Europese Commissie: krimp Schiphol kan, wel kanttekeningen

De Europese Commissie heeft geen grote bezwaren tegen de krimp van Schiphol. Een vermindering van maximaal 500.000 naar 478.000 vliegbewegingen per jaar is volgens de Commissie een stap in de goede richting om mensen te beschermen tegen chronisch verkeerslawaai.

Dat zijn Europese afspraken. In 2030 moet 30 procent van alle mensen in Europa minder last hebben van langdurige overlast door transport. Toch is de Commissie ook kritisch over de plannen van de Nederlandse overheid om het aantal vliegbewegingen naar beneden te brengen.

'Grotendeels gevolgd'
De Nederlandse overheid heeft de Europese procedure 'grotendeels goed gevolgd', maar er is onder meer niet goed gekeken naar het aandeel dat privé-vluchten, medische vluchten en zakenreizen hebben in de geluidsoverlast van het vliegveld.

Ook ontbreekt het effect van de nieuwere vliegtuigen bij luchtvaartmaatschappijen. Die zouden volgens de maatschappijen een stuk stiller zijn, wat bijdraagt aan vermindering van de geluidsoverlast. "Nederland heeft onvoldoende bewijs geleverd om deze aanpak te ondersteunen of uit te leggen hoe deze specifiek van toepassing is op de luchthaven Schiphol", schrijft de Commissie in een publicatie.

Een laatste kanttekening van de Commissie is dat er niet voldoende onderzoek is gedaan naar andere maatregelen die geluid moeten verminderen, zoals het aanpassen van de landing op Schiphol en andere navigatietechnieken. Die laatste twee opmerkingen zijn ook argumenten geweest van de luchtvaartsector tijdens het proces en de rechtszaken rond de krimp.

Schrik vanwege krimp
Vermindering van het aantal vluchten op Schiphol is al langer aan de orde. In juni 2022 kondigde toenmalig minister Harbers aan dat er maximaal 440.000 vluchten mochten worden uitgevoerd. Die snelle krimp moest in stappen gebeuren, met een eerste stap naar 460.000 vluchten in het najaar van 2023.

De luchtvaartsector schrok van dat besluit. Amerikaanse maatschappijen als JetBlue en Delta maakten zich zorgen over hun plek op Schiphol. Vanuit de VS kwam het dreigement dat als zij minder of niet mochten landen in Nederland, hetzelfde zou gebeuren voor Nederlandse maatschappijen die naar Amerika wilden vliegen.

Dat zou bijvoorbeeld KLM, de grootste gebruiker van de luchthaven, flink raken. Voor KLM is de VS een belangrijke markt. Nederland zou volgens Canada en de VS verschillende internationale luchtvaartafspraken schenden met de snelle krimp.

Na de aankondiging kwamen er meerdere rechtszaken tegen de krimp, met verschillende uitspraken. De ene rechter gaf de luchtvaartmaatschappijen gelijk, een ander het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Uiteindelijk bepaalde de hoogste rechter, de Hoge Raad, dat krimp alleen mocht gebeuren na het doorlopen van een Europees proces, vandaar dit oordeel van de Commissie. De Nederlandse overheid gaat die nu eerst bestuderen.