Istanbul opent aanval op overvol Schiphol

Door Paul Eldering en Yteke de Jong

ISTANBUL - De gloednieuwe luchthaven van Istanbul, die maandag gaat proefdraaien, opent de aanval op Schiphol en andere volle vliegvelden in Europa. De eerste fase gaat eind dit jaar open, goed voor 90 miljoen passagiers.

Aan de Zwarte Zee wordt een gigantische hal neergezet voor de gloednieuwe monsterluchthaven Istanbul Grand Airport. Die moet rond 2025 1,3 miljoen vluchten met meer dan 200 miljoen reizigers kunnen afhandelen en vormt daarmee een regelrechte bedreiging voor Schiphol.

Dat zei topman Kadri Samsunlu van Istanbul Grand Airport (IGA) gisteren bij de presentatie van de monsterluchthaven. Die moet rond 2025 1,3 miljoen vluchten met meer dan 200 miljoen reizigers kunnen afhandelen op vijf parallelle banen en een haakse baan. Naar verwachting wordt IGA het grootste vliegveld op aarde.

Ter vergelijking: Schiphol, met evenveel banen, zal dit jaar 500.000 vluchten met circa 70 miljoen passagiers verwerken. Amsterdam Airport zit door de steeds grotere weerstand van de omgeving en de politiek praktisch aan zijn plafond.

„Ik ben in Europa voor vrije concurrentie. Laat de beste winnen. De wereldluchtvaart zal hoe dan ook gemiddeld vijf procent per jaar doorgroeien. Ook wij moeten de ruimte zoeken en fors investeren, omdat het huidige Atatürk, dat dichter bij de stad ligt, dichtslibt. Dat wordt gesloten”, stelt Samsunlu.

Door de gunstige geografische ligging ’tussen oost en west’ gaat Istanbul volgens hem vooral ook veel overstappende en doorreizende passagiers aantrekken. Turkish Airlines wil meegroeien met de nieuwe luchthaven. „Ook andere maatschappijen zijn welkom, inclusief prijsvechters. Wij hebben geen problemen met schaarse slots voor starts en landingen en protest tegen lawaai is hier niet.”

Verlaten gebied
IGA, dat maandag een nog onbekende roepnaam krijgt, is in minder dan vier jaar uit de grond gestampt in een verlaten natuurgebied aan de Zwarte Zee, een uur rijden van het drukke centrum. Het vliegveld kost ruim tien miljard euro.

De nieuwe luchthaven van Istanbul wordt uitgestrekt over 76 km2 en is volgens Samsunlu volgestopt met technologie, inclusief een tiental robots en een automatisch bagagesysteem van de Nederlandse fabrikant Vanderlande.

Ook Nederlandse deskundigen vrezen voor uitholling van Schiphol, dat zijn bestaansrecht dankt aan de overstappers. Nederland verliest momenteel al bestemmingen door het slot op Schiphol. „Als de nieuwe luchthaven in Istanbul een snelle overstap tegen een voordelige prijs biedt, zal dit Schiphol klanten kosten richting Azië. Dat kan de bestaande verbindingen ondermijnen”, zegt luchtvaarteconoom Jaap de Wit.

Gemiddeld heeft Turkish Airlines volgens luchtvaarteconoom Rogier van Lieshout van Stichting Economisch Onderzoek lagere prijzen dan Europese maatschappijen. „De Turken kunnen zo een deel van het transferverkeer van Schiphol naar zich toe trekken. Dat gaat ten koste van met name KLM, die haar netwerk bijna niet meer kan uitbreiden.”