Oplossingen vliegtuiggeluid op drie schaalniveau’s

Grindbakken, dikke geluidswallen en ronde daken. Dat zijn een aantal doeltreffende manieren om de geluidsoverlast door startende en opstijgende vliegtuigen tegen te gaan. Ook helpen kronkelige straten, bouwblokken die als een dichte wand naar de geluidsbron staan, en bermgroen.

Dit blijkt uit het onderzoek Re-sil(i)ence waarop Martijn Lugten onlangs afstudeerde aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. “Ik heb gezocht naar oplossingen op de schaalniveaus stedebouw, gebouw, en materiaal. En op elk niveau heb ik wel een aantal oplossingen gevonden.”

Onderzoek rond luchtvaartgeluid richt zich normaal gesproken vooral op geluidsreductie bij het vliegtuig zelf. Lugten beschouwt juist de ruimtelijke omgeving. Hij heeft onder meer gekeken welke weggeluid-reducerende elementen toepasbaar zijn voor vliegtuiggeluid. En aangezien de voornaamste vliegtuigoverlast wordt veroorzaakt bij het opstijgen en in de eerste tien à vijftien kilometer, zijn dat er best veel.

“Opstijgen veroorzaakt een lage brom. Deze kun je bijvoorbeeld tegenhouden met een gesloten bouwblok, maar ook met een dikke geluidswal. De wal moet dik zijn vanwege de lage frequentie van het geluid. Het voordeel daarvan is, dat je ook iets ín de wal kunt doen, zoals goederen opslaan of voedsel verbouwen in kassen.” Op stedebouwkundig niveau is het verder slim om wijken te voorzien van kronkelige straten. Aangezien geluid de bocht niet omgaat, verstrooit het dan namelijk gemakkelijker.

Openbaar groen
Een opmerkelijke oplossing op gebiedsniveau is de aanleg van voldoende openbaar groen. “Mensen hebben minder last van stress en overlast als ze gemakkelijk toegang hebben tot de natuur”, aldus Lugten. “Dit is dus een eenvoudige maatregel om het gevoel van overlast te beperken.”
 
Overigens heeft ‘groen’ ook invloed op het geluidsniveau, met name als het groen betreft dat in grond met een open structuur staat, bijvoorbeeld een bos of slecht onderhouden bermgroen. Geluid verdwijnt namelijk in de gaten die bij een dergelijke open structuur horen. Overigens hoef je hiervoor nier perse groen te gebruiken: een grindbak voldoet ook.
 
Op gebouwniveau liggen oplossingen voor de hand als een goede isolatie / en eventueel een dubbele schil.

Lugten heeft zijn afstuderen deels bij de gemeente Haarlemmermeer uitgevoerd. Al tijdens dit afstuderen is er interesse ontstaan vanuit van verschillende stakeholders in de regio, waaronder Schiphol. “Die willen om te beginnen al kijken of ze de dikke geluidswal kunnen doorvoeren bij de A9.” De student, die ook een master volgt die Civiele Techniek combineert met Technische Bestuurskunde, gaat nu kijken hoe hij zijn ideeën kan implementeren in de praktijk.