Forse stijging incidenten Schiphol

Door Frans van den Berg

SCHIPHOL - Het afgelopen jaar steeg het aantal incidenten op start- en landingsbanen van Schiphol spectaculair: van 17 naar 41. Toch is er volgens de luchtverkeersleiding (LVNL) geen sprake van een onveilige situatie.

Niemand accepteert ongevallen
Voor luchthavens staan ’runway incursions’ - mensen of voertuigen op de landingsbaan die daar niet horen - bovenaan de alarmlijst, omdat een botsing van een vliegtuig in volle vaart tijdens de start of landing catastrofaal kan aflopen.

Kritiek op veiligheidssituatie Schiphol
De luchthaven Schiphol en de luchtverkeersleiding (LVNL) werken op het gebied van veiligheid niet optimaal samen en zijn zich onvoldoende bewust van de risico’s die dat met zich meebrengt.
Lees verder... hier .

Sinds 2012 nam het aantal incidenten juist af op Schiphol. „Dan is dit natuurlijk teleurstellend. Maar het waren geen ernstige incidenten”, benadrukt Job Brüggen, safety manager bij LVNL.

,,In de internationale luchtvaart kennen we vier categorieën. Van de 41 zaten er 37 in de laagste categorie. Ongevaarlijk, maar niet volgens de procedures. Zoals een tweede toestel dat de baan mocht oversteken maar waarbij de stopbar net op rood sprong. Twee incidenten hadden betrekking op toestellen die formeel nog geen klaring hadden om te starten, maar waarbij de baan wel leeg was en de luchtverkeersleider dus niet hoefde in te grijpen.”

Trekker
Zelfs het incident in februari van dit jaar waarbij een trekker met een vliegtuig de Aalsmeerbaan overstak terwijl een toestel ging landen, zit niet in de gevaarlijkste categorie. „Dat komt omdat de luchtverkeersleider nog alle tijd had om in te grijpen en omdat de trekker al was overgestoken voor het toestel dat punt bereikt zou hebben. Het goede nieuws is dus dat we al jaren geen incidenten meer hebben van de hoogste categorie. Iedere overtreding van de regels wordt wel gemeld, maar het is beslist niet onveiliger geworden.”

De luchthaven Schiphol is extra gecompliceerd met zes startbanen, 55 op- en afritten, een vrachtgebied en de hangars op Schiphol-Oost waardoor er baankruisingen zijn.

Begin dit jaar kondigde de Onderzoeksraad voor Veiligheid een allesomvattend onderzoek aan naar de veiligheid op en rond de luchthaven. „Om te kijken of er structurele oorzaken zijn aan te wijzen en om te zien of onze aanbevelingen de afgelopen jaren zijn opgevolgd”, licht de woordvoerder toe.

Behalve de incidenten op de startbanen, gaat het daarbij om toestellen die te dicht bij elkaar zitten bij het naderen van een landingsbaan of die een doorstart moeten maken. In het vogelwachtersrapport merkt de Onderzoeksraad ook op dat het veiligheidsplatform meer bevoegdheden moet krijgen. In het platform zitten naast LVNL en Schiphol ook luchtvaartmaatschappijen. De experts praten daar over incidenten op startbanen en met vogelbotsingen.

Toevoeging redactie Vlieghinder.nl. Via deze link naar de Onderzoeksraad, leest u over dit onderwerp hier meer.

Vertrouwen
Bij de LVNL ziet Brüggen het onderzoek met vertrouwen tegemoet. „Misschien zijn er dingen die we nog slimmer kunnen doen in samenwerking met Schiphol en de luchtvaartmaatschappijen. In de toekomst wordt het steeds drukker en dan moet het wel veilig blijven. Iedereen accepteert risico’s, maar niemand accepteert een ongeval.”

Schiphol benadrukt dat voor beide organisaties veiligheid topprioriteit heeft.

Vogelwachters veiliger
Na verschillende incidenten met wagens van vogelwachters die nog op de baan stonden terwijl een vliegtuig in aantocht was, zijn maatregelen getroffen. Sindsdien zijn er geen nieuwe voorvallen meer geweest.

Het bewuste incident deed zich voor op 12 januari 2014. Maar het was niet de eerste keer dat een vergelijkbaar incident met een vogelwacht zich voordeed. De onderzoeksraad had in januari 2013 daarover al een rapport uitgebracht en aanbevelingen gedaan. Die werden echter niet overgenomen.

Pas nadat binnen tien dagen weer twee vergelijkbare incidenten ontstaan met vogelwachters op de baan, neemt de LVNL maatregelen. In de verkeerstoren worden de luchtverkeersleiders verplicht om naast vliegtuigen ook de wagens van de vogelwacht in hun systeem met strips op te nemen. Sindsdien zijn er geen incidenten met vogelwachten meer geweest.

Vergeten
De luchtverkeersleider was de vogelwachter indertijd vergeten, omdat hij in de tussentijd een Boeing 747 toestemming had verleend om vanaf het vrachtplatform de Kaagbaan over te steken. Toen dat was gebeurd, gaf hij de 737 vrij baan voor de start. Net als bij eerdere voorvallen merkte de vogelwachter via de radio het naderend onheil op. Daarop greep de luchtverkeersleider in en gaf de piloot opdracht de start af te breken. In de toren is wel een alarmeringssysteem voor botsingsgevaar, maar wanneer een vliegtuig nog stil staat, slaat dat niet aan.

In december 2015 is nog een verbetering doorgevoerd: de vogelwacht rijdt in het vervolg niet meteen na een start of landing de baan op, maar gaat eerst naar het eind van de baan en rijdt dan tegen de richting van het toestel in. Mocht er toch een vliegtuig komen dan ziet hij dat eerder en ziet de piloot de koplampen van de wagen. Daardoor is de baan wel langer buiten gebruik.