Grondbeleid Schiphol op afstand

Schiphol heeft een stap teruggedaan in de gebiedsontwikkeling rond Schiphol. Die is na jaren van onduidelijkheid definitief bij Schiphol Area Development Company (SADC) neergelegd.

De aandeelhouders - Schiphol, de gemeentes Amsterdam, Haarlemmermeer en de provincie Noord-Holland - hebben SADC versterkt met euro 80 mln aan grond en kapitaal. Verder heeft Schiphol zijn participatie in SADC verkleind ten opzichte van de andere drie deelnemers. Alle vier nemen nu voor een kwart deel. Schiphol kwam van 33,3%, Noord-Holland van 18,1%. Amsterdam en Haarlemmermeer hadden ieder 24,3% van de aandelen.

‘SADC is sinds kort een volwaardig regionaal grondbedrijf met eigen grond en kapitaal dat tot taak heeft in de regio buiten de hekken van Schiphol de bedrijventerreinen te verzorgen’, zegt directeur Ruud Bergh. ‘Marketing en gebiedsontwikkeling worden hierbij geïntegreerd. Dit maakt het aantrekkelijk voor partijen als de Haven van Amsterdam, het grondbedrijf Amsterdam en de Veiling Flora Holland Aalsmeer om intensiever met ons samen te werken.’

Korte termijn denken

In zijn semi-publieke rol verzoent SADC het belang van de ruimtelijke economie met het kortebaanschaatsen van de logistieke dienstverleners. Bergh: ‘Als je in de vervoerswereld een horizon hebt van drie jaar ben je al een profeet.’

Met het vernieuwde SADC is volgens Bergh ook een belangrijk deel van de recente, heftige discussie over de dubbele petten van de luchthaven Schiphol afgesloten. Begin vorig jaar verscheen een door Schiphol deels bekritiseerd rapport van de de Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling Luchthaven (CROL), onder leiding van Kees Vriesman. Die constateerde gebrek aan een gezamenlijke gebiedsstrategie en een dominantie van Schiphol ten opzichte van de particuliere markt op de grond- en vastgoedmarkt buiten het luchtvaartterrein. Vriesman bepleitte ‘een gezamenlijk grondbedrijf voor de regio en aangrenzende gebieden. Daar kan een krachtiger SADC in opgaan.’

Vriesman

‘Ik zie Vriesman als een ondersteuning van het nu verkozen beleid’, zegt Bergh. ‘Toen ik hier vier tot vijf jaar geleden aantrad, was SADC nogal verweesd. Het was opgericht, maar er werd niet meer naar omgekeken.’

Bergh was tevoren directeur van het ontwikkelingsbedrijf in Den Haag, voorzitter van de Vereniging van Grondbedrijven en directeur volkshuisvesting Vrom. SADC was bij zijn aantreden niet meer dan een marketing- en projectmanagementbureau voor de zes haar toevertrouwde terreinen, zonder daar echt iets over te zeggen te hebben. Geld was er niet.

Privatisering

‘Schiphol zag SADC vooral als acquisiteur van buitenlandse bedrijven. Tegelijk speelde het privatiseringsdossier, met een enorme animositeit tussen Schiphol en zijn aandeelhouder Amsterdam. Haarlemmermeer zag ons als verlengstuk van Schiphol.’ Er was weinig vertrouwen. Zo kocht Schiphol zelf in 2005 tot Berghs verbazing grond bij Badhoevedorp Zuid.

‘Dat pad heeft Schiphol verlaten. Afgesproken is dat Schiphol wel grondposities kan innemen buiten de hekken zodra het om de toekomst van de luchthaven gaat zoals een tweede luchthaventerminal. Is dat niet het geval, dan is SADC het gemeenschappelijk vehikel van de aandeelhouders.’

Conflicten

De rust op het publiek-private front mag zijn teruggekeerd, de conflicten met de marktpartijen in de regio zijn nog niet bijgelegd. De langjarige kruistocht van Chipshol tegen Schiphol dat verweten wordt Chipshols ontwikkelingsplannen te hebben gefrustreerd, is nog niet ten einde. En er dreigt een schadeclaim van euro 1 mrd voor het Rijk van Bedrijvencoöperatie Park Schiphol Rijk en Forward Business Parks wegens de reservering van Schiphol voor de 2e Kaagbaan .

Een rol voor SADC? Bergh: ‘Nee, we staan buiten het conflict maar we zijn onvoldoende buitenstaander. We hebben een zakelijke relatie met beide partijen. Met Chipshol delen we grond in Badhoevedorp-Zuid en met onze aandeelhouder Schiphol zitten we in diverse andere projecten’.

Internatinale concurrentiepositie

Bij alle overheden is meer behoefte om grensoverschrijdend bezig te zijn, aldus Bergh. Omwille van de internationale concurrentiepositie, omwille van de ruimtelijke ontwikkeling. En er zitten nieuwe bestuurders bij Schiphol. Tenslotte is het idee van de Metropoolregio Amsterdam de afgelopen tien jaar doorontwikkeld. Dit is geconcretiseerd in de Ruimtelijk Economische Visie Schipholregio 2009 - 2030 met daarin de klemtoon op de wederzijdse afhankelijkheid van luchthaven en een sterke economische regio.