Ook bij kleine concentraties fijnstof grotere kans op overlijden

Door: Sander Voormolen

WETENSCHAP -  Langdurige blootstelling aan fijnstof verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden, zelfs bij concentraties beneden de officiële Europese norm. Tot die conclusie komt een Europees consortium van onderzoekers na het analyseren van 22 studies onder 367.251 Europeanen. De resultaten verschijnen vandaag in het medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.
Fijnstof is de verzamelnaam voor deeltjes in de lucht die zo klein zijn dat ze diep in de longen doordringen. Het autoverkeer is een belangrijke bron, maar ook fabrieken en verwarmingsinstallaties dragen bij. Voor elke toename van 5 microgram fijnstof per kubieke meter lucht in de jaarlijkse blootstelling, stijgt de kans op vervroegd overlijden met 7 procent.

Rob Beelen van de Universiteit Utrecht, eerste auteur van het artikel zegt vandaag in NRC Handelsblad:
“Voor Nederlandse begrippen is dat het verschil van wonen aan een drukke verkeersweg in de stad of wonen op het platteland.”

OOK BIJ CONCENTRATIES ONDER DE NORM VERHOOGD RISICO OVERLIJDEN
Het sterkste effect op de gezondheid vonden de onderzoekers bij fijnstof kleiner dan 2,5 micrometer. De EU heeft daarvoor een norm van 25 microgram per kubieke meter lucht vastgesteld. In de analyse vonden de onderzoekers echter dat er bij mensen die wonen in gebieden waar de concentratie fijnstof onder die norm zit, toch een verhoogd risico is op vervroegde sterfte. Beelen:
“Ook bij concentraties onder 20 en 15 microgram fijnstof per kubieke meter zagen we nog steeds een negatief effect op de sterfte. Zelfs onder de 10 microgram per kubieke meter, de richtlijn die de Wereldgezondheidsorganisatie aanbeveelt, zagen we nog een verhoogd risico. Feitelijk is er geen drempelwaarde waaronder je geen effect meer ziet op vervroegde sterfte.”

EUROPESE NORMEN ZIJN TE RUIM
In Nederland laaide de discussie over de gezondheidseffecten van fijnstof dit jaar op, nadat minister Schultz van Infrastructuur & Milieu op verschillende wegen de maximumsnelheden verhoogde. Dat geeft meer uitstoot van fijnstof, maar de minister beriep zich erop dat er in Nederland nauwelijks plekken zijn waar de Europese normen worden overschreden.

Het onderzoek van Beelen en zijn collega’s wijst er nu op dat de normen te ruim zijn. Beelen:
“De overheid houdt bij de normstelling rekening met meer factoren dan alleen de volksgezondheid. Maar als wetenschapper kan ik zeggen: hoe lager de normen voor fijnstof, des te beter voor de volksgezondheid.”
Het verlies aan levensverwachting voor mensen die langs een drukke verkeersader wonen, kan oplopen tot een paar maanden zegt Beelen. Omdat fijnstof zich verspreidt door de wind en over lange afstanden getransporteerd kan worden, is het lastig te voorspellen welk effect lokale maatregelen als het verlagen van de maximumsnelheid zouden hebben.

Noot redactie vlieghinder.nl
Hoewel bovenstaand artikel geen verband met vliegverkeer suggereert, blijkt deze vorm van luchtvervuiling wel degelijk ook door vliegverkeer/c.q luchthavens veroorzaakt kunnen worden. De destijd uitgevoerde MER is hier duidelijk over. Zie het hoofdstuk lucht en geur uit de milieueffectrapportage 2003.