KLM: ‘Krimpplan Schiphol in strijd met Europese en mondiale regels’

Door Herman Stil

INTERVIEW - KLM wil dat het kabinet afziet van krimp op Schiphol. Volgens president-directeur Marjan Rintel voldoen de plannen niet aan nationale, Europese en mondiale regels. ‘Er wordt onvoldoende naar ons geluisterd.’

Woensdag legde Schiphol zich neer bij de plannen van het kabinet om het aantal vluchten op de luchthaven eind dit jaar terug te brengen van 500.000 naar 460.000. Schiphol hoopt met die knieval verdere ingrepen te voorkomen.

Lees ook hier: Schiphol legt zich neer bij krimp van het aantal vluchten, zolang die tijdelijk is

KLM sluit zich daar niet bij aan, zegt president-directeur Marjan Rintel. “Wij roepen al maanden dat we onze verantwoordelijkheid nemen maar daar wordt onvoldoende naar geluisterd. We besteden miljarden aan nieuwe vliegtuigen en investeren fors in duurzame vliegtuigbrandstof. Dat levert minder CO₂-uitstoot en geluid op dan krimp.”

De maatschappij gaat volgens Rintel de komende weken op zoek naar verdere kostenbesparingen, onder meer om geld vrij te maken voor nieuwe investeringen in duurzaamheid. KLM kan dan volgens de ceo zelfs een toekomstige investering in nieuwe vliegtuigen voor de lange afstand naar voren halen, zodat doelen voor geluidsreductie en beperking van de CO₂-uitstoot sneller vallen te halen.

Maar juist voor zulke miljardeninvesteringen ontbreekt het perspectief in de krimpplannen van luchtvaartminister Harbers, zegt ze. “Krimp is uitgangspunt geworden zonder alternatieven te onderzoeken. Het kabinet heeft nog steeds geen geluidsgrenzen vastgesteld, geen vergunningen geregeld, geen vastomlijnde milieudoelen bepaald. Dan sloop je het huis omdat de dakpannen loszitten, terwijl we de woning toekomstbestendig moeten maken.”

Harbers gaf eerder aan 4 tot 5 jaar nodig te hebben om dat allemaal te regelen. “Maar zonder enige toezegging. De vorige keer heeft het 15 jaar geduurd.”

Dat Schiphol wel instemt met krimp , onder de voorwaarde dat Harbers daarna snel nieuwe regels opstelt, is voor haar onvoldoende. “Zij omarmen die 460.000 vluchten in de hoop dat het nieuwe vliegstelsel er snel komt,” zegt Rintel. “Maar daar hebben wij geen vertrouwen in. Dan is de stap naar verdere krimp zo gemaakt.”

Geen vertrouwen
In andere voorwaarden die de luchthaven stelt, vindt de luchthaven KLM wel aan haar zijde. “Ik proef dat ook Schiphol wil inzetten op het stimuleren van stillere en schonere vliegtuigen. Ook het inperken van de hoeveelheid vluchten met zakenjets op Schiphol is een van de mogelijkheden. Die veroorzaken veel geluidsoverlast voor omwonenden.”

Volgens KLM is de manier waarop het kabinet krimp wil doorvoeren, in strijd met nationale en Europese wetgeving en met internationale verdragen. “Onder andere de VS maakt zich hier grote zorgen over. Je mag als overheid niet zomaar slots innemen. En als je het vrije vervoer van goederen en personen wilt inperken, dan moet je van Europa aantonen dat dit de enige manier is om je doel te bereiken.”

Juist nu het er op aankomt lijkt de relatie tussen KLM en kabinet wankel. Donderdag kwam staatsagent Jeroen Kremers met zijn finale rapportage over de maatschappij. De onafhankelijk toezichthouder werd in 2020 door het kabinet bij KLM aangesteld toen de maatschappij zich voor noodhulp tot de overheid richtte.

Besparingen niet gehaald
Kremers is opnieuw kritisch op KLM die volgens hem onvoldoende bezuinigt en met loonsverhogingen — ook voor de hogere echelons — afspraken voor staatshulp heeft geschonden. Daardoor is vorig jaar volgens hem 250 miljoen euro aan besparingen niet behaald. Ook de komende jaren voldoet KLM niet aan de afspraken, stelt hij.

Minister Sigrid Kaag van Financiën spreekt van ‘een zorgelijk ontwikkeling’. KLM heeft volgens haar de coronacrisis onvoldoende benut ‘om te komen tot structurele aanpassingen die nodig zijn voor herstel van de maatschappij.’

Rintel: “We zijn de staat ontzettend dankbaar en zijn blij dat we het geld dat we in 2020 konden lenen, vorig jaar met rente hebben kunnen aflossen. Men is kritisch op onze kostenbesparingen. Ik ben het daar niet volledig mee eens. Wij staan in deze dure tijden ook voor de arbeidsvoorwaarden van onze medewerkers.”

Puinhoop Schiphol
“Natuurlijk moeten we structurele kostenbesparingen doorvoeren. Daar zijn we nu naar op zoek. Maar vorig jaar was niets doen, met die puinhoop op Schiphol, geen optie. We moesten met alle personeelstekorten op zoek naar mensen. We hadden alleen al in de bagage- en vliegtuigafhandeling 500 vacatures, maar door de vergrijzing ook een tekort aan piloten.”

Ook dit jaar neemt KLM, dat in coronatijd 6000 arbeidsplaatsen schrapte, weer veel mensen aan. “Die hebben we nodig om klaar te zijn voor de zomer en om reizigers de service te bieden die ze van ons mogen verwachten.”

KLM meldde een week geleden in april alle staatshulp te beëindigen. Daarmee is de maatschappij ook af van de beperkende voorwaarden die het kabinet stelt en de aanwezigheid van staatsagent Kremers.