Regels van nieuw geluidstelsel

Op 1 november gaat een tweejarig experiment van start met een nieuw normen- en handhavingsstelsel. Hierin wordt de verdeling van de geluidbelasting in de omgeving van Schiphol niet meer geregeld via de 35 handhavingspunten voor het etmaal en de 25 voor de nachtperiode. Daarvoor in de plaats komen regels over welke banen en routes onder welke condities ingezet kunnen worden. Wat zijn die regels?

Om de lokale milieubelasting waar mogelijk te beperken, wordt in het nieuwe geluidstelsel uitgegaan van het principe van strikt preferentieel baangebruik. Dit houdt in, dat – in¬dien het weer en de andere omstandigheden het toelaten – zoveel mogelijk wordt gestart en geland op die banen die de minste bebouwing belasten en hinder veroorzaken. Dit zijn de Polderbaan en Kaagbaan.
Om dit te bewerkstelligen zijn vier regels opgesteld, die zow¬el vóór, tijdens als na elk gebruiksjaar (een gebruiksjaar loopt van 1 november tot en met 31 oktober) zullen worden gecon¬troleerd. Voor aanvang van het gebruiksjaar moet Schiphol een Operationeel plan maken. Dit plan wordt voor advies aan de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) gestuurd. Daarna gaat het, voor controle of de regels goed zijn toegepast, naar de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (voorheen Verkeer en Waterstaat en VROM). Maar ook tijdens en na het gebruiksjaar wordt getoetst of de regels zijn nageleefd.

Regel 1: Noordelijk baangebruik preferent
De eerste regel is dat noordelijk baangebruik (starten en landen in noordelijke richting) de voorkeur heeft boven zuidelijk baangebruik en westelijk baangebruik boven starten en landen in oostelijke richting. In de praktijk betekent dit dat, als het kan, bij voorkeur geland wordt op de Kaag¬baan (06) en gestart wordt van de Polderbaan (36L). Tijdens piekperioden wordt daarbij voor landingen naast de Kaag¬baan (06) de Aalsmeerbaan (36R) ingezet en voor starts de Zwanenburgbaan (36C) naast de Polderbaan (36L).
Hiervoor is gekozen, omdat noordelijk baangebruik, landen op de Aalsmeerbaan (36R) en starten vanaf de Zwanenburg¬baan (36C), vooral in de meest geluidbelaste woonkern dicht bij de luchthaven, Aalsmeer, minder hinder veroorzaakt dan starten van de Aalsmeerbaan (18L) en landen op de Zwanen¬burgbaan (18C).

Regel 2: Inzet extra baan
De tweede regel heeft betrekking op het inzetten van een tweede start- of landingsbaan. Om onnodige hinder te voorkomen gebeurt dit pas als het verkeersaanbod groter is dan de capaciteit van de primaire start- en landingsbaan (meestal de Kaagbaan en Polderbaan). De maximale capaci-teit van de vijf hoofdbanen van Schiphol is onder goede weersomstandigheden 36 landingen of 38 starts per baan per uur. Er mag dus pas een tweede start- of landingsbaan worden ingezet, wanneer er méér verkeer wordt verwacht dan op één start- of één landingsbaan kan worden verwerkt.

