Platform Vlieghinder Kennemerland
 

Hoe erg is de krimp van Schiphol voor de economie?

 |
 Geplaatst door: Redactie (Wim) 
 |
 Bekeken: 511 
|
 noordhollandsdagblad.nl - 21-03-2024 
afbeelding_2022-06-10_200847433.png

Door Maud Vroemen

Jarenlang won het economisch belang van Schiphol het van de slaaprust van omwonenden. Tot afgelopen week toen omwonenden een belangrijke rechtszaak tegen de overheid wonnen. Hoe groot is het economisch belang van Schiphol eigenlijk?
De exacte bijdrage van Schiphol aan de Nederlandse economie is niet precies bekend, vertelt luchtvaartonderzoeker Floris de Haan van de Erasmus Universiteit. ,,De werkgelegenheid kennen we wél: dat zijn 112.000 banen. We weten ook dat bedrijven het belangrijk zeggen te vinden om in de buurt van Schiphol te zitten. Maar hoe doorslaggevend die nabijheid is, weten we dan weer niet. Dat is lastig te onderzoeken.’’

Bereikbaarheid speelt een rol in de aantrekkelijkheid van Nederland voor het bedrijfsleven, maar andere factoren zoals de meertaligheid van Nederlands personeel en het leefklimaat voor expats doen dat ook, aldus De Haan.

Vestigingsklimaat
De voorstanders van de groei van Schiphol benadrukken geregeld de positieve invloed van de luchthaven op het vestigingsklimaat. Het brede aanbod aan bestemmingen vanaf Schiphol zou de regio Amsterdam aantrekkelijk maken voor internationale bedrijven. Dat ziet Walter Manshanden anders, hij is regionaal econoom bij onderzoeksbureau Netherlands Economic Observatory. Voor het vestigingsklimaat is het vooral belangrijk dát er een luchthaven is, niet zozeer dat die zo groot is als het huidige Schiphol. ,,Zo’n 300.000 tot 350.000 vluchten op jaarbasis is ruim voldoende.’’ Nu is het maximaal aantal toegestane vluchten 500.000.

Hubfunctie
Schiphol is een hub, een luchthaven waar veel passagiers alleen landen om vervolgens over te stappen zonder Nederland te bezoeken. Krimp zou voor Schiphol vooral minder overstappassagiers betekenen, vermoedt Manshanden. Er zouden ruim genoeg vluchten overblijven voor zakelijke reizigers, de groep reizigers die belangrijk is voor het vestigingsklimaat. Het argument van het vestigingsklimaat wordt volgens hem daarmee pas relevant als het gaat over het sluiten van de luchthaven, maar niet bij krimp.

Dat krimp vooral ten koste zou gaan van de overstapfunctie van Schiphol, is volgens De Haan echter geen uitgemaakte zaak. ,,Daar gaat Schiphol niet over en de overheid ook niet. Dat is afhankelijk van hoe luchtvaartmaatschappijen hun capaciteit inzetten. In eerdere schaarsteperioden zagen we inderdaad wel dat transferpassagiers eruit gedrukt werden. Aan hen verdienen maatschappijen minder dan aan passagiers die direct vliegen.’’

Krimp
Manshanden verwacht dat bedrijven in Nederland blijven, zelfs als Schiphol krimpt. Daarmee blijft de vraag voor vluchten vanuit en naar Amsterdam in stand. ,,Toen de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena failliet ging, verloor Brussel zijn hubfunctie. Daar hadden ze het eerste jaar last van, maar de Europese Commissie is na het faillissement niet uit Brussel vertrokken.'' En dus bleef het aanbod van vluchten waar behoefte aan was gewoon bestaan, zegt hij.

De resterende vraag zou ook op een kleiner Schiphol vervuld kunnen worden, aldus Manshanden. Een luchthaven met een beperkte hubfunctie zou volgens hem bovendien beter passen in het Europese luchthavenlandschap – met veel andere grote hubs, zoals Frankfurt, Parijs en Heathrow in Londen in de buurt.

Werkgelegenheid
Die hubfunctie is voor KLM interessanter dan voor de regionale economie, zegt De Haan: ,,KLM zou echt last hebben van minder transferpassagiers. Maar in de bredere economie voegt die groep passagiers weinig toe: ze boeken geen hotelovernachting, maar kopen hoogstens een kopje koffie op de luchthaven.’’

Ondanks de beperkte impact van overstappassagiers op de regionale economie, levert Schiphol toch zo’n 112.000 banen op. Maar die zijn volgens Manshanden niet onmisbaar, omdat de regio rond Schiphol de economische klap van eventuele krimp goed kan opvangen.

,,Juist de omgeving van Amsterdam kan die krimp aan. Er is een enorm tekort op de arbeidsmarkt. Binnen een jaar hebben ze een nieuwe baan.’’ Volgens Manshanden is de overstap naar een andere sector die op zoek is naar nieuwe werknemers relatief makkelijk gemaakt. ,,In een dichtbevolkt gebied als de regio Amsterdam is er altijd een alternatief.’’

Maatschappelijke kosten
,,Groei van Schiphol is nadelig voor de samenleving’’, zegt Manshanden. ,,Schiphol is in de jaren voor corona zeer snel gegroeid. Daar was het beleid van de overheid nadrukkelijk op gericht, terwijl al duidelijk was dat de baten van groei van de luchthaven niet opwegen tegen de maatschappelijke kosten daarvan.’’

Met die maatschappelijke kosten wordt tegenwoordig meer rekening gehouden bij economisch onderzoek naar Schiphol, zegt Manshanden. ,,In analyses van de waarde van Schiphol voor de economie kijken we niet meer alleen naar geldzaken, maar ook naar welzijnsaspecten. Wat kost het als mensen niet kunnen slapen? Dat heeft een prijs.’’

,,Je wil vooral een prettig klimaat voor je eigen bewoners en bedrijven. Het is leuk als buitenlandse bedrijven ook interesse hebben, maar dat bereik je met zoveel meer factoren dan alleen een grote luchthaven.’’

Nederlandse reiziger
Als het overstapverkeer door krimp van Schiphol vermindert, dan zal dat ook voor Nederlandse reizigers nadelig zijn, legt De Haan uit. Zonder overstappassagiers kunnen luchtvaartmaatschappijen sommige directe routes niet meer aanbieden, omdat er vanuit Nederland niet genoeg passagiers voor zijn. Zij zullen vaker over moeten stappen op een andere hub, zoals London Heathrow.

Bekijk bericht op "noordhollandsdagblad.nl - 21-03-2024"

Reacties op dit bericht

Geplaatst door ir. B. van Marlen uit Uitgeest

Conclusies: we lijden door het verdienmodel van met name KLM gericht op teveel overstappers.
Het is geen beletsel voor de economie om de luchtvaart te krimpen, dan ook kunnen alle Nederlandse vliegbehoeften vervuld worden, er is genoeg werk te vinden in de regio. Dus nu ermee aan de gang! Op naar 300-350 k en wel snel!