Eén Europese aanpak nodig tegen oneerlijke concurrentie luchtvaart
|
| | volkskrant.nl

Door: Wassila Hachchi en Matthijs van Miltenburg
Om internationaal mee te kunnen doen op luchtvaartgebied, moet Europa samen optrekken, vinden Wassila Hachchi en Matthijs van Miltenburg.
Dankzij miljarden steun van de Golfstaten zijn Qatar Airways, Emirates en Etihad Airways nu geduchte concurrenten voor bijvoorbeeld Air France-KLM
Bestuursvoorzitter Jos Nijhuis van Schiphol drukte zich afgelopen zaterdag in de Volkskrant nog voorzichtig uit over de concurrentie die Europese luchthavens en luchtvaartmaatschappijen ondervinden uit het Midden-Oosten. Wel zei hij dat als oneerlijke concurrentie bewezen wordt er maatregelen moeten worden genomen, 'omdat anders de Nederlandse en Europese markt op oneerlijke wijze worden leeggezogen.' Volgens D66 is actie snel nodig. En dan vooral en in eerste plaats in Europees verband.
Luchtvaartmaatschappijen uit de Perzische Golfregio hebben een snelle groei doorgemaakt. En iedereen vermoedt dat dit te danken is aan concurrentieverstorende staatssteun. Dankzij miljarden steun van de Golfstaten zijn Qatar Airways, Emirates en Etihad Airways nu geduchte concurrenten voor bijvoorbeeld Air France-KLM. Een eigen studie van Delta Airlines, United Airlines en American Airlines schat in dat het gaat om 42 miljard dollar steun sinds 2004. Onomstotelijk bewijs voor deze staatssteun zal echter moeilijk te vinden zijn, omdat de Golfstaten en hun luchtvaartmaatschappijen weigeren open kaart te spelen en inzicht te geven in financiële verhoudingen. De Amerikaanse carriers willen dat de regering-Obama hiertegen in het geweer komt. Europese carriers richten zich op hun beurt - terecht - tot de Europese transportministers en de Europese Commissie.
Geen nationale, maar Europese zaak
Europese landen kunnen gemakkelijk tegen elkaar worden uitgespeeld door de Golfstaten
In Europees verband gezamenlijk optrekken is namelijk de enige formule voor succes. Met nationale, protectionistische maatregelen en de bijbehorende nationale retoriek kom je er niet. Europese landen kunnen namelijk gemakkelijk tegen elkaar worden uitgespeeld door de Golfstaten. Een voorbeeld: staatsecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu heeft aangegeven dat er voorlopig geen nieuwe landingsrechten aan de Gulfcarriers op Schiphol worden verleend. Deze uitbreiding van rechten kan pas als onderdeel van een nieuw luchtvaartverdrag tussen de Europese Unie en de Golfstaten. Echter, de Franse regering verleende onlangs juist nog landingsrechten aan Qatar Airways voor de luchthavens Nice en Lyon. Navraag leert dat Mansveld hierover geen contact had gehad met haar collega. Het ging hier weliswaar om een beperkt aantal rechten voor regionale luchthavens, maar dit is wel waar we in Europa bang voor moeten zijn. Onze luchtvaartmarkt is een Europese, geen nationale, en beperkt zich ook niet enkel tot de grote, nationale luchthavens met een hubfunctie.
Eerlijke concurrentie
Het moet voor de Commissie makkelijker worden om instrumenten in te zetten die de concurrentiepositie van de Europese luchtvaartsector versterken
Wat we nodig hebben is één krachtige, Europese aanpak. De Europese Commissie moet daarvoor allereerst snel een mandaat krijgen om de onderhandelingen over een nieuw luchtvaartverdrag te starten. Het doel: toegang tot elkaars markten onder harde voorwaarden dat eerlijke concurrentie plaatsvindt. Het moet voor de Commissie makkelijker worden om instrumenten in te zetten die de concurrentiepositie van de Europese luchtvaartsector versterken. Nu al kan zij oneerlijke concurrentie corrigeren door valsspelers heffingen op te leggen. Maar door de zwaarte van die procedure en de gevolgen die heffingen hebben voor de handelsbetrekkingen is deze bevoegdheid nog nooit gebruikt. Die 'stok achter de deur' is daarom dringend aan herziening toe. Wil een dergelijk instrument toegevoegde waarde hebben en afschrikwekkend werken, dan moet ze ook makkelijker inzetbaar worden.
Keer het tij
Alleen door één krachtig Europees optreden kunnen we de toekomst van zowel Schiphol als KLM veilig stellen
Op luchtvaartgebied ziet D66 een kans voor de Europese Unie om de waarde van een Europese aanpak te bewijzen. Ieder voor zich staat in deze sector bijna gelijk aan een doodvonnis. Een vonnis waarvan de executie zich uitstrekt over vele jaren, maar waarbij de uitkomst vaststaat. We kunnen het tij nu nog keren door als één blok de Europese Commissie te steunen in de strijd voor gezonde concurrentieverhoudingen in de luchtvaart. Alleen door één krachtig Europees optreden kunnen we de toekomst van zowel Schiphol als KLM veilig stellen. Het is aan staatssecretaris Mansveld en haar collega's om dit te bereiken, zonder te vervallen in ouderwets nationaal protectionisme.
Wassila Hachchi en Matthijs van Miltenburg zijn voor D66 lid van respectievelijk de Tweede Kamer en het Europees Parlement Bekijk bericht op "volkskrant.nl"
Geplaatst door Wim uit Castricum