Kabinet wil vliegtax verdriedubbelen van 8 naar 24 euro per vlucht

Door Esther Lammers

Het kabinet wil de belasting op vliegen volgend jaar verdrievoudigen per ticket. Vliegen vanaf een Nederlandse luchthaven wordt hierdoor duurder.

Nederland kent pas sinds een jaar een vliegbelasting voor reizigers die vanaf een Nederlandse luchthaven vertrekken. De heffing is dit jaar bijna 8 euro voor een ticket en het kabinet is de plannen nog aan het uitwerken, maar denkt aan een tax van 24 euro. Het effect voor Schiphol zal op korte termijn ‘relatief beperkt’ zijn, zo schrijft minister Sigrid Kaag van financiën aan de Tweede Kamer.

Uitgezonderd worden kinderen jonger dan twee jaar, én de reizigers die slechts overstappen via een Nederlandse luchthaven. Zij hoeven geen vliegbelasting te betalen. Met de verhoging wil de regering 600 miljoen euro op jaarbasis binnenhalen. Dat staat in het conceptplan voor herstel en veerkracht, dat de Tweede Kamer maandag heeft gekregen.

‘Knellende’ capaciteitsbeperkingen
Door de vliegbelasting wordt vliegen vanaf Nederlandse luchthavens duurder en dat heeft effect op het gedrag van reizigers. Zij kunnen gaan afzien van vliegen, kiezen voor een andere vervoerswijze, of uitwijken naar een buitenlandse luchthaven. Maar al deze effecten zijn, volgens het kabinet, voor Schiphol op korte termijn te overzien.

De grootste luchthaven Schiphol heeft immers al langer te maken met ‘knellende’ capaciteitsbeperkingen vanwege de almaar stijgende vraag naar vluchten. Kaag verwacht dat een hogere vliegbelasting ervoor zorgt dat de luchthaven Schiphol hooguit ‘minder meeropbrengsten’ heeft. In de praktijk zal de vraag ook niet verminderen, meent het kabinet. Of dat argument ook geldt voor de andere, kleinere Nederlandse luchthavens, is onduidelijk.

Ook België wil een vliegtaks
Het kabinet noemt de hogere vliegbelasting een onderdeel van een pakket maatregelen om de groene transitie in Nederland te realiseren. De Belgische overheid heeft vergelijkbare plannen. Die wil een vliegtaks voor korte vluchten van 5 of 7 euro onder de 500 kilometer invoeren, waarmee ze de 30 miljoen euro denkt op te halen. Maar de meeste landen in de wereld kennen zo’n belasting helemaal niet.

Uit angst voor een verslechtering van de concurrentiepositie van Schiphol bepleitte Nederland eerder altijd voor een internationale vliegbelasting. Maar daarover kon geen overeenstemming met andere landen worden bereikt. Het kabinet kiest er nu bewust voor om wel zelfstandig door te gaan met het beprijzen.

Overigens tellen luchtvaartemissies volgens de regels van het Klimaatakkoord van Parijs helemaal niet mee bij het vaststellen van de nationale broeikasgasemissies. Daar heeft het kabinet een slim antwoord op geformuleerd. Als het aantal vluchten door een hogere belasting omlaaggaat, dan draagt de heffing volgens het kabinet alsnog bij aan het mondiale klimaatbeleid. De milieuorganisaties pleiten al lang voor een hogere vliegbelasting, maar KLM en de Nederlandse luchthavens vrezen voor verzwakking van hun concurrentiepositie.

Nederland moet nu haast maken met coronaherstelfonds van Brussel
De vliegbelasting is onderdeel van het herstel- en veerkrachtplan dat het kabinet aan Brussel wil voorleggen om daarmee 4,7 miljard euro subsidie te krijgen uit het coronaherstelfonds van de EU. Nederland is het laatste land dat nog geen plan heeft ingediend en de tijd begint echt te dringen.

De ministeries hebben nu gezamenlijk plannen ter waarde van 7,7 miljard euro uitgewerkt waarmee Nederland kan worden hervormd om duurzaam en welvarend de toekomst in te gaan. Het gaat om 23 investeringen, en 16 hervormingen. De verwachting is dat Nederland 4,7 miljard euro subsidie uit het fonds krijgt en die plannen dan niet zelf hoeft te financieren.

Het pakket is grotendeels een uitwerking van het coalitieakkoord, of bestaat uit al eerder goedgekeurde hervormingen. Het wordt eerst aan de Tweede Kamer voorgelegd, daarna gaat het de Brusselse molen in. In het najaar hoopt Nederland de eerste subsidies te krijgen.