Een vierde aanvliegroute naar Schiphol hangt in de lucht

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) wil het luchtruim opnieuw indelen en daarbij een vierde aanvliegroute realiseren. Waar deze route precies komt, is nog niet bekend. Wel bestaat er een kans dat deze route ook over West Betuwe heen komt.

Om inwoners over de vierde aanvliegroute te informeren, werd er op dinsdag 3 december een bijeenkomst in het gemeentehuis georganiseerd. Hoewel de gemeente een faciliterende rol had, werd de avond georganiseerd door stichting Stop4deroute. Zo’n tweehonderd inwoners uit West Betuwe, maar ook uit Culemborg, kwamen langs om informatie te krijgen, hun zorgen te uitten en vragen te stellen.

De route
Het plan is om de route over zuidwest Gelderland en zuidoost Utrecht te laten lopen. Hoe de route er precies uit komt te zien wordt bekend als de ontwerpschets af is. Het IenW is van plan om deze schets voor het einde van het jaar te delen. Het IenW claimt dat de vierde aanvliegroute voor meer duurzaamheid gaat zorgen, het luchtverkeer efficiënter gaat maken, meer ruimte voor de luchtmacht creëert en de groei van Schiphol mogelijk maakt.

Stichting Stop4deroute
Stop4deroute is sinds 2024 een officiële stichting geworden, maar in de jaren daarvoor waren ze ook al actief. De stichting heeft als doel om het plan van de vierde aanvliegroute tegen te houden. Dit doen zij voornamelijk door mensen over het onderwerp te informeren. Tijdens de bijeenkomst in het gemeentehuis van West Betuwe informeerden zij inwoners over de plannen van IenW, de invloed die deze route op de gezondheid van inwoners heeft en wat mensen kunnen doen om het doel van Stop4deroute te ondersteunen. Ook wethouder Hartman was aanwezig om vragen te beantwoorden en te vertellen wat de gemeente deed met betrekking tot dit onderwerp.

Peter van Thienen, voorzitter van Stop4deroute, vertelde over de plannen. “Wij zijn geen neutrale stichting, maar wij zijn wel feitelijk. De nieuwe indeling van het luchtruim gaat meer om de groei van de luchtvaart in Nederland en in mindere mate om duurzaamheid en geluidsoverlast. Door deze veranderingen krijgen luchtvaartmaatschappijen een beetje meer winst en de mogelijkheid op groei.”

Advies van de gezondheidsraad
Deze raad heeft in 1999 voor het laatst naar de luchtvaart gekeken en daarover een advies uitgebracht. Maar om een nieuw advies uit te brengen, moet de IenW daar eerst om vragen. Dit is tot nu toe nog niet gebeurd.

RTL Nieuws liet in april ook weten dat de nieuwe indeling van het luchtruim geen milieuwinst oplevert. Dit bleek nadat zij documenten van IenW, via een Wet Open Overheid verzoek, hadden aangevraagd en ingelezen.

“De krimp van Schiphol is de enige manier om de duurzaamheid rondom het luchtverkeer te verbeteren”, laat Van Thienen weten. Kabinet-Schoof heeft aangegeven voor de groei van Schiphol te zijn. Ook de luchtvaartnota 2020-2050 gaat uit van groei.

Economische betekenis van Schiphol
In 2019 heeft Decisio in opdracht van het IenW een onderzoek gedaan naar de economische betekenis van Schiphol. Volgens dit rapport draagt Schiphol direct ongeveer 0,8 tot 0,9% bij aan het bruto binnenlands product van Nederland. Inclusief indirecte bijdragen (zoals werkgelegenheid) is dit percentage ongeveer 1,3%. Daarnaast biedt Schiphol direct werk aan ongeveer 68.000 mensen en indirect aan nog eens 45.000. Ook zorgt de luchthaven voor meer verbindingen, wat Nederland aantrekkelijker maakt voor bedrijven.

Van Thienen: “Voor de economie is Schiphol belangrijk, maar de luchthaven is minder belangrijk dan de overheid aangeeft.”

De gezondheidsgevolgen
Femke van Brussel-Visser, algemeen bestuurslid van Stop4deroute en gezondheidswetenschapper was ook aanwezig om te vertellen over de gezondheidsgevolgen die de vierde aanvliegroute met zich meebrengt. “De geluidsoverlast die de vliegtuigen met zich meebrengen, zorgen voor slaapoverlast, stress, verminderde leerprestaties bij kinderen en heeft ook effect op hart- en vaatziektes. Verder stoten vliegtuigen fijnstof uit dat dan in de lucht terecht komt.”
Een bewoner vroeg naar de relatie tussen vliegtuigen en stiltegebieden. “In West Betuwe zijn veel stiltegebieden, hoe heeft dit invloed op de route van de vliegtuigen?” Stop4deroute liet weten dat een stiltegebied geen invloed heeft op de route. “De vliegtuigen vliegen boven de 1800 meter en hebben dan volledige vrijheid.”

Wat vindt de gemeente?
Wethouder Hartman liet tijdens de bijeenkomst van 3 december weten dat de raad en het college op de hoogte zijn over de vierde aanvliegroute. Ook refereerde ze aan de motie die in juni 2023 werd aangenomen.

In de raadsvergadering van 27 juni 2023 heeft GroenLinks samen met de PvdA en D66 een motie ingediend tegen deze aanvliegroute. Daarin vroegen bovengenoemde partijen of gemeente West Betuwe zich uit kan spreken tegen deze vierde aanvliegroute, actief binnen de regio te vertellen over dit onwenselijke besluit, raad en inwoners actief te informeren over de ontwikkelingen en inwoners te vertellen over de mogelijkheid tot meer informatie via de website: www.stop4deroute.nl. Deze motie werd destijds unaniem aangenomen.

Wethouder Hartman liet tijdens de bijeenkomst van 3 december weten dat ze het college over deze avond op de hoogte gaat stellen ook wil ze aan het college voorstellen om namens de gemeente een brief naar IenW te sturen en hun zorgen over de vierde aanvliegroute te uitten. Verder wil wethouder Hartman met het regionale verband, dus met andere gemeentes uit het Rivierengebied, gaan praten over deze aanvliegroute en actie ondernemen.

Nog positief
Stop4deroute is positief. Van Thienen: “Het plan is nog niet in kannen en kruiken, het heeft zin om van je te laten horen. Wij geloven dat deze route er niet komt als er genoeg draagvlak is.”

Anne Ruth den Hertog