vliegen ze hoger ofzo. Maar het eerlijke verhaal is dat je je geen voorstelling kunt maken van wat hier ’s nachts aan herrie overkomt.’’

Je moet vooral niet boos worden als je weer wakker schrikt van een nachtelijke vliegtuig, weet inwoner Dik Hoogstad (71) van Akersloot. ,,Dan kom je helemaal niet meer in slaap. Als oudere man doe ik een preventieve plas en hoop dat slapen daarna weer lukt. Met een zuidwesten wind, en dat is het meestal, is het hier soms vier, vijf keer per nacht raak. En dat op 25 kilometer van de Polderbaan.’’

Het ergste vindt zeventiger Rob Loekenbach het dat hij weet dat zijn slaap óók wordt ontregeld als hij er niet wakker wordt van een laagoverkomend vliegtuig. ,,Telkens gaat je hartslag omhoog, je adem versnelt en je slaappatronen worden verstoord. Daardoor kunnen je hersenen zich niet goed herordenen.’’

Enorme stofzuigers naast je bed
Loekenbach woont nu 33 jaar in Leimuiden, sinds 2009 wordt zijn leven overschaduwd door nachtelijke vlieghinder. ,,Sinds de vliegroute vanaf de Kaagbaan is verschoven. De ellende een beetje verdelen over de mensen, was de gedachte. Dat kán toch niet.’’ Hij laat zich niet verjagen. ,,Omdat een ander beslist jouw leven minder prettig te maken?’’

Advocaat Bénédicte Ficq stelt dat tussen de 25.000 en 30.000 mensen ’s nachts wakker liggen door vliegtuigen vanaf Schiphol. ,,Voor al die mensen is het of er in het holst van de nacht twee enorme stofzuigers worden aangezet pal naast hun bed.’’ Deze praktijk is niet te verdedigen, meent Ficq. ,,De nacht is bedoeld om in alle rust bij te komen van die ongelooflijk drukke dag. Het is niet voor niets dat er bijna geen vergunningen worden afgegeven om ‘s nachts los te gaan. Behalve aan koning Schiphol, koning Schiphol mag alles.’’

En dat zonder zwaarwegend belang, stelt de advocaat. ,,Als het nu ging om tientallen vluchten met zwaargewonde patiënten. Maar nee, dit is omdat Transavia niet twee, maar drie lucratieve vakantievluchten per etmaal wil uitvoeren met hun dure toestellen.’’ Ook voor vrachtvluchten is amper een excuus te verzinnen, weet Ficq. ,,Meer dan negentig procent van de vervoerde waar is niet bederfelijk.’’

Tijd rijp
Volgens Ficq en haar cliënten is de tijd rijp voor een strafproces . ,,Vroeger draaide het om de economie, geld verdienen. Naarmate de planeet onleefbaarder wordt, komt er het beseft dat geld niet alles is. Mensen zien wat echt telt. Als je gezondheid naar de klote is, is de rest niets meer waard.’’

Of er een strafzaak komt, is aan het Openbaar Ministerie. Dat heeft soms jaren nodig om onderzoek te doen en een afweging te maken, wijst de praktijk uit bij de aangiften tegen Tata en Chemours. Ficq: ,,Maar die onderzoeken lopen gelukkig wél.’’

De druk op Schiphol om de overlast in te dammen, werd dit voorjaar al flink opgevoerd doordat Stichting Recht op Bescherming tegen Vlieghinder een civiele zaak won tegen de Nederlandse Staat. Deze stichting heeft alle vertrouwen in het door de Staat ingestelde hoger beroep, zegt voorzitter Jan Boomhouwer. ,,Schiphol en KLM willen zich er nu ook mee bemoeien, dat zegt wel wat.’’ Boomhouwer verwacht volgend jaar definitief uitsluitsel in deze juridische procedure.