Ongeloof of Vertrouwen?

Onrust rond nieuwe opdracht aan Commissie CDV

De weergave in de pers (Trouw, NRC, NHD) van een persbericht van deze commissie geeft te denken.

Het project MEIS van Verkeer en Waterstaat werd oorspronkelijk opgezet met als doel de populariteit van Schiphol nieuw leven in te blazen. Een kersverse staatssecretaris zou dit varkentje wel wassen. (MEIS betekent Management Evaluation Information Schiphol: Managen van de argeloze burger in het buitengebied; het betekende ‘Sijmen betaal!’)

Helaas heeft de uitbreiding van Schiphol met de Polderbaan, die zij in dit kader opende met enthousiaste aansporingen, geleid tot het omgekeerde. De Polderbaan veroorzaakte een dramatische toenemen van klachten over geluidsoverlast. Geen van de verzekeringen van de Staatssecretaris en van haar omgeving, dat namelijk de nieuwe klachten berustten op onwennigheid en wel gauw zouden afnemen, zijn uitgekomen. Niet alleen klachten namen toe, maar ook de problemen van Schiphol zelf met die twee zo vlak naast elkaar liggende banen. De leefbaarheid van Noord Kennemerland is naar de maan.

Een belevingsonderzoek, en ook een plaatselijk uitgevoerde enquête, om de stelling te bevestigen dat buitengebieden als Castricum geen ernstige hinder ondervinden, kwamen uiterst onvoordelig uit.

De staatssecretaris leek eerst wijzer geworden, vooral in haar omgang met de Eerste Kamer. In een inhoudelijk groeiend Plan van Aanpak van de evaluatie van de inrichting van het Stelsel schiep zij zelfs ruimte voor de gedachte dat er iets kon mankeren aan het Stelsel zelf.

Helaas, bij haar laatste optreden in de Tweede Kamer, een Kamer waarvan de visie op Schipholgebied nooit de vooruitziendheid van die van de Eerste Kamer heeft getoond, blijkt ze weer terug te vallen op haar oude idee dat je de oorzaak van de onrust alleen maar moet zoeken in verkeerde voorlichting aan omwonenden van Schiphol. Zij ‘zal de voorlichting wel zelf ter hand nemen’. Geruchten suggereren zelfs dat ze het geld dat CROS ontvangt voor het klachtenbureau IKB zal blijven doorbetalen, wanneer CROS het IKB, het klachtenbureau, naar de Luchtvaart overhevelt. Ontneem Sijmen de kans van spreken.

Wij putten niettemin nog steeds hoop uit het feit dat de wetgever ooit heeft beloofd dat de overlast, zelfs al zal Schiphol groeien, nooit zal toenemen en dat dit zorgvuldig zal worden getest (Motie Baarda, Eerste Kamer).

Een verder bron voor hoop op een wending ten goede lag in de houding van de door MEIS ingestelde commissie Eversdijk (CDV, Commissie Deskundigen Vliegtuiggeluid. De oorspronkeijke uitspraken van deze commissie die U nog steeds op haar website kunt vinden geven daar alle aanleiding toe:

De doelstelling is om één eenduidig systeem te ontwikkelen om de hoeveelheid geluid te bepalen ten behoeve van de handhaving.
De commissie is onafhankelijk en laat zich voorlichten door alle betrokken partijen, zoals overheden, milieugroeperingen en luchtvaartindustrie.
Voor de ontwikkeling van het systeem zal de commissie aan geen van de betrokken partijen en belangen de voorkeur geven.

Daar ligt onze reden voor vertrouwen in die commissie. Zonder meer hechten wij geloof aan deze ferme uitgangspunten. Die uitspraken hebben betrekking op handhaven. Let wel Handhaven, dat is zorgen dat het nooit meer erger zal worden. In de ‘dubbeldoelstelling’, groei van Schiphol en toenemen van leefbaarheid, gelooft wel geen mens. De Commissie kreeg crediet. De omgang van de commissie met de reacties op haar tweede rapportage gaven steun aan het vertrouwen waarmee ook de platforms uitkijken naar een serieuze bespreking van hun eigen reactie op deze rapportage.

Maar nu neemt de commissie, die zegt haar oren naar geen partij te zullen laten hangen een opdracht aan, die zij, ondanks ‘ingewikkeldheid’, met voorrang moet uitvoeren. Een opdracht die streng handhaven van orde lijkt in te ruilen voor het verstrekken van wat informatie over de wanorde: ‘De eisen die worden gesteld aan metingen ter informatie zijn minder hoog dan aan metingen voor handhaving. Aan meetresultaten ter informatie zijn geen juridische gevolgen verbonden.’

Lees het bovenstaande goed.
Dat zijn niet metingen zoals oorspronkelijk metingen zijn bedoel, voor toepassingen als:
1. meting om de geluidsbelasting in bepaalde punten rechtstreeks vast te stellen (“als er te veel geluid wordt gemeten, wordt opgetreden”);
2. meting om nauwkeuriger te rekenen (“aan de hand van de meetgegevens wordt gekeken in hoeverre de berekeningen verbeterd kunnen worden.”). 

Is de enige bedoeling de arme omwonenden ook wat aandacht te geven? Geruststellen heet dat. Volgens de pers is dat nodig om het wantrouwen van de omgeving jegens Schiphol en de Overheid over geluidshinder te doen afnemen.
Er is evenwel een ruimere doelstelling mogelijk. Indien de meetresultaten naar beide zijden van de scheidslijn worden verschaft. Indien ook de Luchtvaart profijt trekt, om beter te leren zien wat hinder is; dan zit het beter. Dan komt de maatregel veel dichter bij wat ook het overleg van de gezamenlijke platforms als doel stelt, én voor meten én voor registreren van klachten. Dat namelijk alle middelen moeten worden aangewend om beter te begrijpen wat er aan de hand is. In dat geval kunnen wij, burgers, luchtvaart en overheid inderdaad gaan vertrouwen. Niet omdat de twee laatsten ons, de burgers, voorlichten, maar omdat zij er bovendien voor zorgen zelf voorgelicht te worden over wat er bij ons aan de hand is. Zoiets noemen wij wedersijds begrip.

Ik waag het dus om er aan twijfelen dat de conclusie ven Trouw de enig mogelijke is.
Een laatste strohalm?  Laat het niet waar zijn. 
Het is inderdaad een zaak van Ongeloof of Vertrouwen.
Laten we beginnen om in de Commissie CDV te blijven vertrouwen als “in een goed instrument”.
Het recent door haar uitgegeven persbericht laat die mogelijkheid nog wagenwijd open.
Daar gaan we voor.