‘Besluiten Lelystad Airport zijn genomen op basis van verkeerde informatie’, zegt historicus

Door Rik Kapitein (Loco Mediagroep i.s.m. Omroep Gelderland)

LELYSTAD - Voor het eerst sinds de verkiezingen debatteert de Tweede Kamer vandaag over de luchtvaart, en daarmee over Lelystad Airport. Veel bewoners van de Noord-Veluwe zullen het debat met belangstelling volgen, omdat de vliegroutes van het nieuwe vliegveld daar overlast dreigen te veroorzaken. Eén van de onderwerpen op de agenda van de Tweede Kamer is een boek van Wezeper historicus Paul Werkman. "Ik hoop dat de Kamer inziet dat dit hele proces gepauzeerd moet worden."

'Schiphol Regeert' heet het boek dat Paul Werkman schreef. Het is niet zomaar een boek: Werkman deed veel onderzoek, voordat hij begon met schrijven. "Ik heb alle documenten gelezen omtrent Lelystad Airport, die vanaf 1993 verschenen zijn." In dat jaar kocht Schiphol het vliegveld. "Het was een hele stapel papier, maar gelukkig weet ik als historicus en onderzoeker wel hoe ik daar de informatie uithaal die ik nodig heb. Toch heeft het me nog een paar maanden gekost."

Schiphol dicteert reacties ministerie
Werkman trekt in zijn boek twee grote conclusies. De eerste is dat Schiphol bepaalt hoe de Tweede Kamer geïnformeerd wordt. "Ik heb in openbaar gemaakte mailtjes gelezen dat Schiphol bepaalde informatie niet wilde geven aan ambtenaren. De argumenten en het taalgebruik van die mailtjes wordt vervolgens door het Ministerie één op één gekopieerd in brieven aan de Tweede Kamer. Daaruit blijkt wel dat Schiphol dicteerde wat de minister en de staatssecretaris tegen de Kamer moesten zeggen."

Bekijk de video hier

Zijn tweede conclusie is zo mogelijk nog explosiever: de Tweede Kamer is meerdere keren bewust verkeerd geïnformeerd. "In 2008 ging de Tweede Kamer er mee akkoord dat er vakantievluchten van Schiphol naar Lelystad Airport verplaatst zouden worden. Daarbij stelde de Kamer één voorwaarde: het mocht alleen gaan om luchtvaartmaatschappijen die op dat moment al gebruik maakten van Schiphol. Er zouden geen nieuwe overeenkomsten getekend mogen worden voor Lelystad Airport. Daar was de Kamer heel duidelijk over, er is zelfs drie keer een motie daarover aangenomen." Werkman ontdekte echter dat het ministerie al in 2007 wist dat Europa niet akkoord zou gaan met die voorwaarde.

Al tien jaar bekend
In 2015 ging de Tweede Kamer akkoord met de uitbreiding van Lelystad Airport. Pas in 2017 vroeg het ministerie aan Europa toestemming voor de voorwaarden die aan de opening van Lelystad Airport werden gesteld. "Terwijl ze dus al tien jaar wisten dat Europa daar niet mee akkoord zou gaan", concludeert Werkman. "En dus kwam de minister met een zogenaamd 'we wisten het niet' terug bij de Tweede Kamer. Volgens haar moet Lelystad Airport alsnog open, want ja: 'we hebben nu zo'n mooie luchthaven, die laat je toch niet zomaar liggen', is dan het argument."

Werkman onderbouwt zijn stellingen uitgebreid in zijn 114 pagina's tellende boek. Demissionair minister Van Nieuwenhuizen heeft daarop gereageerd door te zeggen dat ze naar haar eigen idee de Tweede Kamer altijd 'goed en tijdig' heeft geïnformeerd. "Maar dit gaat natuurlijk niet alleen over deze minister", benadrukt Werkman. "Dit gaat ook over de eerdere staatssecretarissen en minister die hierover contact hebben gehad met de Tweede Kamer."

Goede hoop
Het boek is vandaag één van de 46 agendapunten in het debat over de luchtvaart. Het is dus maar de vraag of er echt veel aandacht vanuit de Tweede Kamer is voor de conclusies van Werkman. Toch heeft hij hoop. "Het is natuurlijk een nieuwe Kamer, na de verkiezingen zijn de zetels anders verdeeld. De afgelopen tijd hebben we het allemaal steeds over een nieuwe bestuurscultuur, en ik denk dat dit daar goed in zou kunnen passen."

"Zoals de zes gemeentes laatst ook al zeiden: het proces rond Lelystad Airport heeft het vertrouwen in de overheid geschaad. Als de Tweede Kamer er nu voor kiest dat proces even op pauze te zetten, en in gesprek te gaan met de inwoners van deze regio, zou dat vertrouwen weer wat terug kunnen komen. Want na alles wat ik gelezen heb, kan ik maar één conclusie trekken: de huidige besluiten over Lelystad Airport zijn genomen op basis van verkeerde informatie vanuit het ministerie. Lelystad Airport moet daarom dicht blijven."

De Tweede Kamer moet nog beslissen of Lelystad Airport daadwerkelijk open gaat.

Twee dagen voor het debat kwam demissionair minister Van Nieuwenhuizen met een wijziging in de routes voor vliegtuigen vanaf Lelystad Airport. Waar die vliegtuigen eerder vanaf Apeldoorn tot aan Gorinchem onder de 3000 meter moesten blijven, zijn die hoogtes nu vervallen. Voor de routes boven de Noord-Veluwe verandert niets.