Hoe mer-expert Stefan Morel werd ontmaskerd en opstapte

Door Paolo Laconi
De deskundige die fouten in het milieurapport over Lelystad Airport moest herstellen, is gehuwd met de baas van de club die het rapport beoordeelt. Dat riekt naar belangenverstrengeling. Hoe mer-expert Stefan Morel werd ontmaskerd en opstapte.
Ze wil het vertrouwen herstellen en burgers beter betrekken bij de besluitvorming rond vliegveld Lelystad. Sinds Cora van Nieuwenhuizen (VVD) vorig jaar herfst als minister aantrad, rollen deze woorden vrijwel dagelijks over haar lippen. Als een soort bezweringsformule, een medicijn dat aan alle kwalen van het hoofdpijndossier een einde maakt.
Het was reden om een delegatie van twaalf bewoners uit vijf provincies - die straks gebukt gaan onder laagvliegroutes - te vragen de reparatie van het milieurapport te controleren. Die reparatie is noodzakelijk omdat actiegroep HoogOverijssel vijf maanden terug grove fouten blootlegde.
Delegatie
Het is vrijdag 19 januari als het bewonerscomité onder aanvoering van luchtvaartexpert Alexander ter Kuile uit Haarle bijeenkomt op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Tegenover de groep burgers uit Oost- en Noord-Nederland zit een grote delegatie. Vier ambtenaren, onder wie zwaargewicht Rob Huyser, de directeur Luchtvaart. Drie experts van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, vier specialisten van adviesbureaus To70, Adecs en dBvision.
Er is ook nog een twaalfde figuur. Hij stelt zich voor als onafhankelijk mer-consultant en is naar eigen zeggen door het ministerie ingehuurd om het proces te begeleiden. Deze man trekt al snel de aandacht van de bewonersdelegatie. Tijdens een discussie over de uitgangspunten voor de nieuwe mer-berekeningen kiest de consultant in de ogen van de bewoners keer op keer partij voor de ambtenaren van het ministerie. Het zorgt voor irritatie.
Na de vergadering stapt een aantal bewoners op de consultant af. Ze willen weten wie hij is, want zijn naam heeft hij niet genoemd. Ze krijgen een visitekaartje. Hij blijkt Stefan Morel te heten en is directeur-eigenaar van adviesbureau Consens uit Amsterdam. ,,We hadden meteen al geen goed gevoel bij deze meneer”, zegt Leon Adegeest uit Dalfsen, die vorige week uit de bewonersdelegatie stapte. ,,Hij verdedigde continu het standpunt van het ministerie, terwijl hij er zogenaamd bij zat als onafhankelijke mer-expert. Daar hadden we sterke twijfels over.”
Onderzoek
In de dagen erna doet de bewonersgroep onderzoek naar Morel. Al snel komen ze erachter dat hij in het verleden vijf jaar directeur is geweest van de commissie-mer, de partij die binnenkort het gerepareerde milieurapport van vliegveld Lelystad moet beoordelen. Een klus waar politiek gezien veel van afhangt. Regeringspartijen VVD, CDA, ChristenUnie en D66 hechten veel waarde aan dit oordeel, dat volstrekt onafhankelijk moet zijn.
Dan doet de bewonersdelegatie een schokkende ontdekking: Morel blijkt getrouwd met Veronica ten Holder, directeur van de commissie-mer. Er bestaat dus een open informatiekanaal tussen een deskundige die door het ministerie wordt ingehuurd om de foute mer te repareren en de directeur van de club die zijn werk onafhankelijk moet beoordelen. ,,Wij kregen het gevoel dat Morel erbij was gehaald om de mer soepel af te laten vinken door de commissie”, zegt Adegeest.
Plan van aanpak
Een week later, 26 januari. De bewonersdelegatie zit weer op het Haagse ministerie aan de Rijnstraat 8. Dezelfde mensen zijn aanwezig. Ook Morel is er. Hij heeft een plan van aanpak geschreven en vertelt hoe de fouten in de mer hersteld worden. Na zijn presentatie ziet de bewonersdelegatie haar kans schoon. ,,Hoe onafhankelijk bent u eigenlijk”, vraagt iemand. Morel antwoordt vriendelijk, maar rept met geen woord over zijn verleden als directeur van de commissie-mer. Pas als de bewonersdelegatie erover begint, geeft hij toe. Over zijn relatie met de huidige directeur blijft hij stil. Ook de bewoners zeggen er niks over.
Het is een korte mededeling van directeur Luchtvaart Rob Huyser. Morel komt niet meer. Hij is eruit gestapt, vanwege de gerezen twijfels over zijn onafhankelijkheid. Of zoals hij het gisteren zelf in deze krant zei: ,,Om iedere schijn te vermijden dat ik het advies van de commissie kan beïnvloeden.” Het is inmiddels 2 februari, dezelfde club zit voor de derde keer bij elkaar. Er is opluchting dat de consultant niet meer meedoet. Maar ook wantrouwen. Hoe kan het dat de echtgenoot van de directeur van de commissie-mer wekenlang betrokken was bij het repareren van het cruciale milieurapport? Een bewuste actie?
Schokkend
Ben Schrijver van HoogOverijssel vermoedt van wel. ,,We hebben geen bewijs, maar je kunt ons niet wijsmaken dat ze op het ministerie niet wisten van de situatie met deze meneer. Het is schokkend dat op deze wijze met het vertrouwen van burgers wordt omgesprongen.”
En zo heeft het vertrouwen van inwoners in dossier-Lelystad wederom een flinke deuk opgelopen. ,,We willen het vertrouwen herstellen”, zegt minister Van Nieuwenhuizen. Dat klinkt mooi, maar vooralsnog zijn het vooral loze woorden gebleken.