‘Ook in Zwanenburg kan het stiller worden’

SCHIPHOL - ,,Pas als vliegtuigen zo weinig lawaai maken dat het geluid opgaat in de geluiden van auto’s en mensen in de omgeving, ben ik tevreden.’’ Al geeft Belur Shivashankara meteen toe dat wetenschappers eigenlijk nooit tevreden zijn. Ze blijven maar zoeken naar nóg beter en nóg stiller. Zo ook Shivashankara. Hij werkt al dertig jaar voor Boeing in Seattle en al dertig jaar zoekt hij naar oplossingen om vliegtuigen minder lawaaierig te maken. Deze week hield hij een presentatie voor de Commissie Regionaal Overleg Schiphol (CROS) over wat er in de toekomst verwacht mag worden van vliegtuigbouwers.

,,Steeds stillere vliegtuigen’‘, zegt Shivashankara. ,,Zelfs in een dorp als Zwanenburg dat zo dicht bij de startbaan ligt, kan het veel stiller worden. Technisch, dat is onze taak, maar ook procedureel. Door veel steiler te landen kun je zorgen dat minder mensen last hebben van vliegtuigen. Maar dat vereist ook nieuwe technologie, want voor luchtverkeersleiders is het steile dalen nu nog heel onoverzichtelijk. Ondertussen kunnen we als vliegtuigontwerpers alleen maar doorgaan verder zoeken naar de bron van het lawaai.’‘

Dat zit soms in kleine details. ,,Uit tests bleek dat er veel geluid van de vleugels kwam. Een constante fluittoon. De herrie bleek afkomstig uit de luchtgaten die gebruikt worden om met warme lucht ijs van de vleugels te blazen. Tijdens het vliegen werkten die gaten als bierflesjes waarop je kunt fluiten. Door de vorm van de gaten aan te passen werd dat geluid verholpen. Het scheelde weer een paar decibellen herrie.’’

Shivashankara klapt zijn laptop open en speelt een promo-filmpje van Boeing af. De presentatie begint bij de rokende, stinkende en brullende motoren van historische gevaartes als de beruchte Russische Tupolev en eindigt na decennia van innovatie en verbetering bij Boeing’s nieuwste trots: de 7E7. Met speciale kartelranden aan de motoren die in geluidsabsorberende omkistingen geplaatst worden, is een flinke vermindering van de herrie bewerkstelligd. Shivashankara: ,,Met de 7E7 hebben we naar de huidige inzichten de stilst-mogelijke motoren gemaakt. Hierna moeten er revolutionaire ontdekkingen worden gedaan. Ik schat dat rond 2008 zo’n doorbraak best zou kunnen komen.’‘

Technische vernieuwing is niet zaligmakend, beseft ook Shivashankara. ,,We kunnen ons gemakkelijk opsluiten in laboratoria en windtunnels en werken aan ieder braampje en uitstekend moertje dat luchtweerstand en dus lawaai veroorzaakt. Maar we hebben ook veel aandacht voor de psychologische effecten van de herrie. De omwonenden en ook de passagiers ervaren lawaai niet in cijfers en formules. We onderzoeken nu dus ook de kwaliteit van geluid. Wát is het precies dat geluid zo storend maakt.’‘

Bij Boeing zijn ze natuurlijk ‘wel goed maar niet gek’. Behalve alle zorgen die de vliegtuigbouwers zich maken om het welzijn van omwonenden van luchthavens en de emotionele beleving van motorgeluid in cabine, gaat hun werk natuurlijk om het verdienen van geld. En om het verkopen van zoveel mogelijk vliegtuigen. Shivashankara: ,,We hebben wel eens uitgerekend dat er de komende twintig jaar 24.993 nieuwe vliegtuigen nodig zijn in de wereld. Dat staat voor een totaal verkoopbedrag van twee biljard dollar. Er zullen weinig luchtvaartmaatschappijen zijn, die straks lawaaierige vliegtuigen willen kopen, omdat steeds meer luchthavens herriemakers in de ban doen. Ik zeg daarom wel eens dat we twee biljard redenen hebben om vliegtuigen stiller te maken.’’

Coen Polack