Limburg mikt op grote rol Schiphol bij toekomst MAA

Door John Versleijen

De provincie Limburg wil in het kader van een luchthavensysteem voor Nederland de mogelijkheid verkennen voor een nauwe samenwerking tussen Maastricht Aachen Airport (MAA) en de Schiphol Group. Dat zegt gedeputeerde Joost van den Akker (Economie) van Limburg, eigenaar van MAA. Of daarbij ook gekeken wordt naar een vorm van participatie onder de paraplu van Schiphol, wordt niet uitgesloten.

Dat scenario is volgens Van den Akker (1984) een van de vele opties die Limburg wil verkennen zodra minister Cora van Nieuwenhuizen (I&W) de nieuwe luchtvaartnota 2020-2050 heeft gepresenteerd over de toekomst van de Nederlandse luchtvaart. ‘Die zou er eigenlijk al moeten liggen, maar wij hebben goede hoop dat die binnenkort klaar is’, zegt de VVD-gedeputeerde.

De luchtvaartnota moet daarbij volgens de bestuurder als ‘ijkpunt’ dienen voor die gesprekken om te komen tot een nationaal luchthavensysteem in Nederland. ‘Daar hebben wij ook in het voortraject van de nota als provincie voor gepleit bij het ministerie. Wij willen naar een andere organisatie in Nederland waarbij alle luchthavens als een systeem worden gezien.’

Volgens Van den Akker is de provincie sinds de oprichting van Maastricht Airport, precies 75 jaar geleden, ‘in een of andere vorm financieel betrokken geweest’ bij de luchthaven. ‘Dat is eigenlijk best uitzonderlijk. Het runnen van een luchthaven is in Nederland niet iets waar een provincie zich doorgaans mee bezighoudt. Daarom gaan wij straks kijken naar de nieuwe opties met de minister en Schiphol.’

Wat die gesprekken uiteindelijk zullen opleveren, kan Van den Akker nog niet zeggen. Hij maakt wel duidelijk dat de Schiphol Group voor 70% in handen is van de Nederlandse staat en de meeste regionale luchthavens, zoals Eindhoven Airport en Rotterdam Airport al onder de luchthavengroep vallen.

‘Het is dan ook vreemd dat er tussen Schiphol en MAA een soort concurrentie gaande is op vrachtgebied. Het is ons inziens bijvoorbeeld van groot belang dat er een goede afstemming komt op het gebied van vrachtcorridors in Nederland tussen Schiphol en Maastricht Airport. Niet dat wij ons willen vergelijken met de mainport, maar er zijn twee luchthavens in Nederland aangewezen met een nationaal belang op vrachtgebied: Schiphol en Maastricht. Dan moet je ook afspraken durven te maken over een gelijk speelveld zodat vooral niet de meest waardevolle vluchten op Schiphol eindigen.’

Of die afstemming uiteindelijk betekent dat Schiphol een belang neemt in MAA of zelfs overneemt, wil de gedeputeerde voorlopig nog niet beantwoorden. ‘Wij gaan straks die gesprekken aan en zien dan wat er uitkomt.’

Verkenning
Vorig jaar vertrok uitbater Ismail Durmaz bij Maastricht Aachen Airport. De luchtvrachtondernemer vond dat na het intrekken van de gedoogstatus voor het gebruik van de volledige start-en landingsbaan van 2.750 meter op MAA er niet langer een business-case meer was voor verdere groei op vrachtgebied op de regionale luchthaven.

De provincie is nu weer direct verantwoordelijk geworden voor de exploitatie van de luchthaven. ‘Laat ik vooropstellen dat de heer Durmaz samen met de directie van MAA de laatste jaren prima en verdienstelijk werk hebben verricht en de luchthaven weer winstgevend hebben gemaakt. MAA staat er dan ook stukken beter voor dan in de crisis van 2014.’

In het kader van een nieuw luchthavenbesluit is de provincie nu begonnen met een verkennend onderzoek in de regio dat wordt geleid door voormalig CDA-staatssecretaris Pieter van Geel (milieu), die vorig jaar ook betrokken was bij de adviezen over de toekomst van de regionale luchthaven van Eindhoven.’ Aan dat onderzoek zullen volgens Van den Akker omwonenden, het bedrijfsleven en andere stakeholders deelnemen.

Die verkenning moet in het najaar een aantal scenario’s opleveren voor de luchthaven. ‘Wij verwachten dan in 2021 formeel een nieuwe aanvraag voor een luchthavenbesluit te kunnen indienen. Op z’n vroegst moet dat er in 2022 liggen.’ Of daarin wordt uitgegaan van de huidige 2.500 meter landingsbaan of de langere 2.750 meter variant, kan hij nog niet beantwoorden. Die laatste optie zorgt dat MAA op de trans-Atlantische vrachtmarkt een interessante speler wordt voor vervoerders.

Vliegtaks
Er is ook een groot nadeel voor de langere baan, stelt de VVD-bestuurder. ‘Onze ervaring met de 2.750 meter baan, was dat die met zwaardere vrachtvliegtuigen erg veel overlast voor de omwonenden opleverde. Ik ben politiek verantwoordelijk voor de luchthaven, maar ook toerisme zit in mijn portefeuille. En vrachtvliegtuigen die laag over een camping in de regio vliegen, zorgen voor klachten. Wij moeten eerst een goede afweging maken tussen nut en lasten en een balans vinden. Daarbij is het zeker zo dat een langere baan een aantrekkelijk factor is voor het trans-Atlantische vrachtvervoer, maar in de praktijk bleek dat die extra baanlengte maar een handvol extra vluchten opleverde.

Limburg heeft zich recent fel uitgesproken tegen de plannen van het kabinet voor een vrachttaks op vrachtvliegtuigen. De Tweede Kamer is alsnog vorige week akkoord gegaan met de wet, maar er is wel een voorbehoud gemaakt dat er eerst nog voor Prinsjesdag een extra onderzoek komt naar de mogelijke nadelen van de taks op de concurrentiepositie van Schiphol en Maastricht.

Van den Akker: ‘Laat ik vooropstellen dat wij als provincie in het voortraject nooit benaderd zijn geweest en de maatregel MAA natuurlijk hard zal raken. Het is eigenlijk een onbezonnen plan. Het liefst had ik natuurlijk gezien dat die vrachttaks uit de wet was geschrapt door de Kamer. Nu moeten wij dat onderzoek afwachten en de vraag is wat er dan met de conclusies wordt gedaan. Worden dan eventueel de tarieven bijgesteld? Als dat dan naar nul gaat is dat prima. Als er een gereduceerd tarief komt, zitten wij alsnog met een concurrentienadeel tegenover bijvoorbeeld het nabijgelegen Luik Airport. Ik vond het ook een paradox dat tijdens het debat in de Tweede Kamer staatssecretaris Hans Vijlbrief aan de ene kant riep dat hij eenzijdig geen kerosinetoeslag voor de gehele markt kan invoeren, maar dan wel aan de andere kant komt met een vrachttaks, dat geen enkel land in de wereld kent. Dat heeft iets dubbels.’