Aanval op groeiplan Schiphol

Door Paul Eldering en Yteke de Jong

AMSTERDAM - De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) zet met ChristenUnie en D66 de aanval in op de toekomstige groei van Schiphol, tot de woede van de luchtvaartsector. De aanval komt op het moment dat het kabinet de knoop moet doorhakken.

Volgens OVV-voorzitter Jeroen Dijsselbloem hebben Schiphol en luchtverkeersleiding LVNL nog niks gedaan om de risico’s van de complexe luchthaven te verminderen. Ook vakbonden en bewoners klagen over het toenemende gevoel van onveiligheid op de grond, politici en bestuurders willen meer duidelijkheid.

ChristenUnie en D66 benadrukken dat veiligheid boven alles staat. „De OVV moet zelf kijken of de veiligheid voldodende verbeterd is om de Schiphol te laten groeien”, zegt Kamerlid Paternotte (D66), die stelt dat zijn oproep niet tot vertraing leidt.

Kriskras
„We constateren echter geen verbeteringen om de complexiteit van zes start- en landingsbanen die kriskras door elkaar liggen, de vele baanwisselingen en het drukkere vliegverkeer met pieken en dalen aan te pakken. Pas als die basis weer helemaal op orde is, kan eventueel worden gedacht aan verdere groei”, aldus een OVV-woordvoerster.

Met de opstelling dat er nog niets gebeurd zou zijn, mengt de OVV zich in een explosieve politieke discussie. Het kabinet staat op het punt om een besluit te nemen over de toekomst van de Nederlandse luchtvaart en over de groei van Schiphol. Minister van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) bevestigt in een reactie dat de luchthaven alleen maar kan groeien als dat veilig kan.

Schiphol, KLM en LVNL reageren stomverbaasd op de uithaal van de OVV, die in 2017 nog concludeerde dat de luchthaven veilig is. Dit werd vrijdag bevestigd door de Inspectie Leefomgeving en Transport.

„Het aantal incidenten door kruisend verkeer is gedaald van 46 naar 30 per jaar. Bovendien wordt nu alles onderzocht, voordat er een besluit over groei genomen kan worden”, zegt een woordvoerder. KLM-baas Pieter Elbers voegt daaraan toe: „We zijn een paar jaar geleden gestart met een traject om de luchthaven veiliger te maken. Ik ga er vanuit dat we straks voldoen aan de eisen die de OVV aan ons stelt.”

Hoofdpijndossier
Binnen de coalitie is de groei van Schiphol en de opening van Lelystad Airport een hoofdpijndossier. In het regeerakkoord is verdere uitbreiding van de luchthaven afgesproken, maar telkens wordt er door coalitiegenoten D66 en de ChristenUnie weer een aanleiding gevonden om concrete besluitvorming uit te stellen. Het KLM-personeel bood de Tweede Kamer vorige week een petitie aan om de knoop door te hakken.

De complexiteit, die door de OVV ter discussie wordt gesteld, is deels een gegeven gezien de ligging en inrichting. Dijsselbloem zet door zijn oproep eigenlijk een slot op de deur. „Het is onbetaalbaar om de hele luchthaven opnieuw aan te leggen, bijvoorbeeld met parallelle banen. Dat zou kapitaalvernietiging zijn. Kijk dan liever naar nieuwe concepten, waaronder een luchthaven in zee”, zegt directeur Peter Poot van gebiedsontwikkelaar Chipshol.

Complexe start en landing
Er wordt dagelijks veelvuldig gewisseld van start- en landingsbanen op Schiphol als gevolg van ’herrieafspraken’ met de omgeving. Dat maakt de luchthaven nog complexer. Afschaffen zou betekenen dat dit tot meer overlast voor de omgeving zorgt. „Wat er moet gebeuren laat ik aan de experts”, zegt Paternotte op de vraag of de wisseling van start- en landingsbanen afgeschaft zou moeten worden.

Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) liet eerder weten dat Schiphol kan groeien van de huidige 500.000 naar 540.000 starts en landingen ’in de huidige constellatie’. De bewindsvrouw laat al een evaluatie van de opvolging van de OVV-aanbevelingen uitvoeren. Bovendien is het Nederlands Lucht-en Ruimtevaartcentrum bezig hoe de groei veilig gefaciliteerd kan worden.

Een belangrijk verbeterpunt is volgens de sector ook het veiligheidsmanagementsysteem dat is opgezet om alle partijen beter te laten samenwerken. Desondanks heeft Schiphol regelmatig te maken met ernstige incidenten, waaronder bijna-botsingen in de lucht of op de grond, waardoor ’in potentie’ gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.