Vaker herrie maar niet méér decibellen

Door Rob Burg. (ed.nl)

EINDHOVEN - In het Decisio-rapport, over het accommoderen van 580.000 vliegbewegingen op Schiphol, Eindhoven Airport en Lelystad tot aan 2020, is de te verwachten geluidsbelasting voor de regio Eindhoven in twee heldere plaatjes weergegeven.

Maar wat betekenen die sigaarvormige geluidscontouren met waarden als 48, 58 en 68 dB Lden nu eigenlijk? Dorpen als Valkenswaard en Nijnsel worden door de nieuwe contouren, als 35.000 vliegbewegingen zijn toegevoegd aan Eindhoven Airport, grotendeels afgedekt. Maar nemen daarmee de te verwachten decibellen per vlucht in die gebieden toe? Of heeft het wellicht te maken met veranderende vliegroutes?

Volgens Kjeld Vinkx, medewerker van het bureau To70 dat de geluidsberekeningen voor het Decisiorapport deed, is dat niet aan de orde. “Het gaat hier om een cumulatie van geluid. Het aantal dB’s per vliegtuig neemt niet toe; eerder af omdat er met steeds stillere toestellen wordt gevlogen. Maar er zullen wel váker vliegtuigen overkomen. En het geluid dat die maken, wordt pas hinderlijk als heel frequent overgevlogen wordt.”

Klaas Kopinga, voorzitter van de BOW (omwonenden) en hoogleraar technische natuurkunde aan de TU/e, vergelijkt de contouren met lijnen in een ‘geluidsberg’. “Je stapelt geluid van bovenaf op, waardoor de basis steeds breder wordt.”

De contouren kunnen er uiteindelijk anders gaan uitzien, als het door Alders geleide overleg met de regio tot aanpassing van de plannen leidt.

Bij de bepaling van de huidige contouren werd nog gerekend met zogeheten Kosteneenheden, vernoemd naar professor Kosten, die het stelsel begin jaren zestig ontwikkelde. De contouren geven onder meer aan welke beperkingen hierdoor worden opgelegd. Binnen de 35 KE-zone mogen bijvoorbeeld geen nieuwe woningen worden gebouwd. De KE-waarden geven een omvang van de geschatte geluidhinder. Een KE-waarde verminderd met 10 levert het percentage mensen op dat bij die geluidbelasting ‘ernstige hinder’ ervaart. Bij 35 KE ligt dat dus op 25 procent van de bewoners. De oppervlakte binnen de 35 KE-lijn bepaalt verder de geluidsruimte van het vliegveld. Voor het civiel verkeer op Eindhoven ligt dat tot 2014 op 3,85 km². Zowel Eindhoven Airport als de luchtmacht vliegt de beschikbare ruimte momenteel niet vol.

De KE-methode is enkele jaren terug ingeruild voor een nieuwe dosismaat, die wordt gehanteerd in veel EU-landen. Deze maat staat bekend als loudness day evening night, afgekort tot Lden. De berekening in Lden is eveneens gebaseerd op het totaal aan geluid gedurende een jaar. Net als in de KE-methode wordt geluid dat in de avonduren wordt geproduceerd, zwaarder meegeteld dan geluid dat overdag te horen is (factor 3,16). Nachtelijke herrie telt zelfs tien keer zo zwaar.

Anders dan bij de KE-methode wordt geen drempel toegepast, waardoor ook vliegtuigen meegeteld worden die minder dan 65 dB aan geluid produceren. Een ander belangrijk verschil is dat bij Kosteneenheden alleen de geluidspieken worden meegenomen. Bij de Lden-berekeningen telt ook het aanzwellend en wegstervend geluid van het vliegverkeer mee.