Leiden zucht onder overlast vliegtuigen

Door Louis Smit

“De zoveelste dag op een rij, de hele dag non-stop oorverdovend geraas en gefluit van zeer laag overvliegende toestellen. Nu nog steeds. Wéér de hele dag binnen, met gesloten ramen, door moeten brengen.” Dit is één van de vele meldingen van vliegtuigoverlast uit Leiden die deze dagen binnenkomen bij Schipholwatch, een stichting die strijdt voor een betere leefomgeving en tegen de verdere groei van Schiphol is op de huidige locatie.

Op sociale media gaat het ‘van dik hout zaagt men planken’. “Elke minuut is het weer raak in de Leidse Merenwijk. Wat een terreur. Geluidsoverlast, uitstoot van giftige en kankerverwekkende stoffen”, tweet het account Oscar Neil woedend. De meldingen gaan onder meer over permanente vliegtuigherrie boven de Merenwijk. Bewoners worden er gek van, zo melden ze vrij massaal. En over nachtvluchten: “Dat we nooit eens mogen slapen, dat zou de politiek zich aan moeten trekken. Maar ja, die maken zelf ook volop vliegreisjes.” Een ander zegt dat een vliegtuig zo laag vloog dat hij kon zien dat het uit Qatar kwam. Weer een ander spreekt op twitter van ‘al die tyfus-vliegtuigen boven Leiden’.

Tot op zekere hoogte is geluidsoverlast van vliegtuigen als een individuele beleving te beschouwen. Wat de één ervaart als een geluid op de achtergrond, leidt bij een ander tot grote ergernis. “Houd er rekening mee dat het voor de luchtvaart niet verboden is om geluid te maken”, zegt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), die toezicht houdt op de luchtvaart. “Er kan pas worden ingegrepen als de geluidsnorm wordt overschreden.”

Klachten
Burgers die overlast ervaren van vliegtuigen voelen zich vaak machteloos tegenover de luchtvaartsector, al kunnen zij wel meldingen doen en klachten indienen. Dat kan bij de ILT. Die onderzoekt geluidshinderklachten als er een sterke aanwijzing is dat de hinder wordt veroorzaakt door overtreding van een wettelijk voorschrift. De inspectie merkt op dat het te laag vliegen geen overtreding van geluidshinderwetgeving is maar van luchtvaartveiligheidswetgeving. “Stelt men vast dat een vliegtuig op of boven de minimum vlieghoogte heeft gevlogen, dan voldeed het aan de luchtverkeersregels en zijn hier geen gevolgen aan verbonden”, aldus de inspectie.

Bewoners kunnen met meldingen en klachten ook terecht bij Schipholwatch en bij het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS). Schipholwatch publiceert de meldingen op zijn site. BAS houdt ook de onderhoudswerkzaamheden aan landingsbanen op Schiphol in de gaten en beziet wat ze betekenen voor vertrek- en aanvliegroutes.

Gezondheid
Al in 2021 steeg het aantal klachten uit de regio Leiden, terwijl het aantal vliegbewegingen daalde. Merenwijkbewoner Ferdinand Harmsen die al jaren actie voert voor een krimp van Schiphol, stelt dat mensen in zijn regio zich bedreigd voelen in hun gezondheid.

De wetenschap ondersteunt dat gevoel van dreiging. “De onophoudelijke vervuiling en geluidsoverlast door Schiphol zijn een vorm van geweld tegen de mensen in de omgeving”, zegt Nienke van Baal van de Universiteit van Utrecht, die onderzoek deed naar de overlast door Schiphol. Volgens haar heeft dit geweld langdurige sociale, milieu- en gezondheidseffecten.