Groeiend verzet tegen bouw onder de aanvliegroute

Door Ruud Sep

Jarenlang mocht er niet worden gebouwd in delen van Oegstgeest, Teylingen, Noordwijkerhout, Lisse, Kaag en Braassem, Alphen aan den Rijn en Nieuwkoop omdat de geluidsoverlast van het vliegverkeer te groot was. Vanaf volgend jaar mag het weer. Maar dan moeten de gemeenten en de huizenkopers wel officieel verklaren dat ze niet bij Schiphol komen klagen over de herrie.

De afspraak is al dit voorjaar gemaakt in de Bestuurlijke Regie Schiphol, een samenwerkingsverband van drie provincies en 43 gemeenten. Heel lang bleef het stil rond de 'wel bouwen, maar dan niet zeuren' deal. Pas de laatste tijd ontstaat er onrust. Want hoe netjes is het om van huizenkopers te eisen dat zij nooit over Schiphol zullen klagen en geen aanspraak zullen maken op de bestaande compensatieregelingen, terwijl niet duidelijk is of de overlast in de toekomst door nieuwe routes en toenemend vliegverkeer nog zal toenemen? Matt Poelmans is voormalig wethouder uit Oegstgeest en tegenwoordig ÈÈn van de bewonersvertegenwoordigers in Omgevingsraad Schiphol. Hij haalde vorige week het landelijke nieuws door te dreigen desnoods naar de rechter te zullen stappen om de deal tussen de gemeenten en Schiphol van tafel te krijgen. ,,Wij zijn niet per se tegen de versoepeling van de bouwregels'', vertelt hij. ,,Maar op deze manier wordt het probleem van de geluidshinder helemaal op het bordje van de bewoners gelegd. De veronderstelling is dat je als huizenkoper weet waar je aan begint als je een huis koopt onder een aanvliegroute naar Schiphol. Maar wij betwisten dat. De mate van overlast kan in de loop der jaren veranderen, daar heb je geen zicht op op het moment dat je je huis koopt. En ÈÈn ding is zeker: het wordt de komende jaren een stuk drukker in de lucht. Schiphol kan alleen verder groeien door de aanleg van een tweede Kaagbaan. Als die er ligt, zal de overlast in de Leidse regio en de Duin- en Bollenstreek ten minste verdubbelen.''

Verbijsterd
Voor gemeentebestuurders heeft de overeenkomst wel iets aantrekkelijks. Huizen bouwen levert over het algemeen heel wat geld op voor de gemeentelijke schatkist. Een verruiming van de bouwmogelijkheden is dus financieel aantrekkelijk. Zo aantrekkelijk dat de bestuurders in ruil daarvoor best willen toezeggen dat ze in de toekomst niet bij Schiphol zullen aankloppen met verzoeken om aanvliegroutes een beetje op te schuiven om de nieuwe inwoners zo veel mogelijk te ontzien. In vervolg op de afspraak van dit voorjaar heeft de provincie Zuid-Holland de betrokken gemeenten de opdracht gegeven om de gevolgen van de deal vast te leggen in het gemeentelijke beleid. 'Voorts vertrouwen wij erop dat u zult handelen overeenkomstig de hiervoor gememoreerde afspraken', aldus het provinciebestuur aan de zeven colleges. Het hele verhaal van de deal met Schiphol was tot voor kort alleen bekend bij burgemeesters en wethouders. De gemeenteraden hadden er geen zicht op. Poelmans hield vorige week een presentatie voor raadsleden in zijn eigen Oegstgeest. ,,De raadsleden waren verbijsterd dat ze hier niks van wisten.'' Ook de gemeenteraad van Kaag en Braassem staat inmiddels in de proteststand: als het aan de raadsleden ligt, gaat de hele overeenkomst van tafel. Poelmans is blij met de steun uit de raden, maar vreest dat het nog niet zo makkelijk zal zijn voor gemeenten om op dit moment nog dwars te gaan liggen. ,,Dit is een besluit van de provincies. Die kunnen als het erop aankomt een aanwijzingsbesluit nemen om de gemeenten te dwingen mee te werken.'' Gemeenten kunnen volgens Poelmans alleen een vuist maken als ze gezamenlijk optrekken. ,,Maar ze laten zich nu veel te veel leiden door de luchtvaartlobby. Ze hebben de belangen van hun bewoners op dit punt aan de kant gezet.''

Principieel
Wat moet er gebeuren om het tij te keren? Poelmans ziet een aantal stappen. ,,Om te beginnen zeggen wij: stel de inwerkingtreding van de afspraak over bouwen binnen de geluidscontour uit om eerst het principiële punt te bespreken of je daar wel moet willen bouwen. Dat hoeft geen jaren te duren.'' Daarnaast wil Poelmans dat bij grote bouwplannen rekening wordt gehouden met de te verwachten groei van de luchthaven in de komende jaren. ,,Er moeten de komende decennia 400.000 nieuwe huizen worden gebouwd in de Randstad. Waar die huizen komen, moet niet afhankelijk zijn van de vraag waar een gemeente toevallig nog een stukje grond heeft liggen.'' En tenslotte wil de Oegstgeester bewonersvertegenwoordiger de discussie over de complete verhuizing van Schiphol naar een eiland in de Noordzee maar weer eens aanslingeren - al liet minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) deze week weten dat niet realistisch te vinden. ,,We komen binnenkort met een plan voor de bouw van een luchthaven in zee'', zegt Poelmans. ,,Nederland kan zo waterbouwkundig een mooi voorbeeld neerzetten. En het is dan wel duur, maar je krijgt daar wel gigantisch veel ruimte voor woningbouw voor terug. Daarmee kun je je investering gemakkelijk terug verdienen.''

'Overlast in regio verdubbelt door tweede Kaagbaan'