Milieugroepen willen krimp luchtvaart en vliegverbod tussen 23 en 7 uur

Door Frans van den Berg

Een verbod op vliegen tussen 23 en 7 uur. Geen vluchten onder de duizend kilometer meer en minder vliegvakanties naar bestemmingen als Griekenland, Turkije of Spanje. Ook in het intercontinentale netwerk vanaf Schiphol kan het mes worden gezet.

Het zijn enkele van de drastische voorstellen die de milieuorganisaties doen in een alternatieve Luchtvaartnota die donderdagmiddag is overhandigd aan luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen.

Krimp van de luchtvaart is volgens de groepen onvermijdelijk om te kunnen passen binnen de grenzen van klimaat, natuur en gezondheid. Zonder maatregelen zal het aantal vluchten verdubbelen tot 1,2 miljoen vluchten in 2050. Nu zijn er 500.000 op Schiphol en nog enkele tienduizenden op regionale luchthavens.

„De inzet van stillere vliegtuigen kan die groei niet compenseren. Het aantal gehinderden zal de komende jaren fors toenemen door geplande woningbouw. Binnen het beperkingsgebied van Schiphol komen er meer dan 34.000 woningen bij, ofwel 73.000 inwoners. Aan de randen komen ook nog eens 45.000 woningen”, benadrukt de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland in de notitie die samen met Greenpeace en Natuur & Milieu is opgesteld.

Naast geluid gaat het ook om CO2-uitstoot, stikstof en ultrafijnstof. Allemaal slecht voor de natuur en de mens. De geluidsnormen zouden omhoog moeten en tussen 23 en 7 uur zou er een verbod op vluchten moeten komen. Momenteel denkt de minister aan een nachtverbod tussen 1 en 5 uur.

Sporen
In plaats van groei, willen de milieugroepen een krimp van de luchtvaart. „Dat kan om te beginnen door korte vluchten te vervangen door de elektrische auto, bus of trein. Nu zijn er ontzettend veel vluchten uit omliggende landen naar Schiphol. We moeten snel een alternatief netwerk ontwikkelen en fors investeren in hogesnelheidslijnen in Europa”, benadrukt Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu. Het streven is zelfs dat in 2030 geen vluchten onder de duizend kilometer meer worden aangeboden.

Naar vakantiebestemmingen als Turkije, Spanje en Griekenland wordt nu massaal gevlogen. „Vliegen blijft mogelijk, maar wel schoon en tegen een redelijke prijs. Vliegen is nu te goedkoop”, constateert Demmers. „Reisorganisaties bieden nu gewoon teveel vluchten tegen de lage prijzen aan. Dan kiezen veel mensen er voor om voor een prikkie daarheen te vliegen. Wanneer de tickets duurder worden zal de vraag vanzelf dalen. Daarnaast roepen we reisorganisaties op om een aantrekkelijk vakantieaanbod in Europa te ontwikkelen zonder vliegreis.”

Netwerk
KLM en Schiphol wijzen er steeds op dat het enorme netwerk van 327 bestemmingen van groot belang is voor het vestigingsklimaat van Nederland. Om die reden zijn hier zoveel internationale bedrijven. KLM weet met partners dat netwerk overeind te houden door uit omringende landen passagiers op te halen en zo intercontinentale vluchten te vullen. Ook passagiers van andere continenten kunnen via Schiphol naar Europese steden reizen.

Maar volgens de milieugroepen wordt dat effect sterk overschat. „Op vluchten zoals naar Panama, Osaka en Lagos zitten minder dan twintig procent passagiers die van en naar Nederland reizen. Ongeveer de helft van de intercontinentale vluchten van KLM is gevuld met minimaal 80 procent transferpassagiers. Voor deze bestemmingen is blijkbaar weinig vraag uit de Nederlandse markt. Dit deel van het netwerk is voor Nederland dus nauwelijks relevant”, concluderen de milieugroepen in de nota.

Of daarmee dan maar de helft van de intercontinentale bestemmingen weg kan, weet Demmers nog niet. „We moeten kritisch kijken welke bestemmingen voor Nederland echt van belang zijn.”

KLM deelt die analyse niet. ,,Om Nederland, met een kleine thuismarkt, aantrekkelijk te houden door een brede portefeuille van intercontinentale bestemmingen rechtstreeks aan te bieden zijn overstappende passagiers nodig. Zonder overstappers houden we alleen bestemmingen in Caribisch Nederland, Paramaribo, New York, Los Angelos, Singapore, Bangkok en Kaapstad over. Zo’n klein intercontinentaal netwerk is echter niet rendabel te opereren.’’

Zie hier, op deze site, de volledige nota van de samenwerkende milieu organisaties.