Fijnmazig meetsysteem voor vliegtuiggeluid komt stap dichterbij, voorspelt Matt Poelmans.
Het is de grote wens van Matt Poelmans, bewonersvertegenwoordiger in de Maatschappelijke Raad Schiphol: een fijnmazig net van meetpunten – op postcodeniveau het liefst – om heel precies de decibellen van vliegtuigen te meten die op weg zijn naar Schiphol of er net zijn opgestegen. Het ziet er naar uit dat zo’n meetsysteem een stap dichterbij is gekomen.
Het RIVM presenteert dinsdag vier rapporten over de Programmatische Aanpak Meten Vliegtuiggeluid (PAMV). Het gaat om studies die in 2018 door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werden geïnitieerd. Aanleiding: de maatschappelijke onvrede over de manier waarop de hoeveelheid vliegtuiggeluid in de wijde omgeving rond luchthavens wordt vastgesteld: met rekenmodellen.
„Omwonenden vertrouwen de informatie die de overheid hierover geeft niet. Zij willen dat het vliegtuiggeluid wordt gemeten. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom beloofd dat berekeningen en metingen van vliegtuiggeluid worden verbeterd. Dat is moeilijker dan het lijkt”, schreef het RIVM in een notitie uit 2019, een verkenning naar de wensen van de buren van luchthavens (het gaat ook om de andere vliegvelden zoals The Hague Rotterdam Airport). Het bleek onderzoekswerk voor jaren.
Gewone mensen
Het instituut zette niet alleen deskundigen aan het werk om het vraagstuk op te lossen maar ook ’gewone mensen’, in het deelproject Citizen Science Vliegtuiggeluid. Er werden 28 deelnemers geselecteerd. Ze komen uit 7 verschillende gebieden rond Schiphol en zijn een mix van ervaren actievoerders, vertegenwoordigers van bewonersgroepen en mensen met nog weinig ervaring met het onderwerp.
Er is in het project ook gekeken naar een evenwicht tussen mensen die geluidgevoelig zijn en mensen die minder last hebben van herrie. De deelnemers kregen allemaal eenvoudige apparatuur op het dak van hun huis, om de geluidsniveaus van passerende vliegtuigen vast te leggen.
Matt Poelmans is één van die 28 burgerwetenschappers in het RIVM-project. „Ik was in 2003 ook al één van de initiatiefnemers van Geluidsnet – tegenwoordig Sensornet – met veel meetpunten in verschillende gemeenten rondom Schiphol. Schiphol had en heeft zelf ook een aantal meetpunten, maar die informatie was niet openbaar. We wilden onafhankelijk van Schiphol kunnen meten hoeveel lawaai er wordt gemaakt.”
Geluidhinder berekenen is een methode waar je als omwonende van een luchthaven niet veel aan hebt, vindt Matt. Het gaat dan per definitie om gemiddelden, terwijl mensen last ervaren van de uitschieters, de pieken. „Mijn meetapparatuur registreert met grote regelmaat waardes van boven de tachtig decibel.”
Hij woont in Oegstgeest hemelsbreed op 25 kilometer van Schiphol, net op de rand van de zogeheten 48 Lden-contour (Lden staat voor Level Day-Evening-Night, de maat voor de gemiddelde geluidsbelasting in decibel per etmaal, waarbij geluid ’s avonds en ’s nachts zwaarder meetelt dan overdag). Matt: „Feitelijk is bij 48 decibel Lden het lawaai en de stilte bij elkaar opgeteld. Dat valt wel mee, 48 decibel, zeggen mensen dan. Maar als je gaat meten, dan valt het helemaal niet mee.”
Poelmans vat in een paar woorden de erfenis van de demissionaire VVD-minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat samen, de eerste bewindsman die sprak over noodzakelijke krimp van Schiphol, vanwege de geluidsbelasting voor de omgeving.
,,De minister zette drie stappen. De eerste was de experimenteerregeling met maximaal 460.000 vliegtuigbewegingen, die onder druk van onder andere de vliegtuiglobby en de Verenigde Staten moest worden opgeschort. De tweede stap, die nu nog loopt, is de Balanced Approach Procedure om de geluidsoverlast te verminderen. Daar gaat het volgens de laatste stand van zaken om maximaal 452.500 vluchten per jaar. En de derde stap is het instellen van een nieuw systeem om geluidbelasting vast te stellen, waarbij dus niet alleen berekend wordt maar ook meer wordt gemeten.’’
Dat was nou precies een van de eisen die bewonersorganisaties, die zich met vliegtuighinder bezighouden, al lange tijd stellen, zegt Matt Poelmans. ,,En dan gaat het niet alleen om de officiële meetpunten van Schiphol, maar om een fijnmazig hybride meetnet. Iedere burger, die dat zou willen, kan daarbij zo’n meter van het RIVM op zijn huis zetten, die zijn niet duur. De metingen kan de bewoner zelf volgen maar ze moeten ook onderdeel worden van het systeem.’’
Individuele rechtsbescherming van omwonenden is in het Schipholdossier een belangrijk begrip geworden, na de recente uitspraak van de rechtbank in de bodemprocedure die de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder tegen de Staat aanspande.
Matt Poelmans: ,,Met het fijnmazige meetnet dat er nu zal komen, heb je straks als individu bewijs als de lokale grenswaarde bij jou wordt overschreden. Dat kon niet met de pakweg 30 handhavingspunten waarmee nu wordt gewerkt. Dit is een belangrijke stap als het om rechtsbescherming gaat.’’ Bekijk bericht op "NHD"
![[Vliegroutes Schiphol afgelopen maand]](https://www2.vlieghinder.nl/plots/_cache/recent/_thumbnails/_afgelopen_maand.jpg "Vliegroutes boven Nederland van de afgelopen maand")
Geplaatst door Jaap de Groot uit Bussum
Meten van geluid kan uiteraard geen kwaad en kan leiden tot nieuwe inzichten. Maar het is pas echt effectief als er goede, op de mens gemaakte geluidsnormen zijn waaraan getoetst kan worden en die ook gehandhaafd worden. Met de huidige Lden en Lnight normen zie ik dat nog niet zo snel gebeuren. Ik hoop dat het nieuwe stelsel voor vliegtuiggeluid daar verbetering in gaat brengen, maar ik heb al begrepen dat Lden en Lnight hier weer in de hoofdrol gaan spelen.
Een uitdaging voor de MRS en voor Matt Poelmans