Piloten mogen vliegen na misser

DEN HAAG - De KLM-gezagvoerder en zijn copiloot die woensdagavond met hun Boeing 737- 306 vanaf de taxibaan in plaats van de startbaan opstegen, mogen voorlopig blijven vliegen.

Deze ernstige fout had tot een ramp op Schiphol kunnen leiden. Toch ziet de Inspectie Verkeer en Waterstaat geen aanleiding de piloten in afwachting van onderzoeken aan de grond te houden.

De Boeing vertrok woensdagavond even na achten naar Warschau.

De piloot had via de Zwanenburgstartbaan moeten opstijgen, maar nam in plaats daarvan de evenwijdig daaraan lopende taxibaan.

Als daar op dat moment een ander vliegtuig of voertuig was geweest, had een ramp kunnen gebeuren.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid noemt het incident ‘ernstig’ en heeft een onderzoek ingesteld. De gezagvoerder en de copiloot zijn donderdag door de onderzoekers gehoord, na hun terugkomst uit Warschau. Zij zijn zelf teruggevlogen.

Ook de Inspectie Verkeer en Waterstaat doet onderzoek naar de toedracht en hoort de piloten en de luchtverkeersleiders begin volgende week. De inspectie kan vergaande maatregelen nemen, zoals een schorsing, maar noemt dat ‘in dit stadium niet relevant’.

Het Openbaar Ministerie ziet ‘vooralsnog’ geen reden om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen.

‘‘Maar dat kan veranderen als nieuwe informatie beschikbaar komt,’’ aldus een woordvoerder. Of de piloten na de vlucht getest zijn op het gebruik van alcohol, konden of wilden partijen niet zeggen.

Deskundigen noemen het verbijsterend dat de piloten op hun ‘eigen’ Schiphol zo’n fout konden maken.

Het weer was niet extreem, de banen naar verluidt sneeuwvrij en het zicht goed. Bovendien wordt de taxibaan verlicht met anders gekleurde lampen. Luchtvaartdeskundige Hans Heerkens van de Universiteit Twente zegt: ‘‘Je ziet bij dit soort missers vaak dat er sprake was een combinatie van factoren. Een communicatiestoornis bijvoorbeeld, niet goed opletten.’‘

Volgens Evert van Zwol van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers is het incident ‘niet uniek’.

‘‘Het is vaker gebeurd,maar voor zover ik weet niet op Schiphol.’‘

Desondanks vindt hij dat het Openbaar Ministerie op afstand moet blijven. ‘‘Nu melden piloten alles wat misgaat. Dat is bedoeld om de luchtvaart veiliger te krijgen.

Als de piloten strafrechtelijk vervolgd zouden worden, komt de bereidheid om te melden onder druk te staan. Dat zou de vliegveiligheid geen dienst bewijzen.’‘

De Luchtverkeersleiding heeft niet kunnen voorkomen dat de piloot de verkeerde baan gebruikte. Hoe dat kon gebeuren, wil de organisatie niet zeggen. Zij onthoudt zich van commentaar.

Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium is bezig met de ontwikkeling van een soort tomtom voor vliegtuigen, waarmee onder meer dit soort incidenten verleden tijd zullen zijn, zegt Rob Ruigrok, hoofd afdeling cockpit- en flightoperations.

Op een digitale kaart is dan in de cockpit te zien waar het toestel precies is, en waar andere vliegtuigen staan Ook de taxiroute is vast te leggen in het systeem, zodat piloten niet langer de weg kwijt raken op vliegvelden. Vermoedelijk duurt het nog een jaar of tien voordat dit systeem wereldwijd zal worden ingevoerd.

Dat duurt zo lang vanwege allerlei internationale eisen aan veiligheidssystemen. (SANDRA DONKER)