Lening KLM hoeft nooit meer terugbetaald

Vandaag verscheen in de gezaghebbende Franse krant La Tribune het bericht dat de staatsleningen aan Air France KLM (AFKL) worden omgezet in eeuwigdurende leningen. Het vliegbedrijf hoeft ze daarmee nooit meer terug te betalen. Wel zal het rente moeten blijven betalen, maar hoeveel dat wordt, is nog onduidelijk.

De omzetting heeft voor de onderneming het grote voordeel dat dit deel van de schuld niet langer bij het vreemd vermogen hoeft te worden opgeteld, maar bij het eigen vermogen kan worden geplaatst. Daarmee wordt de balans van het bedrijf iets minder rampzalig.

De constructie ligt inmiddels bij de Europese Commissie ter goedkeuring, zo meldt La Tribune. De krant verwacht goedkeuring van de commissie, maar gaat er vanuit dat in ruil slots moeten worden ingeleverd op een of meerdere vliegvelden om voor niet-gesteunde concurrenten een eerlijk speelveld te creëren.

Nog geen bericht aan Tweede Kamer
Voor zover bekend is de financiële constructie nog niet door minister Wopke Hoekstra (CDA) van Financiën gemeld aan de Tweede Kamer. Eerder werd hij door de Rekenkamer op de vingers getikt vanwege de geheime aanschaf van bijna driekwart miljard euro aan aandelen AFKL.

Als de financiële omzetting plaatsvindt zoals La Tribune schetst, betekent dit een regelrechte domper voor de belastingbetaler. De eeuwigdurende lening aan AFKL wordt een achtergestelde lening. In geval van faillissement staat de belastingbetaler achteraan in de rij.

Gezien de zorgelijke financiële positie van het vliegbedrijf en het gebrek aan perspectieven op de korte en middellange termijn, betekent dit in de praktijk dat de staat dan kan fluiten naar het geld. Bovendien moet in zo’n scenario de 90 procent staatsgarantie over de bankenleningen worden uitgekeerd.

Aderlating
Voor de Nederlandse staatskas zou zo’n faillissement een ware aderlating zijn. De aangekochte aandelen ter waarde van destijds driekwart miljard euro zijn waardeloos geworden, de circa 900 miljoen aan NOW-steun is weg, de miljard euro aan lening door het putje en er moet ook nog eens dik 2 miljard euro aan de banken worden uitgekeerd.

Opgeteld gaat dat dan over meer dan 5 miljard euro. Ofwel ruim meer dan 500 euro per werkende Nederlander.

Vanuit een ander perspectief gezien: in 2020 is de staatsschuld voor alle Nederlanders met 42 miljard euro gestegen. Ruim 10 procent van dat bedrag is opgegaan aan AFKL, terwijl het bedrijf slechts goed is voor een paar tienden van procenten van het nationaal product en de werkgelegenheid in ons land.

Andere aandeelhouders betalen niet mee
Bijzonder in de gekozen constructie is ook dat alle risico’s worden afgewenteld op de belastingbetalers in Frankrijk en Nederland. Grote aandeelhouders als Delta Airlines en China Eastern hoeven niets bij te dragen aan de reddingsboei, evenmin als pensioenfondsen en verzekeraars die aandelen AFKL op de beurs hebben bemachtigd.

Frankrijk en Nederland hebben niet veel tijd meer om AFKL opnieuw te redden van de ondergang. Half februari publiceert het bedrijf de cijfers over rampjaar 2020. Als op dat moment de volgende reddingsboei niet is toegeworpen, mag gevreesd worden voor heftige reacties in de financiële wereld.