KLM betreurt vertrek IAG en Air Berlin uit Europese luchtvaartassociatie

Door Ellen Proper

Van DOW JONES NIEUWSDIENST

AMSTERDAM (Dow Jones)--KLM betreurt het vertrek van Air Berlin PLC (AB1.XE) en International Consolidated Airlines Group SA (IAG.LN) uit een belangrijke Europese luchtvaartassociatie, waar een hevige interne strijd woedt over de juiste aanpak van de concurrentie van snelgroeiende luchtvaartmaatschappijen uit het Midden-Oosten. Dat zegt de Nederlandse luchtvaarttak van Air France-KLM (AF.FR) dinsdag in een reactie tegen Dow Jones.
De Europese concurrenten Air France-KLM (AF.FR) en Deutsche Lufthansa AG (LHA.XE) hebben de Europese Commissie vorig jaar gevraagd om onderzoek in te stellen naar oneerlijke concurrentie van luchtvaartmaatschappijen van buiten de Europese Unie, die deels worden beheerd en gefinancierd door hun regeringen.
Air France-KLM en Lufthansa Group, waartoe ook Austrian Airlines, Swiss International Air Lines en Brussels Airlines behoren, schreven in de brief aan de EU-commissarissen, die destijds werd ingezien door Dow Jones, dat de Europese luchtvaartmaatschappijen, die zwaar getroffen zijn door de economische crisis, zich "serieus bedreigd" voelen door de "excessieve groei" van maatschappijen uit andere landen, die worden "gesteund door hun regeringen, als strategische sector om toekomstige groei van hun economieen veilig te stellen".

Dit jaar is dit debat geescaleerd, nadat grote Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen zich aansloten bij hun Europese rivalen in het protest tegen de concurrentie van de luchtvaartmaatschappijen uit het Midden-Oosten, die als oneerlijk wordt beschouwd. Daarop begonnen Emirates, Etihad Airways en Qatar Airways zich op hun beurt feller tegen de aantijgingen te verweren.
In de Europese luchtvaartorganisatie, waarbij 29 Europese luchtvaartmaatschappijen zijn aangesloten, blijkt nu geen eensgezindheid te zijn over de te kiezen beleidsaanpak tegen de als oneerlijk beschouwde concurrentie uit de Golfstaten.
Opvallend is dat luchtvaartmaatschappijen uit de Golfstaten de afgelopen jaren grote belangen opbouwden in de twee Europese luchtvaartmaatschappijen die nu uit de Brusselse van Europese luchtvaartmaatschappijen AEA zijn gestapt.

Dinsdag werd bekend dat Air Berlin, de tweede luchtvaartmaatschappij van Duitsland waarin Etihad een 29%-belang heeft, zich heeft teruggetrokken, met het argument "geen toekomst te zien in een protectionistisch luchtvaartbeleid in Europa", aldus Air Berlin Chief Executive Stefan Pichler.
Pichler zegt dat de groep "zich laat leiden door luchtvaartmaatschappijen die wanhopig proberen om een nieuwe muur om Europa op te bouwen."
Het vertrek van de Duitse luchtvaartmaatschappij volgt op dat van International Consolidated Airlines Group SA (IAG.LN) een week geleden. De in Londen gevestigde moedermaatschappij van British Airways, die ook het Spaanse Iberia in eigendom heeft, zegde zijn lidmaatschap op, omdat ze "op sommige belangrijke beleidskwesties niet op e e n lijn zit" met andere gevestigde vliegmaatschappijen in de AEA.
IAG Chief Executive Willie Walsh heeft lang gepleit voor meer liberalisering in de luchtvaartindustrie, zelfs voordat Qatar Airways een 10%-belang in de Europese luchtvaartgroep nam, waarmee het de grootste aandeelhouder van het concern werd.

De AEA zegt op zijn website "Europese regeringen op te roepen om niet EU-regeringen effectief te ontmoedigen het discriminerende beleid voort te zetten dat de concurrentie tussen internationale luchtvaartmaatschappijen verstoort".
IAG en AirBerlin beschouwen deze lobby als een beperking van de vrije markt waar deze luchtvaartmaatschappijen voor zeggen te staan.
AEA meldt in een reactie aan Dow Jones altijd voorstander te zijn geweest van competitie, liberalisering en consolidatie in de luchtvaartindustrie. "We zijn er zelfs de voortrekker in", aldus een woordvoerder van de organisatie. "Het enige wat we wel vragen is dat er in het marktspel spelregels zijn".

De vraag is hoe eensgezind de rest van de groep is over de vraag, of de concurrentie uit de Golfstaten als oneerlijk kan worden beschouwd, nu Etihad belangen heeft opgebouwd in Ierlands nationale luchtvaartmaatschappij Aer Lingus, de Servische nationale luchtvaartmaatschappij AirSerbia en de noodlijdende Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia, waar Air France-KLM zijn belang in zag verwateren door de inmenging van Etihad. Luchtvaartmaatschappijen van buiten Europa mogen geen meerderheidsbelang in een Europese luchtvaarder nemen, waardoor Etihad met zijn belangen in Air Serbia en Alitalia bleef steken op 49%.
In de Verenigde Staten heeft de Amerikaanse regering recent een nieuw verzoek om steun in overweging genomen van American Airlines Group Inc., United Continental Holdings Inc. en Delta Air Lines Inc. De leidende Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen vragen Washington de groei van Emirates, Etihad Airways en Qatar Airways in te perken, omdat die groei oneerlijk wordt gesteund met staatssubsidies. In een 55 pagina's tellend rapport, dat zij in januari aan beleidsmakers in Washington overhandigden, beschuldigen de Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen de Golfmaatschappijen van het verkrijgen van $40 miljard aan subsidies en oneerlijke concurrentievoordelen sinds 2004.
Het in 1985 opgerichte Emirates, het in 2003 opgekomen Etihad, beide gevestigd in de Verenigde Arabische Emiraten, en het in 1993 ontstane Qatar Airways, houden vol dat zij niet gesubsidieerd worden.