Messen geslepen voor het langverwachte vliegvelddebat

Door Paolo Laconi

De Tweede Kamer debatteert vanavond over de fouten in het Lelystad Airport-dossier. Een cruciaal debat waarin tegenstanders zullen proberen het vakantievliegveld in de ijskast te krijgen. De Stentor zet de gevolgen van een eventueel uitstel op een rij.

De politieke tegenstanders van Lelystad Airport hebben de messen geslepen en kijken er al weken naar uit. Vanavond is het zover: de Tweede Kamer debatteert over het omstreden vakantievliegveld in Flevoland. Uitstel van Lelystad Airport – inmiddels de wens van vrijwel de gehele oppositie – hangt als een zwaard van Damocles boven het debat. Mocht het tot uitstel komen, wat zijn dan eigenlijk de gevolgen?

Minder geluidshinder
Officieel gaat Lelystad Airport per 1 april 2019 open als vakantievliegveld, met vooral vluchten naar bestemmingen in Zuid-Europa. Omdat het Nederlandse luchtruim vol zit met Schipholverkeer, zijn er speciaal voor ‘Lelystad’ laagvliegroutes ontworpen. Die gaan over grote delen van Overijssel en Gelderland. Er bestaan veel zorgen over; inwoners zijn bang voor geluidsoverlast. Als eerst het luchtruim opnieuw wordt ingedeeld en pas daarna Lelystad Airport geopend, is er minder geluidsoverlast. De Lelystad-routes krijgen na de herindeling een plek in het hogere luchtruim, is de verwachting. Herindeling is een ingewikkelde operatie die pas in 2023 klaar is. Eerst herindelen betekent dus dat de opening van Lelystad Airport met minimaal vier jaar wordt vertraagd.

Schiphol de pineut
Een vakantievliegveld in Lelystad is nodig om Schiphol te ontlasten. Die luchthaven, een van de belangrijkste van Europa, zit bijna vol. Door goedkope Europese vakantievluchten naar Lelystad te verplaatsen, wordt er op Schiphol ruimte gecreëerd voor lucratievere intercontinentale vluchten. Daarmee wordt de internationale concurrentiepositie van de luchthaven versterkt en dat is goed voor de BV Nederland. Als Lelystad Airport wordt uitgesteld, heeft Schiphol dus een probleem. De luchthaven zit dan de komende jaren ‘opgescheept’ met goedkope vakantievluchten, voor intercontinentaal verkeer is er dan minder ruimte.

Economische schade
Flevoland en Lelystad lijden bij uitstel directe economische schade. Lelystad Airport moet in de eerste jaren circa 600 banen opleveren. Door deze potentiële werkgelegenheid kan een streep zodra het vakantievliegveld in de ijskast belandt. Ook het interesseren van bedrijven om zich te vestigen op het nieuwe Lelystad Airport Businesspark zal moeizamer gaan als de toekomst van de luchthaven ongewis is. ,,Uitstel leidt tot minimaal vijf jaar stilstand in economische ontwikkeling in de regio’’, schrijven provincie, gemeente en luchthaven in een recent pamflet. Omgekeerd geldt dat ondernemers in de toeristische sector in Gelderland en Overijssel opgelucht ademhalen als de laagvliegroutes in de prullenbak belanden. Uit een recent onderzoek van brancheorganisatie Recron blijkt dat veel toeristische bedrijven (vooral campings) grote omzetderving en banenverlies vrezen als gevolg van Lelystad Airport.

Verloren vertrouwen
Vanuit het perspectief van de voorstanders van Lelystad Airport – veel inwoners van Flevoland, regionale bedrijven, onderwijsinstellingen, sommige gemeenten en de provincie – betekent uitstel een grote teleurstelling. Hun vertrouwen in de overheid loopt wederom een fikse deuk op. Immers, de opening van Lelystad Airport is al eens met een jaar vertraagd.

Bovendien kunnen veel voorstanders er niets aan doen dat het luchtruim – tegen de afspraken in – nog niet is heringedeeld waardoor laagvliegroutes nodig zijn. Dat is het gevolg van de wanprestatie die het ministerie van infrastructuur en de Luchtverkeersleiding Nederland de afgelopen jaren leverden. Ook de vele fouten in de geluidsstudies, de weinige inspraak voor burgers, de slechte communicatie door het ministerie; het zijn zaken waar veel voorstanders part nog deel aan hebben, maar waarvoor zij bij uitstel wel moeten bloeden. Andersom geldt dat veel inwoners van Oost-Nederland wantrouwen koesteren tegen de overheid vanwege de gebrekkige besluitvorming. Uitstel van Lelystad Airport is een belangrijke daad waarmee dat verloren vertrouwen grotendeels kan worden herwonnen.

Miljoeneninvestering
Er is inmiddels voor 140 miljoen euro geïnvesteerd in en rondom Lelystad Airport. De landingsbaan is verlengd, de bouw van een gloednieuwe terminal is gestart, er komen duizenden parkeerplaatsen, de provinciale weg is uitgebreid en er komt een nieuwe afslag op de A6 speciaal voor de luchthaven. Deze miljoeneninvestering kan niet worden terugverdiend zolang Lelystad Airport in de ijskast staat.

Of de Tweede Kamer nu kiest voor snelle opening van Lelystad Airport of toch voor uitstel, ze kan het eigenlijk nooit goed doen. In beide gevallen zal een grote groep mensen hevig teleurgesteld zijn.