Regel 3: Verdeling verkeer bij inzet van drie banen
De derde regel gaat over de verdeling van het verkeer tijdens piekperioden. Dan worden in de regel, afhankelijk of het een start- of landingspiek betreft, twee startbanen en één land¬ingbaan of twee landingsbanen en één startbaan gebruikt. Dit heet 2+1 baangebruik.
Uit veiligheidsoverwegingen wil de luchtverkeersleiding kruisend verkeer in de lucht zoveel mogelijk voorkomen. Daarom geldt de regel dat tijdens startpieken startend ver¬keer met een westelijke bestemming zoveel mogelijk van de westelijke banen gebruik maakt (Polderbaan en Kaagbaan) en verkeer met een oostelijke en zuidelijke bestemming van de oostelijke banen.
Voor landend verkeer ligt het iets anders, omdat landend verkeer vanuit drie richtingen naar Schiphol toevliegt: het oosten, westen en zuiden.
De intentie is dat tijdens landingspieken, wanneer twee lan-dingsbanen in gebruik zijn, verkeer uit westelijke en zuide-lijke richtingen zoveel mogelijk wordt afgehandeld op de
westelijke banen (Kaagbaan en Polderbaan) en verkeer uit oostelijke richtingen zoveel mogelijk op de oostelijke banen (Aalsmeerbaan en Zwanenburgbaan).
Hiervoor zijn streefnormen opgesteld. Op jaarbasis moet tijdens landingspieken waarbij de Polderbaan (18R) en Zwanenburgbaan (18C) worden gebruikt, 45% van het landende verkeer op de Polderbaan (18R) plaatsvinden. Dit is iets hoger dan de huidige verdeling. Voor de Kaagbaan (06) is de norm voor de verdeling van het landende verkeer tijdens landingpieken tussen de Kaagbaan (06) en Aalsmeerbaan (36R) 50%.
Tijdens de proef met het nieuwe geluidstelsel wordt nagegaan of en zo ja, onder welke voorwaarden, deze per-centages kunnen worden verhoogd.

Regel 4: Gebruik van een vierde baan
Bij de overgang van een start- naar een landingspiek en omgekeerd worden momenteel voor de betrouwbaarheid van de operatie, om vertragingen te voorkomen, voor een beperkte tijd af en toe geen drie maar vier banen ingezet; twee voor landingen en twee voor starts. Dit wordt 2+2 baangebruik genoemd.
Regel 4 heeft tot doel om het gelijktijdige gebruik van vier banen te beperken. Gemiddeld genomen mogen per jaar niet meer dan 40 vliegbewegingen per dag op de vierde baan worden gemaakt, met een maximum van 60 per dag bij operationele verstoringen, zoals vertragingen.
Tijdens de discussies over de invulling van het nieuwe stelsel bleek het moeilijk om een duidelijke, technische goed uit-voerbare en handhaafbare definitie voor de vierde baan vast te leggen. Het experiment met het nieuwe geluidstelsel heeft onder meer tot doel om deze definitie te bepalen.
Verder moet het experiment uitwijzen of het nieuwe geluid¬stelsel voor de omgeving en voor de luchtvaartsector beter uitlegbaar, uitvoerbaar en handhaafbaar is dan het huidige stelsel, zonder dat het tot meer gehinderden en grote ver¬schuivingen in de lokale hinder leidt.
Ook zal een onafhankelijk deskundige toetsen of het nieuwe stelsel eenzelfde bescherming biedt als het huidige, dat tijdens het experiment naast het nieuwe stelsel blijft functio¬neren.
Als alle partijen aan de Alderstafel positief zijn over de resul¬taten, zullen stappen worden ondernomen om het nieuwe stelsel op te laten nemen in de wet- en regelgeving voor Schiphol.

Werking nieuwe geluidstelsel
Berekeningen van de Alderstafel laten zien, dat de invoering van het nieuwe geluidstelsel per saldo ten opzichte van het bestaande stelsel voor een lichte daling van de geluidbelas-ting zal zorgen, zowel nu als in de toekomst. Daarbij vindt een lichte verschuiving van de geluidbelasting plaats van het gebied ten zuiden naar het gebied ten noorden van de luchthaven.
Een belangrijk voordeel dat van het nieuwe stelsel wordt verwacht, is dat het voor een voorspelbaarder baangebruik zorgt. Verder zullen stuurmaatregelen bij dreigende over¬schrijdingen van de handhavingspunten voor geluid niet meer nodig zijn. Deze zorgden in het verleden vaak voor veel commotie en extra overlast in dichtbij de luchthaven gelegen woongebieden.

Meer informatie over het experiment met het nieuwe geluid¬stelsel is te vinden op www.alderstafel.nl