Randstad rukt op naar de Veluwe

HARDERWIJK - In de ochtendzon gooit Gerrit Hagen (68) zijn hengel uit bij de Havenkade in Harderwijk. Tussen de zeilboten trotseert hij de kou met zijn groene jas en zwarte muts. Een molen maakt het Hollandse tafereeltje compleet.

Hagen is gesteld op zijn rust. Nooit gaat hij naar de Randstad. In de winter is hij in Harderwijk en in de zomer op Ameland. ,,Beter dan hier kun je het niet treffen.’’ Het is hem echter opgevallen dat Nijkerk en Putten vol met verkeer zitten. Ook de plannen van Lelystad Airport zijn hem niet ontgaan. In de verte staat een bouwkraan: Harderwijk als verlengstuk van de Randstad. ,,Ik ben geen westerling,’’ zegt Hagen fel. ,,Laat het Westen maar zo ver mogelijk wegblijven.’’

De Veluwe staat bekend om haar natuur, ruimte en rust, maar is dat nog wel zo? De Randstad schuift steeds verder op richting de Noord- Veluwe, zegt CDA-Statenlid John van Meteren.

Minister Jacqueline Cramer (VROM) geeft vandaag het startsein voor ‘Randstad 2040’, een verzamelnaam voor activiteiten van haar ministerie die moeten leiden tot een beleidsnotitie in juli 2008 over die almaar groeiende Randstad.

Intussen vestigen zich op de Veluwe steeds meer bedrijven omdat er geen plek is in de Randstad. Volgens Van Meteren is hiermee niet alleen ‘een stukje Veluwe weg’, maar komen ook de leef- en werkruimte van bewoners in het geding. De komst van een bedrijf trekt ook werknemers van buiten aan, schetst hij. ,,Je krijgt er forensen bij. Bovendien gaan de huizenprijzen fors omhoog.’’ De huizenprijzen zijn op de Noord-Veluwe tussen 1992 en 2002 met 270 procent gestegen, blijkt uit gegevens van de provincie Gelderland. De huizen zijn in die periode dus bijna drie keer zo duur geworden, een stijging die iets boven de rest van Gelderland ligt.

Daarnaast wil Schiphol uitbreiden via Lelystad Airport. Dat betekent 2,5 miljoen passagiers per jaar extra voor deze luchthaven en twintig vluchten per dag, waarvan er zeven over de Veluwe komen. Hoewel directeur Lex Oude Weernink van Lelystad Airport zegt dat de vliegtuigen twee kilometer hoog boven de Veluwe zullen vliegen, is actiegroep ‘Herrie boven Hierden’ niet gerust. Hans Schaaff vreest geluidsoverlast in zijn dorp en is bang voor verdere uitbreiding. Daarom voert hij actie, deels tegen beter weten in. ,,Je kunt het toch niet stoppen.’’

Uiteindelijk brengt de opschuivende Randstad ‘meer lasten dan lusten’ vindt ook Statenlid John van Meteren. Hij organiseerde onlangs een debat onder de noemer ‘De Randstad schuift op’, na signalen van gemeentes, ondernemers en bewoners dat de druk op de Veluwe toeneemt. ,,Voor bewoners valt weinig te kiezen. Dit is in alle vezels een probleem. Overal merk, proef en voel je de oprukkende Randstad.’’

Wie naar het Harderwijkse industrieterrein Lorentz rijdt, ziet dat palingrokerijen en bouwmarkten elkaar afwisselen. Een bord met ‘Harderwijk ontwikkelt’ kondigt een groot nieuwbouwproject aan. Verderop is de bouw van Lorentz-Oost al begonnen, dat uiteindelijk 65 hectare moet worden.

Sander Kaptein (54) heeft het allemaal al eerder meegemaakt. Hij ontvluchtte Pijnacker omdat dat samen met Zoetermeer, Rotterdam en Den Haag vergroeide tot ‘één gigastad’. Zijn vrees is dat Ermelo, iets ten zuiden van Harderwijk, hetzelfde lot is beschoren. Harderwijk schurkt al tegen zijn geliefde plaatsje aan. Hij ziet de ontwikkelingen met lede ogen aan. ,,Maak de rest ondergeschikt en houd de Veluwe groen.’’

Commissaris van de koningin in Gelderland Clemens Cornielje zegt de Veluwe mooi te willen houden. ,,De provincie bouwt daarom bedrijventerreinen bij plaatsen aan de rand van de Veluwe.’’ Hij benadrukt echter dat hij de ontwikkelingen niet wil tegenhouden. ,,Er moet ruimte zijn voor bedrijvigheid.’’

,,We slibben dicht,’’ erkent burgemeester John Berends van Harderwijk, ,,en wat je bouwt wordt zelden weer groen.’’ Maar ook hij zegt: ,,De Veluwe mag absoluut niet op slot.’’