Hoe stil zijn elektrische vliegtuigen? Dat onderzoekt de TU Delft op Teuge:

Door Diego Kemps

In het originele artikel is op deze plek een video te zien. Zie hier.

Elektrische vliegtuigen zijn stiller dan ‘normale’ vliegtuigen. Zoveel is duidelijk, maar hoeveel stiller? Met die vraag verrichten onderzoekers van de TU Delft en Dutch Electric Aviation Centre (DEAC) geluidsmetingen op vliegveld Teuge. Goed nieuws voor omwonenden, die klagen over geluidshinder ,,We zijn enorm aan het pionieren.”

Op 15 meter boven de grond vliegt testpiloot Xander in ’t Veld in de brommende ‘Flying Testbed’ over vliegveld Teuge. Op de grond geluidexpert en PhD- kandidaat aan de TU Delft, Bieke von den Hoff met haar team. Naast haar het futuristische apparaat waar het allemaal om draait: Een akoestische camera met 112 microfoons en een optische camera.

Drie vliegtuigen
Er wordt gevlogen met drie vliegtuigen. Een vliegtuig van het merk Pepistrel met gewone motor, een elektrische Pepistrel en de ‘Flying Testbed’: een nu nog traditioneel vliegtuig, maar binnenkort met elektrische motor. ,,De geluiden van de twee Pepistrels worden met elkaar vergeleken omdat ze vrij identiek zijn, alleen de propeller is anders’’, zegt Von den Hoff.

Het geluid komt niet alleen van de motor. Er wordt daarom met de ‘Flying Testbed’ gevlogen in verschillende standen. ,,Bijvoorbeeld met de wielen erin en eruit en door met één motor op vol vermogen te vliegen’’, meldt testpiloot In ’t Veld. ,,Doordat we zoveel microfoons hebben, kunnen we precies bepalen van welk onderdeel het geluid komt’’, zegt onderzoeker Von den Hoff.

Na de metingen met verschillende standen gaan ze een stap verder. Er worden in de toekomst verschillende onderdelen van het vliegtuig vervangen om zo het geluidsverschil te meten. ,,Nu zit er een tweebladige propeller op. Hierna gaat hij naar een driebladige propeller, waarvan we hopen dat die stiller is’’, legt Von den Hoff uit. ,,Vervolgens gaan we over op een elektrische motor. Dan kunnen we weer het geluidsverschil meten.’’

‘Nooit helemaal stil’
Maar helemaal stil, dat zullen vliegtuigen nooit worden. ,,Het is anders dan een elektrische auto. De motor is stiller, maar de propeller maakt het geluid dat mensen vervelend vinden’’, zegt Von den Hoff. ,,We kunnen er wel voor zorgen dat de overlast vermindert. Door de testen kijken we wat we kunnen aanpassen om ze stiller te maken.’’

Omwonenden van het vliegveld ervaren al jaren hinder van brommende vliegtuigjes die parachutespringers omhoog brengen. De provincie Gelderland kiest er daarom voor een deel van de parachutevluchten aan banden te leggen door vier weekenddagdelen per maand niet op te stijgen. In ieder geval totdat hinder afneemt door duurzame innovaties, zoals elektrisch vliegen.

,,Dit onderzoek heeft daarmee te maken’’, zegt Remco de Wit van DEAC, het landelijke onderzoekscentrum voor duurzame luchtvaart. ,,De kleine vliegtuigen waar we vandaag mee vliegen zijn elektrisch gecertificeerd. De bedoeling is dat dat ook bij grotere vliegtuigen gaat gebeuren, zoals bij het parachutistencentrum. Omwonenden gaan dan echt merken dat het stiller wordt.’’

Platform Vlieghinder Teuge
Geert Boreel, voorzitter van Platform Vlieghinder Teuge, zegt dat hij geen geluidsverschil heeft gemerkt tijdens de tests. ,,Er was geen lawaai direct boven ons, maar vooral op het circuit’’, zegt de Twellonaar. Wel staat hij positief tegenover het onderzoek. ,,Er wordt veel beweerd zonder meetgegevens. Met meetgegevens kan er tenminste vergeleken worden. Daar dringen wij ook altijd op aan. Hoe meer er getest wordt, hoe beter.’’

Hij erkent dat elektrische vliegtuigen beduidend minder geluid maken. ,,Soms vliegt er zo’n kleintje over. Dat is wel een groot verschil. Wij hebben vooral last van de paravluchten. Voordat die elektrisch vliegen, zijn we heel wat jaren verder. We hebben er wel bezwaar tegen dat er gesuggereerd wordt dat elektrisch vliegen helemaal geen hinder geeft. Dat is gewoon niet zo.’’

Duurt nog lang
Voordat het zover is, zijn we wel een aantal jaar verder, benadrukt De Wit. ,,Er is wereldwijd maar één elektrisch vliegtuig gecertificeerd. Grotere elektrische vliegtuigen zijn er al wel, maar zijn nog niet goedgekeurd. Zo’n proces duurt jaren en kost veel geld.’’

Een onderzoek zoals op Teuge helpt daarbij. De Wit: ,,We zijn hier enorm aan het pionieren. Geluidsonderzoeken met deze apparatuur worden op weinig plekken gedaan. Dit onderzoek is een klein onderdeel van de innovatie in de luchtvaartechniek.’’ Onderzoeker Von den Hoff beaamt dat. ,,Deze kleinere vliegtuigen, de Pipistrells, zijn nog niet eerder onderzocht op geluid.’’

De uitkomsten van het onderzoek laten nog wel even op zich wachten. ,,Dat ligt aan hoeveel complicaties we tegenkomen in de dataverwerking’’, zegt Von den Hoff. ,,Mijn PhD duurt nog twee jaar. Ik ben van plan om de resultaten binnen die periode te publiceren.’’

Teuge epicentrum elektrisch vliegen
Vliegveld Teuge is het epicentrum van het elektrisch vliegen. Op het vliegveld zit de eerste E-flight Academy van Europa, met twee ultramoderne vliegtuigen, de Pipistrell. De vliegschool opende in mei 2021 haar deuren. Sindsdien stromen de aanmeldingen binnen van mensen die hun vliegbrevet willen halen.”