KLM heeft last van snelle groei Schiphol

Door Elisa Hermanides
Schiphol groeit zo hard, dat het plafond van 500.000 vliegbewegingen per jaar al in 2020 in zicht komt. Dit tot frustratie van KLM, die verder wil uitbreiden op de luchthaven.
Schiphol en KLM kunnen niet zonder elkaar, maar samen optrekken lukt ook lang niet altijd. De laatste tijd staat de relatie tussen luchthaven en luchtvaartmaatschappij meer onder druk dan anders. Dat komt doordat Schiphol de afgelopen jaren zo hard is gegroeid, dat het maximum van 500.000 vliegbewegingen per jaar in 2020 in zicht komt. Een stuk sneller dan eerder werd gedacht.
Dat plafond van 500.000 vliegbewegingen is een afspraak die is gemaakt met de bewoners van de omgeving van Schiphol. Het kan dus niet zomaar worden verhoogd, en al helemaal niet een paar jaar voordat de afspraak afloopt. En dus zal Schiphol de groei tot 2021 moeten laten afvlakken. Dit tot frustratie van KLM, die nog verder wil groeien op de luchthaven.
KLM neemt het Schiphol kwalijk dat het plafond nu al in zicht komt. Volgens de luchtvaartmaatschappij zet Schiphol haar marketingvergoedingen op de verkeerde manier in. De luchthaven geeft deze marketingvergoeding aan luchtvaartmaatschappijen die een nieuwe route openen. Het kan gaan om een bestemming die helemaal nieuw is voor Schiphol of om een bestemming die alleen voor de luchtvaartmaatschappij nieuw is.
Extra vakantievluchten
Volgens KLM zou Schiphol de vergoedingen te vaak besteden aan bestemmingen waarop vanaf Schiphol al wordt gevlogen. Daarmee zou Schiphol een van de belangrijke afspraken met de omwonenden aan haar laars lappen. Die afspraak houdt in dat Schiphol vooral moet groeien als het gaat om het uitbreiden van het vliegnetwerk. Hoe meer verschillende verbindingen de luchthaven heeft met de rest van de wereld, hoe beter voor de Nederlandse economie, is de gedachte. Nederlandse bedrijven komen zo makkelijker in contact met buitenlandse bedrijven, en andersom.
Dus is het nadrukkelijk niet de bedoeling om te groeien via extra vakantievluchten naar bestemmingen die al vanaf Schiphol aangevlogen worden. Oftewel: als er al drie maatschappijen op Tenerife vliegen, draagt het weinig bij aan de Nederlandse economie als er nog een vierde maatschappij bij komt.
Wordt KLM slecht behandeld door Schiphol? Dat is voer voor discussie. Wat niet helpt is dat Schiphol en KLM andere cijfers hanteren. Volgens Schiphol heeft het de laatste vijf jaar bijna 22 miljoen euro aan marketingvergoedingen uitgekeerd aan 23 maatschappijen. Ruim 80 procent van dat geld zou zijn uitgekeerd aan KLM, Transavia en partners van KLM.
Marketingvergoedingen
Waar klaagt KLM dan over, zou je denken. Maar de Nederlandse luchtvaartmaatschappij heeft teruggerekend over de tien jaar dat het programma voor marketingvergoedingen al bestaat. En dat geeft een andere uitkomst. Van de bijna 43 miljoen euro kreeg KLM 27 procent. Samen met Transavia en KLM-partners zou het om 40 procent gaan.
KLM voelt zich tekort gedaan, omdat het naar eigen zeggen met 35 nieuwe bestemmingen het meeste heeft bijgedragen aan het uitbreiden van het netwerk van Schiphol. KLM is ontstemd omdat het bijna twee keer zoveel bestemmingen moet toevoegen om hetzelfde bedrag als een andere luchtvaartmaatschappij te krijgen. Het bevoordelen van andere luchtvaartmaatschappijen ziet KLM bovendien als een van de redenen dat het plafond van 500.000 vliegbewegingen nu snel in de buurt komt.
Het aantal bestemmingen op Schiphol is ondanks de verkeersgroei ongeveer hetzelfde gebleven, zegt Jaap de Wit, hoogleraar transporteconomie aan de UvA. “Het klopt dat de groei op Schiphol voornamelijk veroorzaakt wordt doordat er meer wordt gevlogen op bestaande bestemmingen. Budgetmaatschappijen zijn KLM op die routes steviger gaan beconcurreren.”
Maar De Wit denkt niet dat de marketingvergoedingen een grote rol hebben gespeeld bij de groeiversnelling. “Het is eerder de drastische daling van de luchthaventarieven de afgelopen twee jaar die Schiphol aantrekkelijk heeft gemaakt. Iedereen heeft daarvan geprofiteerd. Budgetmaatschappijen, maar ook KLM zelf.”
Wat volgens De Wit daarnaast een rol heeft gespeeld is dat budgetmaatschappijen de laatste jaren steeds meer belangstelling hebben gekregen voor grotere luchthavens, zoals Schiphol.
Geplaatst door Jaap uit Bussum