Inspectie: gedogen Schipholherrie voorbij, aantal vluchten mogelijk terug naar 420.000
Door Herman Stil
Nu vergunningen voor Schiphol vanwege de stikstofcrisis uitblijven, dreigen rechters een streep te zetten door het gedogen van te veel vlieghinder. In dat geval moet het aantal vluchten op Schiphol met zeker 10 procent omlaag, zo waarschuwt luchtvaartinspectie ILT.
Sinds 2015 gelden nieuwe regels voor het vliegverkeer rond Schiphol. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de grens van 500.000 vluchten per jaar en de afspraak dat startbanen waar het vliegverkeer de minste hinder oplevert bij omwonenden het meest worden gebruikt. Maar deze zijn nog altijd niet wettelijk vastgelegd in een zogeheten Luchthavenverkeersbesluit (LVB) en de wet Luchtvaart.
Daardoor is toezicht op vliegroutes en geluidshinder vrijwel onmogelijk, wat toenmalig minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) Cora van Nieuwenhuizen ooit het eufemisme ‘anticiperend handhaven’ ontlokte. Daardoor komt jaar na jaar bij onder meer de Buitenveldertbaan en Aalsmeerbaan, waarvan de vliegroutes dicht over woonwijken voeren, te veel vliegherrie voor.
Luchtvaartinspecteur ILT kan slechts registreren. ‘De realiteit is dat het gedogen nu zes jaar duurt, wat betekent dat ILT gedwongen is om niet op te treden waar dat volgens de wet Luchtvaart nodig zou zijn,’ schrijft de hoogste ambtenaar van de inspectie begin november aan ‘zijn’ demissionair minister, Barbara Visser (I&W).
Klachten afgewezen
Klachten en rechtszaken van bewonersgroepen over te veel geluidshinder zijn steevast afgewezen, omdat de wettelijke aanpak slechts een kwestie van tijd zou zijn. ILT: ‘Wanneer dit wederom aan de rechter wordt voorgelegd, kan anders besloten worden.’
Dat de regels nog altijd niet vastliggen, komt vooral doordat allerlei milieu-effecten, van PFAS tot stikstof, onvoldoende zijn meegewogen. Eerder dit jaar kreeg de luchthaven nog de opdracht milieuonderzoeken aan te passen. Ook opereerde Schiphol jarenlang ten onrechte zonder natuurvergunning. De procedures om die te verkrijgen, zijn ernstig vertraagd.
‘De lange duur van het gedogen in combinatie met het ontbreken van concreet zicht op legalisatie kan een rechter ertoe brengen een streep te zetten door het anticiperend handhaven.’ De inspectie zet in de brief zelf de deur open voor zo’n uitspraak. ‘Inmiddels is duidelijk dat de stikstofproblematiek en de vereiste natuurvergunning ervoor zorgen dat vaststelling van het nieuwe LVB niet binnen korte tijd wordt voorzien.’
Dat kan al snel gebeuren. Een groep inwoners van Aalsmeer heeft bij de bestuursrechter in Amsterdam beroep aangetekend tegen een afwijzing van het ministerie van I&W uit 2019. De bewoners eisen dat overschrijdingen van de geluidsregels bij Aalsmeer worden aangepakt. ILT: ‘De kans is aanwezig dat de rechter oordeelt dat het anticiperend handhaven moet worden beëindigd en dat op basis van het huidige LVB moet worden gehandhaafd.’
Impact op vliegbewegingen
De gevolgen daarvan zijn fors. ‘Dat betekent dat ILT maatregelen oplegt die impact hebben op de hoeveelheid vliegbewegingen om ervoor te zorgen dat de geluidspunten niet nog een keer overlopen. Naar inschatting van ILT ligt het omslagpunt tussen 420.000 en 450.000 vluchten, waarbij overschrijdingen waarschijnlijk als eerste bij de Kaagbaan en Zwanenburgbaan voorkomen.’
Jan Boomhouwer, een van de betrokken Aalsmeerders, is verrast door de brief. “Hiermee zeggen ze dat anticiperend handhaven in de rechtstaat Nederland niet handhaafbaar is. Ze komen in feite terug op hun afwijzing van ons bezwaar. Dat maakt onze zaak voor de bestuursrechter een stuk eenvoudiger. Ik hoef dit alleen maar te citeren.”
Volgens Boomhouwer toont de brief bovendien klip en klaar dat de nieuwe vliegregels uit 2015 alleen waren bedoeld om jaarlijks een half miljoen vluchten op Schiphol mogelijk te maken. “ILT zegt letterlijk dat de grenzen ergens tussen de 420.0000 en 450.000 vluchten worden overschreden en dat dat bij de Kaagbaan en Zwanenburgbaan gebeurt.
‘Half miljoen is te veel’
“Dat betekent dat de overschrijdingen bij de Aalsmeerbaan, waarmee wij jarenlang zijn geconfronteerd, te maken hebben met vluchten bóven dat aantal. Deze brief toont aan dat een half miljoen vluchten op Schiphol te veel is, laat staan de plannen die er nog altijd zijn voor groei naar 540.000 vluchten.”
Minister Visser laat in een reactie weten nu uit te zoeken of de vliegregels ‘op zo kort mogelijke termijn’ alsnog snel wettelijk kunnen worden vastgelegd, los van de milieuproblemen. Dat verandert volgens Boomhouwer niks aan de zaak. “Dan moet toch worden ingegrepen bij overschrijdingen.”
Geplaatst door B. van Marlen uit Uitgeest
De overheid en de luchtvaartsector hebben al die jaren niets anders gedaan dan de grenzen oprekken en elke vorm van handhaving ondermijnen, beginnend met de Ke-norm, waarbij alle herrie onder de 65 dB(A) niet eens meetelde, vervolgd door de slinkse Lden-maat met een te hoge grenswaarde van 58 dB(A), en het volledig onderuithalen van (het te geringe aantal) handhavingspunten in het NNHS door dhr. Alders, de zoveelste vazal van de sector.
‘Minister Visser laat in een reactie weten nu uit te zoeken of de vliegregels ‘op zo kort mogelijke termijn’ alsnog snel wettelijk kunnen worden vastgelegd, los van de milieuproblemen.’ Maar welke grens wordt hier beloofd, 350, 400, 450 of 500 k vtb’s? U mag raden. Reken maar op een sjoemelpraktijk met de hoogst mogelijke waarde. En dat hooguit tot 2023, waarna de grens verder ophoog gaat.
Nee mensen, een gang naar de rechter zal nodig blijven, want het recht op een gezonde leefomgeving moet blijven staan! En dan maar hopen dat deze niet corrupt is.